بازار شام
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | تجاری - تاریخی |
| مکان | دمشق |
| نام‌های دیگر | بازار حمیدیه |
| وقایع مرتبط | گرداندن اسیران کربلا در آن |
| مشخصات | |
| مساحت | حدود ۶۰۰ متر طول، ۱۵ متر عرض، ۸ متر ارتفاع |
| وضعیت | فعال |
| معماری | |
| بازسازی | ۱۷۸۰م (دوره عثمانی) |
بازار شام یا بازار حمیدیه، بازاری تاریخی در شهر دمشق است که به دستور یزید بن معاویه، اسیران کربلا را در آن گرداندند. در مجالس عزاداری محرم از آن یاد می‌شود. بازار شام مهم‌ترین بازار دمشق است و در بخش قدیمی شهر، نزدیک به مسجد جامع اموی قرار دارد.
موقعیت
بازار شام مهم‌ترین بازار دمشق است که در بخش قدیمی شهر واقع شده است. این بازار، حدود ۶۰۰ متر طول، ۱۵ متر عرض[۱] و هشت متر ارتفاع دارد و در انتهای آن، مسجد جامع اموی قرار دارد.[۲]
بنای فعلی آن به دوره عثمانی برمی‌گردد؛ سلطان عبدالحمید عثمانی در سال ۱۷۸۰م، آن را در دو طبقه ایجاد کرده و پس از آن زمان، به بازار حمیدیه معروف شده است.[۳] البته در برخی از کتاب‌های فارسی، دلیل نامگذاری آن به حمیدیه وجود خانقاه یا مدرسه احمدیه و همچنین مسجد حمیدیه در آن دانسته شده است.[۴] گفته می‌شود که هنوز بقایایی از ستون‌های معبد ژوپیتر مربوط به دوران امپراتوری روم در انتهای آن موجود است.[۵] بازار شام از مکان‌های مورد توجه زائران و گردشگران خارجی است و معمولا از آن بازدید می‌کنند.
عبور اسیران کربلا
پس از واقعه عاشورا، به دستور یزید بن معاویه، شهر دمشق را تزئین کرده و اسیران کربلا را وارد شهر نمودند.[۶] معروف است در حالی که اهل شام به تماشا آمده بودند، اسیران را در بازار و کوچه‌های شهر دمشق گرداندند.[۷] در مجالس عزاداری امام حسین از آن بسیار یاد می‌شود.[۸] در روضه مجلس یزید و روضه ورود به شام که در ماه محرم و دهه صفر خوانده می‌شود، به ورود اسیران کربلا به شهر و بازار شهر دمشق و برخورد شامیان با آنان اشاره می‌شود. در برخی شهرهای ایران تعزیه بازار شام نیز اجرا می‌شود.
ادبیات فارسی
بازار شام در ادبیات فارسی و ضرب‌المثل، کنایه از جایی است که بسیار شلوغ باشد.[۹] همچنین در مجالس عزاداری محرم و اشعار آیینی از آن زیاد یاد می‌شود.[۱۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قائدان، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، ۱۳۸۸ش، ص۵۳.
- ↑ سوق الحمیدیه، دمشق القدیمه.
- ↑ سوق الحمیدیه، دمشق القدیمه.
- ↑ قائدان، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، ۱۳۸۸ش، ص۵۳.
- ↑ قائدان، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، ۱۳۸۸ش، ص۵۳.
- ↑ مقرم، مقتل الحسین، ۱۴۲۶ق، ص۳۶۶-۳۶۷.
- ↑ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۸۸ق، ص۷۴.
- ↑ شهیدی، «بازار شام»، ج۳، ص۳۴.
- ↑ لغت نامه دهخدا، ذیل بازار
- ↑ شهیدی، «بازار شام»، ج۳، ص۳۴.
منابع
- دمشق القدیمه؛ سوق الحمیدیه، انتشار: ۵ می، ۲۰۱۴م، بازبینی: ۲۹ فروردین ۱۳۹۶ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا.
- شهیدی، غلامحسین، بازار شام، دایرة المعارف تشیع، ج۳، نشر شهید سعید محبی، تهران، ۱۳۸۰ش.
- قائدان، اصغر، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، تهران، مشعر، ۱۳۸۸ش.
- محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۸ق.
- مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، بیروت، مؤسسه الخرسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۷م.
| سنت‌ها و مراسم‌ها | فهرست آیین‌های عاشورایی • سیاه‌پوشی • تشت‌گذاری • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سنج و دمام • مرثیه‌خوانی • نوحه‌خوانی • دسته عزاداری • هیئت عزاداری • تعزیه‌خوانی • روضه‌خوانی • مقتل‌خوانی • قمه‌زنی • نخل‌گردانی • تابوت‌گردانی • مراسم‌تابوت • مشعل‌گردانی • حسی • گِل‌مالی • شاخسِی واخسِی • همایش شیرخوارگان • پیاده‌روی اربعین • خیمه‌سوزان • چاووش‌خوانی • عَلَم‌کشی • چهل منبر • یزله‌خوانی • عزاداری طویریج • پرده‌خوانی • یوم‌الحسین • جاماندگان اربعین • یوم العباس |  |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | کربلا • حرم امام حسین(ع) • حرم حضرت عباس(ع) • بین‌الحرمین • تل زینبیه • گودال قتلگاه • کف‌العباس • خرابه شام • خیمه‌گاه • فرات • غاضریه • نهر علقمه • نینوا • حسینیه • تکیه • سقاخانه • امام‌باره • حسینی‌دالان • بازار شام | |
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | سوگواری • مقتل • توغ • زیارت عاشورا • تحریفات عاشورا • ادبیات عاشورایی • موکب • لعن یزید • گریه بر حسین(ع) • حدیث ریان بن شبیب • پیرغلام اهل‌بیت • فقه عزاداری | |