پرش به محتوا

شیخ صدوق: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ۱ آوریل
←‏دیدگاه‌های کلامی: افزایش/ تکمیل
(←‏دیدگاه‌های کلامی: افزایش/ تکمیل)
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:


===دیدگاه‌های کلامی===
===دیدگاه‌های کلامی===
شیخ صدوق در [[کلام اسلامی|کلام]] به [[مکتب کلامی قم|مکتب کلامی حدیث‌گرای قم]] تعلق داشت.<ref> فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۴ و ۳۷؛ جعفری، «مقایسه‌ای میان دو مکتب فکری شیعه در قم و بغداد در قرن چهارم هجری»، ص۱۰.</ref> وی برآن بود انسان همیشه و در همه حال به الهام الهی یا حجت الهی احتیاج دارد تا [[خدا]] را بشناسد و [[عقل]] بدون یاری [[وحی]] توان شناخت خدا و کشف معارف دینی را ندارد.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۷ و ۳۹.</ref> گفته شده وی در هیچ یک از آثار خود به صورت مستقل به بحث عقل نپرداخته است.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۷.</ref> شیخ صدوق با استناد به [[حدیث|روایات]]،<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۴۵۴-۴۶۱.</ref> بحث و جدل در باب ذات خدا را جایز نمی‌داند و با الهام از روایات ضدتشبیهی، هیچ نوع شباهتی بین خدا و مخلوقات قایل نیست و تمام صفات مخلوق را از خداوند نفی کرده است.<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۸۰و۸۱.</ref> از دیدگاه صدوق، [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] برترین و محبوب‌ترین مخلوقات خداوند هستند و خداوند، جهان را به خاطر آنها آفریده است.<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳.</ref> وی امامان را همانند [[پیامبران|پیامبران(ع)]]، [[عصمت|معصوم]] می‌دانست؛<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۴ و۹۶.</ref> اما قائل به [[سهو النبی|سهو النبی(ص)]] بود و انکار آن را [[غلو]] می‌دانست.<ref>شیخ صدوق،‌ من لا یحضره الفقیه،‌ ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۹.</ref> برخی، شیخ صدوق را [[محدث|محدثی]] عقل‌گرا دانسته‌اند که به جای استدلال، از روایات بهره می‌برد؛ اما لابلای مطالب خود به استدلال عقلی نیز توجه داشت.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۵۰.</ref>
شیخ صدوق در [[کلام اسلامی|کلام]] به [[مکتب کلامی قم|مکتب کلامی حدیث‌گرای قم]] تعلق داشت.<ref> فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۴ و ۳۷؛ جعفری، «مقایسه‌ای میان دو مکتب فکری شیعه در قم و بغداد در قرن چهارم هجری»، ص۱۰.</ref> وی برآن بود انسان همیشه و در همه حال به الهام الهی یا حجت الهی احتیاج دارد تا [[خدا]] را بشناسد و [[عقل]] بدون یاری [[وحی]] توان شناخت خدا و کشف معارف دینی را ندارد.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۷ و ۳۹.</ref> گفته شده وی در هیچ یک از آثار خود به صورت مستقل به بحث عقل نپرداخته است.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۳۷.</ref> شیخ صدوق با استناد به [[حدیث|روایات]]،<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۴۵۴-۴۶۱.</ref> بحث و جدل در باب ذات خدا را جایز نمی‌داند و با الهام از روایات ضدتشبیهی، هیچ نوع شباهتی بین خدا و مخلوقات قایل نیست و تمام صفات مخلوق را از خداوند نفی کرده است.<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۸۰و۸۱.</ref>{{یاد| [[مرتضی مطهری|مطهری]] الاهی پژوه (درگذشت:۱۳۵۸ش) براین باور است که توجیه و تفسیرهای شیخ صدوق در مقابل علم تکامل‌یافته توحید، بچه‌گانه به نظر می‌رسد. وی هم‌چنان از توجیهات او در باره آیات توحیدی قرآن تعجب کرده است که چگونه تمام [[صفات جمال و جلال الهی|صفات ثبوتیه]] خداوند را به [[صفات جمال و جلال الهی|صفات سلبیه]] برمی‌گرداند مثلاً در آیه  اِنَّ اللهَ عَلیمٌ، شیخ صدوق نمی‌تواند این را درست حل کند که این عَلیمٌ براستی می‌تواند بر خدا صادق باشد بدون آنکه به اصطلاح به جلال و قدس الوهیت ضربه‌ای وارد بشود. به همین جهت می‌گوید: [ اِنَّ اللهَ عَلیمٌ] اَی لَیسَ بِجاهِلٍ. خدا علیم است، عالم است، یعنی جاهل نیست. <ref>مطهری، توحید و قرآن، ص۱۵۳.</ref>}} از دیدگاه صدوق، [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] برترین و محبوب‌ترین مخلوقات خداوند هستند و خداوند، جهان را به خاطر آنها آفریده است.<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳.</ref> وی امامان را همانند [[پیامبران|پیامبران(ع)]]، [[عصمت|معصوم]] می‌دانست؛<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۴ و۹۶.</ref> اما قائل به [[سهو النبی|سهو النبی(ص)]] بود و انکار آن را [[غلو]] می‌دانست.<ref>شیخ صدوق،‌ من لا یحضره الفقیه،‌ ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۹.</ref> برخی، شیخ صدوق را [[محدث|محدثی]] عقل‌گرا دانسته‌اند که به جای استدلال، از روایات بهره می‌برد؛ اما لابلای مطالب خود به استدلال عقلی نیز توجه داشت.<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۵۰.</ref>


== آثار ==
== آثار ==
۱۵٬۵۱۳

ویرایش