پرش به محتوا

حمیده همسر امام صادق(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

مقاله قابل قبول
از ویکی شیعه
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
جز ←نسب و زندگی‌نامه: تمیزکاری
جز ←جایگاه: تمیزکاری
خط ۱۶: خط ۱۶:
همچنین نقل شده که حمیده، [[فقیه]] بود و امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از [[احکام شرعی|مسائل شرعیه]] به او ارجاع می‌داد.<ref>صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref>و هر وقت که می‌خواست حقوق اهل [[مدینه]] را تقسیم کند، آن را به [[ام فروه دختر امام صادق|امّ فَروة]] و حمیده واگذار می‌کرد.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۳، قسم۲، ص۷۶.</ref>
همچنین نقل شده که حمیده، [[فقیه]] بود و امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از [[احکام شرعی|مسائل شرعیه]] به او ارجاع می‌داد.<ref>صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref>و هر وقت که می‌خواست حقوق اهل [[مدینه]] را تقسیم کند، آن را به [[ام فروه دختر امام صادق|امّ فَروة]] و حمیده واگذار می‌کرد.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۳، قسم۲، ص۷۶.</ref>


از حمیده دو [[روایت]] در باب مسأله [[حج]] کودکان<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱؛ حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۲۰۷.</ref> و دیگری درباره [[شهادت]] امام جعفر صادق(ع)<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲؛ طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۶۴.</ref> در منابع روایی آمده است.  همچنین از او نقل شده که امام کاظم هنگام تولد، دستان خود را بر زمین گذاشت و سر خویش را به سوی آسمان بلند کرد، امام صادق این کار را نشانه رسول خدا و وصی پس از او دانست.<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۸۵.</ref>
از حمیده دو [[روایت]] درباره [[حج]] کودکان<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱؛ حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۲۰۷.</ref> و دیگری درباره [[شهادت]] امام جعفر صادق(ع)<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲؛ طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۶۴.</ref> در منابع روایی آمده است.  همچنین از او نقل شده که امام کاظم هنگام تولد، دو دستش را بر زمین گذاشت و سرش را به سوی آسمان بلند کرد، امام صادق این کار را نشانه رسول خدا و وصی پس از او دانسته است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۸۵.</ref>
 
== هدیه نجمه‌خاتون به امام کاظم ==
== هدیه نجمه‌خاتون به امام کاظم ==
بنا بر نقلی دیگر، حمیده پس از آن‌که [[نجمه خاتون|نجمه]] را خریداری کرد، بر اساس یک [[رؤیای صادقه]] مأموریت یافت تا او را به امام کاظم(ع) هدیه کند.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۸۰۳، ۸۰۴. </ref> از این رو او را به امام کاظم بخشید.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۴.</ref>
بنا بر نقلی دیگر، حمیده پس از آن‌که [[نجمه خاتون|نجمه]] را خریداری کرد، بر اساس یک [[رؤیای صادقه]] مأموریت یافت تا او را به امام کاظم(ع) هدیه کند.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۸۰۳، ۸۰۴. </ref> از این رو او را به امام کاظم بخشید.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۴.</ref>

نسخهٔ ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۳۷

حمیده مشهور به حمیدة المُصَفّا، حمیده بربریه و حمیده‌ اُنْدُلُسیه همسر امام صادق(ع) و مادر امام کاظم(ع) از امامان شیعه است. او را فقیه دانسته‌اند که امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از احکام شرعی به او ارجاع می‌داد.

نسب و زندگی‌نامه

حمیده مادر امام کاظم(ع) است که حَمِیدَة یا حُمَیدَة خوانده می‌شود.[۱] پدرش صاعد بربر و یا صالح نام داشته[۲] و درباره نژاد وی نیز اختلاف است: بربر، روم، آندلس و عجم از جمله نژادهایی است که حمیده را به آن منتسب کرده‌اند.[۳] از این‌رو از او به حمیده بربریه و حمیده‌ اندلسیه نیز یاد شده است.[۴]

امام صادق(ع) او را به «مُصَفّاه» ملقب کرده است.[۵] همچنین لؤلؤة،[۶] مهذّبة،[۷] سیدة الإماء (سرور کنیزان)[۸] و امّ حمیده[۹]از القاب وی دانسته شده است.

بنا بر روایتی، امام باقر(ع)، حمیده را از برده‌فروشی که از اهالی بربر بود، خرید و به فرزندش امام صادق(ع) داد.[۱۰] و بنا بر نقل علامه مجلسی، از حمیده چهار فرزند متولد شد: موسی بن جعفر(ع)، اسحاق، محمد و فاطمه.[۱۱]

طبق بعضی از اقوال قبر حمیده در (مشربه‌ ام ابراهیم) واقع در منطقه‌ العوالی در شرق قبرستان بقیع و در مجاورت قبر نجمه مادر امام رضا قرار دارد.[۱۲]

جایگاه

امام باقر(ع) حمیده را پسندیده در دنیا و ستایش‌شده در آخرت خطاب می‌کند.[۱۳] امام صادق(ع) او را پاکیزه از پلیدی‌ها و مانند شِمش طلا توصیف کرده که ملائکه، تا زمان ولادت امام کاظم همواره از وی مراقبت می‌کردند.[۱۴]

همچنین نقل شده که حمیده، فقیه بود و امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از مسائل شرعیه به او ارجاع می‌داد.[۱۵]و هر وقت که می‌خواست حقوق اهل مدینه را تقسیم کند، آن را به امّ فَروة و حمیده واگذار می‌کرد.[۱۶]

از حمیده دو روایت درباره حج کودکان[۱۷] و دیگری درباره شهادت امام جعفر صادق(ع)[۱۸] در منابع روایی آمده است. همچنین از او نقل شده که امام کاظم هنگام تولد، دو دستش را بر زمین گذاشت و سرش را به سوی آسمان بلند کرد، امام صادق این کار را نشانه رسول خدا و وصی پس از او دانسته است.[۱۹]

هدیه نجمه‌خاتون به امام کاظم

بنا بر نقلی دیگر، حمیده پس از آن‌که نجمه را خریداری کرد، بر اساس یک رؤیای صادقه مأموریت یافت تا او را به امام کاظم(ع) هدیه کند.[۲۰] از این رو او را به امام کاظم بخشید.[۲۱]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، قم، الشریف الرضی، ۱۴۲۱ق.
  • اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
  • امین عاملی، سید محسن، فی رحاب ائمه اهل البیت(ع)، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۲ق.
  • بحرانی، سید هاشم، عوالم، تحقیق و نشر مؤسسه الامام المهدی، قم، ۱۴۰۹ق.
  • حسون، محمد و ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، بی‌جا، اسوه، ۱۴۱۱ق.
  • صدوق، محمد بن علی، الامالی، قم، مؤسسة البعثة، ۱۴۱۷ق.
  • صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، تحقیق حسین اعلمی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۴ق.
  • الطبری الشیعی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۸ق.
  • طباطبایی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۲۲ق.
  • حرعاملی، وسائل الشیعه، تهران، مکتبه الاسلامیه، ۱۴۰۱ق.
  • غروی نائینی، نهلا، محدثات شیعه، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۵ش.
  • قرشی، باقر شریف، حیاه الامام موسی بن جعفر، بی‌جا، دارالبلاغه، ۱۴۱۳ق.
  • قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، هجرت، ۱۴۱۲ق.
  • کلینی، محمد، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، نجف، مطبعه المرتضویه، ۱۳۵۲ق.
  • مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق.
  • مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه، قم، انصاریان، ۱۴۱۷ق.
  • فضل بن حسن؛ طبرسی،اعلام الوری باعلام الهدی، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
  • حسینی جلالی، محمدباقر، فدک و العوالی او الحوائط السبعه، مشهد، کنگره میراث علمی و معنوی حضرت فاطمه(س).

پیوند به بیرون

  1. ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۴۱۳.
  2. ↑ قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.
  3. ↑ قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.
  4. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۶۱.
  5. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.
  6. ↑ حسون و مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۳۱۱.
  7. ↑ مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۰.
  8. ↑ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۰۸ق، ص۳۰۸.
  9. ↑ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.
  10. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.
  11. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲۴۱.
  12. ↑ الحسینی الجلالی، فدک و العوالی، ص۵۵.
  13. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.
  14. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.
  15. ↑ صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۲.
  16. ↑ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۳، قسم۲، ص۷۶.
  17. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱؛ حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۲۰۷.
  18. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲؛ طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۶۴.
  19. ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۸۵.
  20. ↑ اربلی، کشف الغمه، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۸۰۳، ۸۰۴.
  21. ↑ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۴.
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=حمیده_همسر_امام_صادق(ع)&oldid=81627»