محمد بن اسحاق حموی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| لقب | فاضل الدین |
| تاریخ وفات | زنده تا ۹۳۸ق |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محقق کرکی |
| تألیفات | انیس المؤمنین • منهج الفاضلین فی معرفة ائمة الکاملین |
| سایر | کتاب‌شناس و پژوهشگر |
مُحمّد بن إسحاق حَمَوی ملقب به فاضل الدین عالم قرن دهم هجری قمری، از شاگردان محقق کرکی بوده است. وی از دانشمندان شیعه و آگاه به علم حدیث بود. از نثر او پیداست که به وعظ نیز می‌پرداخته است. از آثار چاپ شده حموی می‌توان به کتاب انیس المؤمنین اشاره کرد.
زندگی‌نامه
شرح احوال حموی در کتابی ذکر نشده ولی آن‌چه مشخص بوده این است که وی از شاگردان محقق کرکی بوده است.[۱] و چون کتاب انیس المؤمنین را در سال ۹۳۸ق تألیف نموده و کتاب دیگرش، منهج الفاضلین را در سال ۹۳۷ نگاشته، بدان معناست که در سال ۹۳۸ق سِنّی از او گذشته و فردی صاحب تألیفات بوده است.[۲]
محمد بن اسحاق از عالمان آگاه شیعه و در عین حال متعصب در مذهب بوده که به رغم نقد برخی دیدگاه‌های مشهور تاریخی، به اصول مذهب و باورهای عمومی کاملاً پایبند بوده و با تعابیر تندی از خلفا یاد می‌کند. وی به مآخذ تاریخ اسلام آشنا بوده و از نوشته‌های او پیداست که کتاب‌شناس و پژوهشگر هم بوده است. وقتی او مأخذی را معرفی می‌کند که دارای امتیازی است شمّ کتابشناسی او آشکار می‌گردد.[۳]
آثار
- انیس المؤمنین، که این اثر، اِشراف تاریخی و گستره اطلاعات متنوع حموی را نشان می‌دهد.
- منهج الفاضلین فی معرفة ائمة الکاملین که مشتمل بر امامت امامان شیعه و بطلان امامت غیر آنان است و مؤلف از آن در کتاب انیس المؤمنین یاد می‌کند. این کتاب با تصحیح سعید نظری توکلی منتشر شده است.
- منهج النجاة در معجزات ائمه است و مؤلف در انیس المؤمنین سیزده بار از منهج النجاة نام برده است. این اثر هنوز چاپ نشده است.[۴]
پانویس
یادداشت
منابع
- حموی، محمد بن اسحاق، أنیس المؤمنین، تحقیق میرهاشم محدث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۶۳ش.