پرش به محتوا

عبدالمسیح انطاکی

از ویکی شیعه
عبدالمسیح انطاکی
اطلاعات کلی
نامعبدالمسیح
مذهبمسیحی
زادروز۱۸۷۴م
زادگاهانطاکیه
محل زندگیحلبقاهره • خرمشهر
وفات۱۹۲۳م
محل دفنقاهره
اطلاعات علمی
آثارملحمة الامام علی(ع) • نیل الامانی • النهضةالشرقیه • الریاض المزهره
اطلاعات دیگر
مهارتشاعر
زمینه فعالیتروزنامه‌نگاری • نویسندگی


عَبدُالمَسیح اَنْطاکی ادیب و شاعر مسیحی ستایشگر امام علی(ع). او با سرودن قصیده‌ای حماسی با نام «ملحمه امام علی(ع)» به توصیف فضائل و مناقب امام اول شیعیان پرداخت. این اثر که به‌عنوان طولانی‌ترین قصیده عربی شناخته می‌شود، با استناد به روایات نبوی و وقایع تاریخی، جایگاه والای امام علی(ع) را ترسیم می‌کند. انطاکی در این شعر، فضائل امام علی(ع) را همچون ستارگان آسمان، بی‌شمار خوانده است.

عبدالمسیح انطاکی را اولین شاعر مسیحی عرب‌زبانِ معاصر می‌دانند که به واقعه غدیر و نزول آیه تبلیغ در شأن و ولایت امام علی(ع) پرداخته است. او معتقد بود که امام علی(ع) اقیانوس علم و معرفت است و دشمنی و کینه برخی افراد باعث شد تا حقیقت غدیر خم، انکار یا به فراموشی سپرده شود. او در سال ۱۹۲۳م در قاهره درگذشت.

دیدگاه‌ها درباره اهل‌بیت(ع)

عبدالمسیح انطاکی حلبی، شاعر، روزنامه‌نگار و ادیب مسیحی[۱] یونانی‌تبار است.[۲] او را اولین شاعر مسیحی عرب‌زبان معاصر دانسته‌اند که به واقعه غدیر و نزول آیه تبلیغ درباره ولایت امام علی(ع) پرداخته است.[۳]

انطاکی، فضیلت‌های امام علی(ع) همچون ستارگان، غیرقابل شمارش دانسته و معتقد بود که فضائلش همانند شهابی نورانی برای همگان آشکار است.[۴] او حسادت و دشمنی را علت انکار فضائل و ولایت حضرت علی(ع) دانسته است که در غدیر از جانب حضرت محمد(ص) اعلام شد.[۵] انطاکی امام علی(ع) را اقیانوس بی‌کران دانش و دریای مواج معرفت و کمال و عالم به ظاهر و باطن[۶] و سخاوتمندترین مرد عرب قلمداد کرده است.[۷]

انطاکی در اشعار خود می‌گوید کسی که بدون ریا، ولایت پیامبر(ص) و خاندانش را بپذیرد، عطر اخلاص شهید کربلا را استشمام خواهد کرد.[۸] او معتقد است که امام حسین(ع) و پدر و جدش به دلیل جایگاه والایی که نزد خدا دارند، روز قیامت مردم را شفاعت خواهند کرد.[۹]

سرودن قصیده ملحمة الامام علی(ع)

انطاکی تألیفات متعددی دارد.[۱۰] مَلْحَمة الامام علی یا القصیدة العلویة المبارکه، شامل منظومه‌ای حماسی و دینی مشتمل بر ۵۵۹۵ بیت در قالب قصیده است که در سال ۱۹۲۰م منتشر شد.[۱۱] این قصیده را بلندترین و برترین قصیده در اشعار عرب[۱۲] و اولین هائیه حماسی عربی برشمرده‌اند.[۱۳] در این شعر طولانی، تاریخ صدر اسلام و فضائل امام علی(ع) برگرفته از روایات نبوی، نقل شده است.[۱۴]

تصویر کتاب ملحمة الامام‌ علی

انطاکی این قصیده را هنگام اقامت در خرمشهر، از شهرهای ایران، (۱۹۱۷م) سرود[۱۵] و بخشی از آن را به شیخ خَزْعَل، حاکم آن منطقه تقدیم کرد.[۱۶] زبان روان، موسیقی دلنشین و مفاهیم بلند با واژگان ساده و بی‌تکلف، از ویژگی‌های بارز این قصیده ذکر شده است.[۱۷]

زندگی‌نامه

عبدالمسیح انطاکی در سال ۱۸۷۴م در انطاکیه (شهری در ترکیه) از پدر و مادری مسیحی متولد گردید و در حلب پرورش یافت.[۱۸] از حلب نیز به‌عنوان محل تولد وی یاد شده است.[۱۹] او را اولین کسی دانسته‌اند که خواهان استقلال جهان عرب از امپراتوری عثمانی شد[۲۰] او برای تحقق این رؤیا به مناطق عربی مختلفی سفر کرد.[۲۱] به همین دلیل، وی مورد خشم حاکمان تُرک قرار گرفت و مجبور به مهاجرت به قاهره گردید.[۲۲] انطاکی در قاهره، مجله الشَّهباء را که بعدا به العُمران تغییر نام داد، منتشر کرد.[۲۳] او پیش از آن در مجله الشُّذور فعالیت می‌کرده است.[۲۴]

انطاکی بر اثر مشکلات اقتصادی ناشی از جنگ جهانی دوم به خرمشهر (که بدان مُحَمَّره گفته می‌شد) مهاجرت کرد و از شاعران و نزدیکان شیخ خزعل‌خان، حاکم آن منطقه گردید.[۲۵] سال درگذشت انطاکی را سال ۱۹۲۳م در شهر قاهره ذکر کرده‌اند.[۲۶]

پانویس

  1. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  2. مصطفوی‌نیا و فرخیان، «علم امام علی در شعر عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۹۶.
  3. نوری کیذقانی، «شواهد قرآنی غدیر و برتری امام علی در شعر شاعران مسیحی معاصر عرب»، ص۴۹.
  4. «تأثیر امام علی(ع) بر ادیب مسیحی عبدالمسیح انطاکی»، خبرگزاری شفقنا.
  5. نوری کیذقانی، «شواهد قرآنی غدیر و برتری امام علی در شعر شاعران مسیحی معاصر عرب»، ص۵۶؛ «تأثیر امام علی(ع) بر ادیب مسیحی عبدالمسیح انطاکی»، خبرگزاری شفقنا.
  6. «تأثیر امام علی(ع) بر ادیب مسیحی عبدالمسیح انطاکی»، خبرگزاری شفقنا.
  7. نوری کیذقانی، «شواهد قرآنی غدیر و برتری امام علی در شعر شاعران مسیحی معاصر عرب»، ص۴۴.
  8. محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۵۴۶.
  9. محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۵۴۶.
  10. مصطفوی‌نیا و دیگران، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۰۶.
  11. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  12. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  13. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  14. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  15. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۶.
  16. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۷.
  17. حسنی، «سیره علوی در جنگ در آیینه نهج‌البلاغه و شعر عبدالمسیح الانطاکی»، ص۵۹۵.
  18. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۵؛ مصطفوی‌نیا و دیگران، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۰۶.
  19. مصطفوی‌نیا و دیگران، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۰۶.
  20. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۵-۶.
  21. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۵-۶.
  22. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۵-۶.
  23. الاعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، ملحمة الامام علی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق،ص۶.
  24. مصطفوی‌نیا و دیگران، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۰۶.
  25. اعلمی،‌ «تعریف بالملحمه و صاحبها»، در ملحمة الامام علی، ص۶.
  26. مصطفوی‌نیا و دیگران، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، ص۱۰۶.

منابع