جلسه استراحت

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از جلسه استراحت در نماز)

جلسه استراحت یا جِلْسَةُ الاستراحة به نشستن همراه با آرامش بدن بعد از سجده دومِ نماز و قبل از قیام در رکعت‌های بدون تشهد گفته می‌شود.[۱]

علامه حلی[۲] و صاحب جواهر،[۳] استحباب این عمل در نماز را بین عالمان شیعه مشهور برشمرده‌اند. به گفته سید مرتضی، جلسه استراحت، بنا بر اجماع و اصل احتیاط، واجب است.[۴] این نظر سید مرتضی با تکیه به روایات و اصل برائت مورد مناقشه قرار گرفته است.[۵] صاحب عروة الوثقی نیز انجام جلسه استراحت را مطابق احتیاط قلمداد کرده و احتمال وجوب آن را قوی دانسته است.[۶]

برخی از فقیهان شیعه، انجام جلسه استراحت را احتیاط واجب و بعضی دیگر احتیاط مستحب دانسته‌اند:[۷] از نظر امام خمینی، سید محمدرضا گلپایگانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی، سید علی سیستانی و حسین نوری همدانی انجام جلسه استراحت مطابق با احتیاط واجب است؛[۸] فقیهانی چون سید ابوالقاسم خویی، میرزا جواد تبریزی، محمد فاضل لنکرانی، محمدتقی بهجت، ناصر مکارم شیرازی و سید موسی شبیری زنجانی، انجام جلسه استراحت را مطابق با احتیاط مستحب می‌دانند.[۹] در متون فقهی، در هنگام جلسه استراحت، تورک برای مرد[۱۰] و تربع ( یعنی نهادن باسن و كف پاها بر زمين و بلند كردن ران‌ها و ساق‌ها یا چهار زانو نشستن) [۱۱]برای زن[۱۲] یا هم برای زن و هم برای مرد،[۱۳] مستحب دانسته شده است. همچنین، اقعاء (بر زمين نهادن سينه پا و قرار دادن باسن بر پاشنه یا نشستن بر روى باسن و بالا آوردن ساق‌هاى پا و تكيه‌كردن بر پشت مانند نشستن سگ‌)[۱۴] مکروه شمرده شده است.[۱۵]

پانویس

  1. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۴۶۶؛ بنی‌هاشمی خمینی و اصولی، رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۸۴.
  2. علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۱.
  3. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۴۶۶.
  4. سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۴۱ق، ج۱، ص۳۱۲.
  5. علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۲.
  6. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۶.
  7. بنی‌هاشمی خمینی و اصولی، رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۸۴.
  8. بنی‌هاشمی خمینی و اصولی، رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۸۴.
  9. بنی‌هاشمی خمینی و اصولی، رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۸۴.
  10. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۴۶۳.
  11. فرهنگ فقه فارسی، موسسه دايرة المعارف فقه اسلامی، ج۲، ص۴۳۶.
  12. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۴۶۵.
  13. خویی، المستند، ۱۴۲۱ق، ج۱۴، ص۲۶۱.
  14. فرهنگ فقه فارسی، موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، ج ۱، ص۶۵۶.
  15. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۵.

منابع

  • بنی‌هاشمی‌ خمینی، محمدحسن و احسان اصولی، توضیح المسائل مراجع (مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
  • خویی، سید ابوالقاسم، المستند فی شرح العروة الوثقی، تحقیق مرتضی بروجردی، قم: مؤسسة احياء آثارالامام الخوئی، ۱۴۲۱ق.
  • سید مرتضی، علی بن حسین، الإنتصار لما إنفردت به الإمامیة، تحقیق حسین موسوی بروجردی، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، ۱۴۴۱ق.
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۹ق.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة‌، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ۱۴۱۳ق.
  • نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، تحقیق مؤسسه دایرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت‌(ع)، قم، مؤسسه دایرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۱ق.