نجمه مادر امام رضا(ع)

نجمه خاتون همسر امام کاظم(ع) و مادر امام رضا(ع) و فاطمه معصومه (س). او کنیزی بود که توسط حمیده همسر امام صادق(ع) خریداری و به امام کاظم (ع) بخشیده شد.

اصل ونسب

وی کنیزی از اشراف عجم (غیرعرب) بود که در بین عرب‌ها متولد شده‌بود. بعضی وی را اصالتاً اهل شهر نوبه در شمال آفریقا و برخی از اهل جزیره مارسی در جنوب فرانسه می‌دانند.از این‌روی وی به خَیزُران مَرسِیَّه و شَقْرَاء نُوبِيَّه نیز شناخته می‌شد.

اسامی و القاب

معروفترین اسم وی نجمه خاتون است ولی از وی به نام‌های سَکَن نُوبیّه أرویٰ، سمانه، تَکتَم و خَیزُران نیز یاد شده است.

لقب وی شَقْراء و کنیه وی ام البنین می‌باشد. طبق گزارشی از شیخ صدوق، وقتی نجمه به امام موسی کاظم بخشیده شد او را تُکتَم، و هنگامی که امام رضا(ع) از وی متولد شد، طاهره نامیدند.

ازدواج

تاریخ ازدواج نجمه خاتون با امام کاظم(ع) مشخص نیست، حمیده مادر امام کاظم(ع) در خواب پیامبر(ص) را می‌بیند که به وی دستور می دهد نجمه را به ازدواج فرزندت موسی در آور، به زودی بهترین فرزند از او متولد می شود. من به این دستور عمل نمودم و نجمه را به ازدواج امام کاظم در آوردم.

مقام و منزلت

حمیده همسر امام صادق(ع) خطاب به امام کاظم می‌گوید: کنیزی با فضیلت‌تر از او ندیده‌ام و شکی نیست که بزودی خداوند متعال نسل وی را آشکار خواهد کرد.

طبق گزارشی، کسی که نجمه را از او خریدند می‌گوید زنی از اهل کتاب از تولد فرزند بزرگی از این کنیز خبر داده بود.

شیخ صدوق همچنین روایتی از علی بن میثم نقل می‌کند و در آن به خوابی اشاره می‌کند که حمیده خاتون حضرت محمد(ص) را در خواب دیده و حضرت به او می‌گوید: «ای حمیده نجمه را به فرزندت موسی هدیه ببخش، زیرا وی بهترین خلق روی زمین را به دنیا خواهد آورد». با این خواب، حمیده نجمه را به فرزندش بخشید و نجمه در آن هنگام دوشیزه بود.امام کاظم(ع) نیز خریداری نجمه را به دستور پیامبر(ص) بیان کرده‌است.

عبادت

امام رضا(ع) خود می‌گوید مادرم در دوران حمل من، سنگینی حمل را احساس نمی‌کرد، در خواب خود نیز صدای تسبیح و تهلیل از حمل خود می‌شنید، و بیدار می‌شد ومی دید خبری نیست، بسیار با فضیلت و عابده و نیز کثیر الذکر بود.

تصویری از بقعه منسوب به نجمه خاتون مادر امام رضا علیه السلام قبل از تخریب

در گزارش دیگری آمده: نجمه در خواست دایه برای امام رضا(ع) می‌کند و علت این درخواست را پرداختن به نماز و عبادت عنوان می‌کند.

وفات و محل دفن

در مورد زمان وفات نجمه خاتون گزارشی به دست ما نرسیده ولی محل دفن وی طبق بعضی از اقوال مجاور قبر حمیده همسر امام صادق(ع) در (مشربه ام ابراهیم) واقع در منطقه‌ العوالی در شرق قبرستان بقيع است.

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع