سیدة نساء العالمین

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از برترین بانوی دو عالم)

سَیّدَةُ نِساءِ الْعالَمین به ‌معنای سرور زنان جهان از القاب و فضایل حضرت فاطمه(س).

نصب پرچم با عبارت سیدة نساء العالمین در سالروز میلاد حضرت فاطمه(س) در حرم امام علی(ع) (بهمن ۱۴۰۰ش).[۱]

بنا بر منابع حدیثی شیعه[۲] و اهل‌سنت[۳] این لقب از سوی پیامبر(ص) به حضرت فاطمه(س) داده شده است. به گفته ابن‌ابی‌الحدید، این عبارت به صورت تواتر لفظی یا معنوی از پیامبر(ص) نقل شده است.[۴]

در سخنان امام علی(ع) به هنگام دفن فاطمه که در الکافی نقل شده نیز این تعبیر برای آن حضرت به‌کار رفته است.[۵] [یادداشت ۱] همچنین این لقب در برخی زیارت‌نامه‌ها مانند زیارت امام علی(ع)،[۶] زیارت حضرت زهرا(س)،[۷] زیارت وارث،[۸] زیارت عاشورا[۹] و زیارت امام رضا(ع)[۱۰] به‌عنوان لقب حضرت زهرا(س) ذکر شده است.

در روایات دیگری که در منابع اهل‌سنت نقل شده، پیامبر(ص)، فاطمه(س) را سرور زنان مؤمن، سرور زنان امت اسلام و سرور زنان اهل بهشت نیز خوانده است.[۱۱]

در برخی روایات، در کنار حضرت فاطمه(س)، به مریم دختر عِمران مادر حضرت عیسی(ع)، آسیه همسر فرعون و خدیجه بنت خُویلد نیز سیدة نساء‌العالمین گفته شده است.[۱۲] البته بنا بر روایتی، مریم سرور زنان دوران خود و فاطمه سرور زنان جهان از اولین و آخرین خوانده شده است.[۱۳] همچنین برای برتری فاطمه بر زنان دیگر، به سخن پیامبر که او را پاره تن خود خوانده، استناد شده است.[۱۴]

شیعیان، در سالروز میلاد و شهادت حضرت فاطمه(س)، از پرچم یا بنرهایی که مشتمل بر این عبارت است برای تزیین مجالس استفاده می‌کنند. [۱۵]

پانویس

  1. «پرچم «یا سیدة نساء العالمین» بر فراز گنبد حرم امام علی(ع) + عکس»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن.
  2. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹ و۴۲۰؛ شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۶، ۱۱۳ و ۲۹۸.
  3. حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۷۰؛ ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۷۳ و ج۴۲، ص۱۳۴.
  4. ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵.
  5. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۵۹.
  6. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۴۱؛ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۲۴۶.
  7. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۱۱؛ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۷۸-۸۱.
  8. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۱۹ و ۷۲۰.
  9. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲ و۷۷۳؛ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۸۱.
  10. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۶۹.
  11. بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۰۳، ج۸، ص۶۴؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم،‌ دار احیاء‌ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۰۴ و۱۹۰۵.
  12. حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۲۰۵؛ ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۰، ص۱۰۹ و۱۱۲.
  13. طبری آملی،‌ دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۴۹.
  14. آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵-۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۴۹.
  15. برای نمونه نگاه کنید به «پرچم «یا سیدة نساء العالمین» بر فراز گنبد حرم امام علی(ع) + عکس»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن.

یادداشت

  1. قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ عَفَا عَنْ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ تَجَلُّدِي «یا رسول اللَّه صبرم در فِراق دختر برگزيده‌‏ات كم شده، و تاب و توانم در فراق سرور زنان به سستى گرائيده»

منابع

  • آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، تحقیق علی عبدالباری عطیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵/۱۴۱۶ق.
  • ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق و تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم،‌ مکتبة آية الله المرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
  • ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
  • ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، تحقیق محمد زهیر بن ناصر الناصر، بیروت، دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
  • «پرچم «یا سیدة نساء العالمین» بر فراز گنبد حرم امام علی(ع) + عکس»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: ۳ بهمن ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذر ۱۴۰۲ش.
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفى عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
  • شیخ صدوق، محمد بن على، |الامالی، تهران، کتابچى، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه الفقه الشیعه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۸ق.
  • مسلم نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت، دار احیاء‌ التراث العربی، بی‌تا.