طول عمر امام مهدی(عج): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اعتقادات شیعه}} | {{اعتقادات شیعه}} | ||
'''طول عمر امام مهدی(عج)''' به معنای زنده بودن [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] از [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]] تا [[ظهور امام زمان|ظهور]]، از باورهای [[امامیه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت| | '''طول عمر امام مهدی(عج)''' به معنای زنده بودن [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] از [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]] تا [[ظهور امام زمان|ظهور]]، از باورهای [[امامیه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] است. طول عمر ایشان تا [[۱۴۴۶ق]] به بیش از ۱۱۹۰ سال رسیده است. مخالفان امامیه از جمله [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] و [[ناصر القفاری]] چنین عمری را بعید شمرده و آن را یکی از مستندات خود برای انکار [[ولادت امام مهدی(عج)|تولد امام مهدی(عج)]] قرار داده‌اند. به دلیل فراتر نرفتن عمر امام مهدی(عج) از میزان عرفی آن تا حدود [[سال ۳۷۰ هجری قمری|۳۷۰ق]] علمای امامیه بحثی راجع به طول عمر وی در آثار خود مطرح نکرده‌اند و نخستین بار [[شیخ صدوق]] در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]] بخشی را به این مسئله اختصاص داده است. | ||
علمای امامیه در | علمای امامیه در تبیین امکان طول عمر غیرعادی، به دلایلی تمسک کرده‌اند. گفته شده این مسئله از نظر عقلی ممکن است و هر [[ممکن الوجود|ممکنی]] در حیطه قدرت خداست. در [[قرآن|قرآن کریم]] مواردی چون [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[حضرت خضر|خضر]] و [[عیسی (پیامبر)|عیسی]] وجود دارند که عمرهای طولانی داشته‌اند. در [[حدیث|روایات]] نیز علاوه بر ذکر شدن افرادی دارای عمر طولانی، به طول عمر امام مهدی(عج) اشاره شده است. [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] این روایات را در [[تواتر|حد تواتر]] می‌داند. همچنین وقوع عمرهای طولانی خارق‌العاده را مورد پذیرش و اتفاق [[ادیان الهی]] دانسته‌اند. از نظر علم تجربی نیز اگر بتوان عوامل پیری و بیماری را کنترل کرد تحقق عمر طولانی و حتی جاودان ممکن است. مستندات تاریخی نیز نشان می‌دهند که در همه زمان‌ها چه زمان پیش از اسلام و چه پس از آن افراد دارای عمر طولانی فراتر از معمول وجود داشته‌اند. | ||
مسئله طول عمر امام مهدی(عج) علاوه بر طرح شدن در آثار علمای امامیه، موضوع مستقل کتاب‌هایی نیز بوده است. از جمله مهم‌ترین | مسئله طول عمر امام مهدی(عج) علاوه بر طرح شدن در آثار علمای امامیه، موضوع مستقل کتاب‌هایی نیز بوده است. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کتاب «البرهان على صحّة طول عمر الامام صاحب الزمان» اثر [[محمد بن علی کراجکی|ابوالفتح كراجكى]] نوشته شده در [[سال ۴۲۷ هجری قمری|۴۲۷ق]] اشاره نمود. | ||
==اهمیت و پیشینه== | ==اهمیت و پیشینه== | ||
طول عمر امام مهدی(ع) به معنای [[ولادت امام مهدی(عج)|تولد | طول عمر امام مهدی(ع) به معنای ادامه‌دار بودن حیات وی پس از [[ولادت امام مهدی(عج)|تولد]] در قرن سوم هجری قمری تا [[ظهور امام زمان|ظهور]]، یکی از باورهای امامیه<ref>رضوانی، تولد حضرت مهدی، ۱۳۸۶ش، ص۶۰-۶۱؛ برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الكافى، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۹؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۲۵ق، ص۴۱۹؛ طبرسی، اعلام الورى، ۱۳۹۰ق، ص۴۱۸؛ اربلی، كشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۷؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۲.</ref> و برخی علمای اهل‌سنت<ref>العمیدی، المهدی المنتظر فی الفکر الاسلامی، ۱۴۲۵ق، ص۱۳۶-۱۴۱؛ محمود، ولادة الامام المهدی فی کتب الفریقین، ۱۳۹۰ش، ص۳۵۷-۴۰۲؛ برای نمونه نگاه کنید به: نصیبی شافعی، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۱-۳۱۹؛ ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۵۰۶-۵۰۷؛ گنجی شافعی، البيان في أخبار صاحب الزمان، ۱۴۰۴ق، ص۵۲۱؛ حمویی جوینی ، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۱۳۴. </ref> است. بر این اساس عمر امام مهدی(عج)، از [[نیمه شعبان|نیمه شعبان ۲۵۵ق]] تاکنون (محرم ۱۴۴۶ق) بیش از ۱۱۹۰ سال خواهد بود. | ||
از نگاه امامیه طول عمرِ خارج از عُرف ممکن بوده و نمونه‌هایی از آن وجود دارد.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۲-۲۲۳.</ref> با این حال مخالفین | از نگاه امامیه طول عمرِ خارج از عُرف ممکن بوده و نمونه‌هایی از آن وجود دارد.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۲-۲۲۳.</ref> با این حال مخالفین امامیه چنین عمر طولانی را بعید و غیر ممکن دانسته و حتی آن را به عنوان دلیلی برای انکار تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] شمرده‌اند.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۳.</ref> برای نمونه [[ابن‌تیمیه حرانی]] (درگذشت: [[سال ۷۲۸ هجری قمری|۷۲۸ق]]) بر این باور است که بر اساس باور امامیه، مهدی عمری بیشتر از ۴۵۰ سال (تا زمان او) دارد. در صورتی که در امت اسلام چنین عمر طولانی ثبت نشده است. بر اساس روایات نیز چنین عمری در امت اسلام وجود ندارد. عمر طولانی [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[آدم (پیامبر)|آدم]] و [[حضرت خضر|خضر]] نیز نمی‌تواند تایید کننده شیعیان باشد زیرا آن‌ها برای امت پیامبر نیستند.<ref>ابن‌تیمیه حرَانی، منهاج السنة النبوية، ۱۴۰۶ق، ص۹۱-۹۴.</ref> [[ناصر القفاری]] نیز با تاکید بر سخن ابن تیمیه بر آن است که در امت اسلامی عمر بیش از ۱۲۰ سال وجود ندارد. وی مدعی است [[حدیث صحیح|روایات صحیحی]] در این رابطه از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است.<ref>قفاری، أصول مذهب الشیعة الإمامیة الإثنی عشریة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۸۶۶.</ref> | ||
بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، مسئله طول عمر امام مهدی(عج) در آثار مرتبط با مهدویت در [[امامیه]] بعد از سال ۳۷۰ق مورد توجه واقع شده است. در آثار پیش از این تاریخ همچون [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]، [[الکافی (کتاب)|الکافی]] و [[کتاب الغیبة (نعمانی)|الغیبة نعمانی]] به دلیل عرفی بودن عمر امام مهدی(عج) تا آن زمان چنین مسئله‌ای طرح نشده است.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۳.</ref> نخستین کتابی را که فصلی به این مسئله اختصاص داده است [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]] اثر [[شیخ صدوق]] (درگذشت: ۳۸۱ق) دانسته‌اند.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۴.</ref> | بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، مسئله طول عمر امام مهدی(عج) در آثار مرتبط با مهدویت در [[امامیه]] بعد از سال ۳۷۰ق مورد توجه واقع شده است. در آثار پیش از این تاریخ همچون [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]، [[الکافی (کتاب)|الکافی]] و [[کتاب الغیبة (نعمانی)|الغیبة نعمانی]] به دلیل عرفی بودن عمر امام مهدی(عج) تا آن زمان چنین مسئله‌ای طرح نشده است.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۳.</ref> نخستین کتابی را که فصلی به این مسئله اختصاص داده است [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]] اثر [[شیخ صدوق]] (درگذشت: ۳۸۱ق) دانسته‌اند.<ref>زینلی، «امام مهدی (ع) و طول عمر ( پیشینه و دلا‌ئل )»، ص۲۲۴.</ref> | ||
== | ==اثبات امکان طول عمر غیرعادی== | ||
علمای امامیه با بیان دلایلی تلاش کرده‌اند تا | علمای امامیه با بیان دلایلی تلاش کرده‌اند تا ممکن بودن طول عمر غیرعادی امام مهدی(عج) را تبیین کنند. به مواردی از این دلایل اشاره می‌شود: | ||
[[پرونده:کتیبه_محمد_المهدی_مسجد_النبی.jpg|بندانگشتی|کتیبه‌ای به [[خط ثلث]] با عنوان «محمد المهدی» در [[مسجدالنبی]]. این کتیبه به صورتی نوشته شده بود که با ترکیب دو کلمه محمد و المهدی کلمه «حیّ» به معنی زنده ایجاد می‌شد. (تصویر سمت راست) در تغییری که در این کتیبه صورت گرفت، دیگر کلمه «حیَ» دیده نمی‌شود. (تصویر سمت چپ)<ref>[https://hajj.ir/fa/69966 «درخشش نام اهل بیت بر دیوار مسجدالنبی محمد المهدی (عج) زنده است»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref>]] | [[پرونده:کتیبه_محمد_المهدی_مسجد_النبی.jpg|بندانگشتی|کتیبه‌ای به [[خط ثلث]] با عنوان «محمد المهدی» در [[مسجدالنبی]]. این کتیبه به صورتی نوشته شده بود که با ترکیب دو کلمه محمد و المهدی کلمه «حیّ» به معنی زنده ایجاد می‌شد. (تصویر سمت راست) در تغییری که در این کتیبه صورت گرفت، دیگر کلمه «حیَ» دیده نمی‌شود. (تصویر سمت چپ)<ref>[https://hajj.ir/fa/69966 «درخشش نام اهل بیت بر دیوار مسجدالنبی محمد المهدی (عج) زنده است»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref>]] | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[شیخ طوسی]] (درگذشت: [[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) در [[کتاب الغیبة (شیخ طوسی)|کتاب الغیبة]] روایاتی را ذکر می‌کند که اشاره به طول عمر خارق العاده امام مهدی(عج) دارد.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۲۵ق، ص۴۱۹-۴۲۲.</ref> اربلی در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کشف الغمه]] روایاتی را مبنی بر عمر طولانی برخی انبیاء همچون [[الیاس (پیامبر)|الیاس(ع)]]، عیسی(ع) و خضر(ع) را دلیل بر امکان عمر طولانی ذکر کرده و سپس روایاتی را مبنی بر حیات امام مهدی(عج) تا زمان ظهور گزارش می‌کند.<ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۸۹-۵۱۹.</ref> [[ابن‌میثم بحرانی|ابن میثم بحرانی]] (درگذشت: [[سال ۶۷۹ هجری قمری|۶۷۹]] یا [[سال ۶۹۹ هجری قمری|۶۹۹ق]]) نیز به اتفاق نظر میان شیعه و سنی در زنده بودن الیاس(ع) و خضر(ع) از انبیاء و [[سامری]] و [[دجال]] از اشقیاء اشاره کرده و بیان می‌دارد اگر این افراد می‌توانند زنده باشند، پس ولی خدا نیز می‌تواند عمر طولانی داشته باشد.<ref>ابن میثم بحرانی، قواعد المرام فی علم الکلام، ۱۴۰۶ق، ص۱۹۲.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: ۱۰۹۱ق) روایات وارد شده از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] در رابطه با طول عمر امام مهدی(عج) را در [[تواتر|حد تواتر]] می‌داند.<ref>فیض کاشانی، علم الیقین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۹۶۵.</ref> | [[شیخ طوسی]] (درگذشت: [[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) در [[کتاب الغیبة (شیخ طوسی)|کتاب الغیبة]] روایاتی را ذکر می‌کند که اشاره به طول عمر خارق العاده امام مهدی(عج) دارد.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۲۵ق، ص۴۱۹-۴۲۲.</ref> اربلی در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کشف الغمه]] روایاتی را مبنی بر عمر طولانی برخی انبیاء همچون [[الیاس (پیامبر)|الیاس(ع)]]، عیسی(ع) و خضر(ع) را دلیل بر امکان عمر طولانی ذکر کرده و سپس روایاتی را مبنی بر حیات امام مهدی(عج) تا زمان ظهور گزارش می‌کند.<ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۸۹-۵۱۹.</ref> [[ابن‌میثم بحرانی|ابن میثم بحرانی]] (درگذشت: [[سال ۶۷۹ هجری قمری|۶۷۹]] یا [[سال ۶۹۹ هجری قمری|۶۹۹ق]]) نیز به اتفاق نظر میان شیعه و سنی در زنده بودن الیاس(ع) و خضر(ع) از انبیاء و [[سامری]] و [[دجال]] از اشقیاء اشاره کرده و بیان می‌دارد اگر این افراد می‌توانند زنده باشند، پس ولی خدا نیز می‌تواند عمر طولانی داشته باشد.<ref>ابن میثم بحرانی، قواعد المرام فی علم الکلام، ۱۴۰۶ق، ص۱۹۲.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: ۱۰۹۱ق) روایات وارد شده از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] در رابطه با طول عمر امام مهدی(عج) را در [[تواتر|حد تواتر]] می‌داند.<ref>فیض کاشانی، علم الیقین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۹۶۵.</ref> | ||
به نوشته نصرت‌الله آیتی (زاده: [[سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|۱۳۵۳ش]]) | به نوشته نصرت‌الله آیتی (زاده: [[سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|۱۳۵۳ش]]) مهدویت‌پژوه امامی، روایات نفی عمر طولانی در امت حضرت محمد(ص) در منابع اهل‌سنت است و نمی‌توان از آن‌ها برای نقد باور شیعیان استفاده کرد.<ref>آیتی، دلیل روشن، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۱.</ref> | ||
===سایر کتاب‌های آسمانی=== | ===سایر کتاب‌های آسمانی=== | ||