خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←غزوه خیبر |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←غزوه خیبر: افزودن آدرس مطالب |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== غزوه خیبر == | == غزوه خیبر == | ||
{{اصلی|غزوه خیبر}} | {{اصلی|غزوه خیبر}} | ||
در سال هفتم قمری، پیامبر اسلام(ص) همراه سپاهی به خیبر حمله کرد.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷- | در سال هفتم قمری، پیامبر اسلام(ص) همراه سپاهی به خیبر حمله کرد.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷-۴۰۸؛ یعقوبی، تاریخ‌الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۵۶.</ref> در این جنگ، مسلمانان قلعه‌های خیبر را فتح کردند و پیروز شدند.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۹-۴۱۰.</ref> این جنگ را غزوه خیبر نامیدند.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷.</ref> مورخان علت وقوع این جنگ آن را دانسته‌اند که یهودیان بنی‌نضیر که پس از اخراج از مدینه، به خیبر رفته بودند، سران مکه را به جنگ برضد مسلمانان تحریک می‌کردند.<ref>واقدی، کتاب‌المغازی، ج۲، ص۴۴۱-۴۴۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۳
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۲ دی ۱۳۹۹ توسط کاربر:P.motahari برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| شخصیت‌ها | |
|---|---|
| پیامبر اسلام(ص) • ابوطالب • حضرت خدیجه(س) • حضرت علی (ع) • حضرت فاطمه(س) • حمزة بن عبدالمطلب • سلمان فارسی • ابوذر غفاری • مقداد بن عمرو • جعفر بن ابی‌طالب • بلال حبشی • ابوبکر • عمر بن خطاب • عثمان بن عفان • صحابه | |
| جنگ‌ها غزوه‌ها و سریه‌ها | |
| جنگ بدر • جنگ احد• غزوه بنی‌نضیر • غزوه خندق • غزوه بنی‌قریظه • صلح حدیبیه • غزوه خیبر • فتح مکه • غزوه تبوک • سایر غزوه‌ها • سریه‌ها | |
| شهرها و مکان‌ها | |
| مکه• شعب ابی‌طالب • مدینه• طائف • مسجد قبا • مسجدالنبی • سقیفه بنی‌ساعده • خیبر • قبرستان بقیع | |
| حوادث | |
| بعثت • هجرت به حبشه • لیلة المبیت • هجرت به مدینه • صلح حدیبیه • حجة الوداع • واقعه غدیر • سقیفه • سپاه اسامه | |
| مفاهیم مرتبط | |
| اسلام• انصار • مهاجرین • تشیع • حج • قریش • بنی‌هاشم • بنی امیه • جاهلیت | |
خیبر منطقه‌ای در عربستان امروزی که محل زندگی یهودیان بنی‌قریظه و بنی‌نضیر بوده و غزوه خیبر در سال هفتم هجری در آن رخ داده است. منطقه خیبر امروزه در فاصله ۱۶۵ کیلومتری مدینه در عربستان سعودی قرار دارد و مرکز آن شهر «الشُرَيْف» است.
قلعه‌های خیبر در روزگار صدر اسلام محل سکونت یهودیان بود. عهدشکنی ساکنان یهودی و همکاری آنها با مشرکان مکه در جنگ احزاب باعث وقوع جنگ خیبر در سال هفتم قمری بین سپاه مسلمانان و ساکنان خیبر شد که در این جنگ منطقه خیبر به تصرف مسلمانان درآمد و به‌تدریج یهودیان از آن خارج شدند و به خارج از شبه‌جزیره عربستان مهاجرت کردند. یهودیان منطقه خیبر در قلعه‌هایی زندگی می‌کرده‌اند که گاه هر کدام از قلعه‌ها، خود شامل قلعه‌های کوچک‌تری بوده‌اند.
دلیل نامگذاری
درباره علت نامگذاری این منطقه به خیبر روایت‌های مختلفی هست.[۱] به‌گفته یاقوت حَمَوی، جغرافی‌ٰدان، خیبر واژه‌ای عبری، به‌معنای قلعه است و از آن رو که در این منطقه چند قلعه وجود داشته، به این نام شناخته شده است.[۲] برخی هم گفته‌اند علت آن بوده که نخستین کسی که در اینجا ساکن شد، خیبر نام داشت.[۳]
یاقوت حَمَوی از هفت قلعه در این ناحیه نام برده است،[۴] یعقوبی شمارشان را شش قلعه دانسته است[۵] و در کتاب تاریخ پیامبر اسلام، از فتح ده قلعه در خیبر به دست مسلمانان سخن آمده است.[۶]
وضعیت جغرافیایی و اقلیمی
منطقه خیبر در عربستان و شمال مدینه واقع است و امروزه در فاصله حدود ۱۶۵ کیلومتری مدینه قرار دارد و مرکز آن شهر الشُّرَیف است.[۷] در گذشته، به‌گفته یاقوت حموی، خیبر هشت منزل[۸] یا پنج روز[۹] با مدینه فاصله داشته است. خیبر به عنوان ناحیه‌ای حاصلخیز شهرت داشته و دارای چشمه‌های بسیار و مزارع و درختان خرمای فراوان بوده است.[۱۰]
تاریخچه
هنگام جنگ مسلمانان با اهالی خیبر، یعنی در غزوه خیبر، ساکنان این منطقه یهودی بودند. تعیین زمان ورود یهودیان به این منطقه را دشوار دانسته‌اند. به‌گزارش برخی هم‌زمان با حمله رومی‌ها به فلسطین، به منطقه خیبر آمده‌اند. گروهی هم می‌گویند پیش‌تر از این و زمان حکومت بابلی‌ها بر اورشلیم به این منطقه مهاجرت کرده‌اند.[۱۱]
پس از پیروزی مسلمانان در جنگ خیبر، املاک این منطقه به‌عنوان غنیمت به مسلمانان رسید؛ اما با درخواست یهودیان ساکن خیبر، پیامبر به آنها اجازه داد در خیبر بمانند، به‌شرط آنکه نیمی از محصولات کشاورزی خود را به مسلمانان پرداخت کنند.[۱۲]
به‌گفته مورخان، یهودیان تا دوره خلیفه دوم هم در خیبر سکونت داشتند تا اینکه خلیفه دوم با استناد به روایتی منسوب به پیامبر اکرم (ص) مبنی بر اینکه در جزیرةالعرب دو دین نمی‌گنجد، آنان را وادار به مهاجرت کرد.[۱۳]
غزوه خیبر
در سال هفتم قمری، پیامبر اسلام(ص) همراه سپاهی به خیبر حمله کرد.[۱۴] در این جنگ، مسلمانان قلعه‌های خیبر را فتح کردند و پیروز شدند.[۱۵] این جنگ را غزوه خیبر نامیدند.[۱۶] مورخان علت وقوع این جنگ آن را دانسته‌اند که یهودیان بنی‌نضیر که پس از اخراج از مدینه، به خیبر رفته بودند، سران مکه را به جنگ برضد مسلمانان تحریک می‌کردند.[۱۷]
پانویس
- ↑ نگاه کنید به علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۶-۵۲۷.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۶.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ یعقوبی، تاریخ‌الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۵۶.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۹-۴۱۰.
- ↑ ناجی، «خیبر، غزوه»، ص۵۸۴.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۳، ص۲۹.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۵.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ج۶، ص۵۲۷.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۱۲.
- ↑ نهروانى، تاريخ المدينة، بورسعید مصر، ص۸۷.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷-۴۰۸؛ یعقوبی، تاریخ‌الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۵۶.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۹-۴۱۰.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷.
- ↑ واقدی، کتاب‌المغازی، ج۲، ص۴۴۱-۴۴۲.
منابع
- آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۶ش.
- ابن‌حائک، حسن بن احمد، صفة جزیرة العرب، تحقیق محمد بن علی اکوع، بغداد، ۱۹۸۹م.
- ابن‌حبیب، محمد، کتاب المُحَبَّر، به‌کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
- ابن‌خردادبه، عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، لیدن هلند، انتشارات بریل، ۱۸۸۹م.
- ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
- ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد، الآثار الباقیة، تحقیق پرویز اذکایی، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۱۳۸۰ش.
- بروسوى، محمد بن على، أوضح المسالك إلى معرفة البلدان و الممالك، بیروت، دار الغرب الاسلامي، ۱۴۲۷ق.
- بکری، عبداللّه بن عبدالعزیز، معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، تحقیق مصطفی سقّا، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- حازمی همدانی، محمد بن موسی، الأماکن او ما اتفق لفظه وافترق مسماه من الأمکنة، تحقیق حمد بن محمد الجاسر، ریاض، دار الیمامة، ۱۴۱۵ق.
- حربی، ابراهیم بن اسحاق، کتاب المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزیرة، تحقیق حمد جاسر، ریاض، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
- علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ۱۹۷۶-۱۹۷۸م.
- قلقشندی، احمد بن علی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۴م.
- مجمل التواریخ و القصص، ویرایش سیف‌الدین نجم‌آبادی و زیگفرید وبر، آلمان، دومونده نیکارهوزن، ۱۳۷۸ش/۲۰۰۰م.
- مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، لیدن هلند، انتشارات بریل، ۱۹۰۹م.
- مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع بما للنبی(ص) من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
- ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، ج۱۶، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش.
- نهروانى، محمد بن احمد، تاريخ المدينة، تحقیق محمد زینهم محمد عزب، بورسعید مصر، مكتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.
- واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
- یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر.