عبدالله بن حسن بن علی
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| نام | عبدالله بن حسن بن علی بن ابیطالب |
|---|---|
| نقش | فرزند امام حسن مجتبی(ع) |
| زادگاه | مدینه |
| درگذشت | ۱۰ محرم سال ۶۱ قمری |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| محل زندگی | مدینه |
| پدر | امام حسن مجتبی(ع) |
| مختصات مدفن | ۳۲°۳۷′۰۰″شمالی ۴۴°۰۱′۵۶″شرقی / ۳۲٫۶۱۶۶۹۷°شمالی ۴۴٫۰۳۲۳۰۵°شرقی |
| امامزادگان مشهور | |
| عباس بن علی • زینب کبری • فاطمه معصومه • سید محمد • شاهچراغ • سیده نفیسه سایر امامزادگان | |
عبدالله بن حسن از فرزندان امام حسن مجتبی(ع) است که روز عاشورا در واقعه کربلا به شهادت رسید. عبدالله در روز عاشورا هنگامی که امام حسین(ع) در میدان بود، خود را به او رساند و دستش را جلوی ضربه شمشیر بحر بن کعب تیمی که قصد کشتن عمویش را داشت، قرار داد. با این ضربه، دستش قطع شد و در حالی که در آغوش عمویش بود، با تیر حرمله بن کاهل اسدی به شهادت رسید.
نسب
عبدالله فرزند امام حسن(ع) است. برخی مادر او را دختر سلیل بن عبدالله – برادر جریر بن عبدالله بجلی – دانسته‌اند و برخی بدون ذکر نام، مادر او را از کنیزان گفته‌اند.[۱]
سن
دربارۀ تاریخ ولادت عبدالله بن حسن(ع) اطلاعی در دست نیست؛ اما نوشته‌اند که او به هنگام شهادت به سن بلوغ نرسیده بود.[۲] در مقتل مقرم سن او یازده سال ذکر شده است.[۳]
شهادت
هنگامی که سپاه کوفه، امام حسین(ع) را محاصره کرد، عبدالله به سوی عموی خود حرکت کرد. امام حسین(ع) از حضرت زینب خواست که مانع او شود؛ اما زینب نتوانست مانع شود. عبدالله گفت به خدا قسم از عمویم جدا نمی‌شوم و شتابان خود را به امام رساند. بحر بن کعب تیمی[یادداشت ۱] با شمشیری به سمت امام حسین حمله‌ور شد، عبدالله به او گفت وای بر تو ای ناپاک زاده، می‌خواهی عموی مرا بکشی؟ بحر بن کعب با شمشیر ضربه‌ای زد، عبدالله دست خود را جلو آورد و سپر کرد، ضربه بر دست او فرود آمد و دستش قطع و به پوست آویخته شد. فریاد زد: وا اُمّاه؛ وای مادرم. امام حسین(ع) او را در آغوش گرفت و فرمود: ای فرزند برادر صبر پیشه کن و این واقعه را برای خودت خیر بدان؛ زیرا خداوند تو را به پدران صالحت ملحق می‌سازد.[۴]
قاتل
منابع گفته‌اند، که بحر بن کعب تیمی دست وی را قطع کرد[۵] و حرمله بن کاهل اسدی با تیر او را به شهادت رساند.[۶] در زیارت ناحیه مقدسه غیر معروفه ، حرمله بن کاهل اسدی به عنوان قاتل و پرتاب‌کننده تیر به سوی او معرفی و لعن شده است.[۷]
عزاداری
شیعیان ایران، براساس عرف عزاداری ماه محرم، در شب و روز ۵ محرم برای عبدالله بن حسن عزاداری می‌کنند.[۸]
پانویس
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۹۳.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۱۱.
- ↑ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۹۴.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۱۰و۱۱۱؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۱-۴۵۰؛ سید بن طاووس، اللهوف، انوار الهدی، ص۷۲.
- ↑ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۱-۴۵۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۱۱؛ سید بن طاووس، اللهوف، انوار الهدی، ص۷۲.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۹۳؛ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۶۸؛ سید بن طاووس، اللهوف، انوار الهدی، ص۷۲.
- ↑ ابن مشهدی، المزارالکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۹۰.
- ↑ فربد، کتاب ایران (سوگواری‌های مذهبی در ایران)، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۵.
منابع
- ابن مشهدی، المزار الکبیر، تصحیح: جواد قیومی اصفهانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۹ق.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق: سیداحمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف فی قتلی الطفوف، قم، انوار الهدی، بی‌تا.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۵م.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- فربد، محمدصادق، کتاب ایران (سوگواری‌های مذهبی در ایران)، تهران، انتشارات بین المللی الهدی، ۱۳۸۵ش.
- مقرم، سید عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، بیروت، مؤسسه الخرسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۷م
خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «یادداشت» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="یادداشت"/> یافت نشد.