الاعتقادات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتاب الاعتقادات.jpg|بندانگشتی|کتاب الاعتقادات]] | [[پرونده:کتاب الاعتقادات.jpg|بندانگشتی|کتاب الاعتقادات]] | ||
'''ألاعتقادات فی دین الامامیة''' یا '''اعتقادات الامامیة''' مشهور به '''اعتقادات صدوق''' کتابی در [[علم کلام]] نوشته [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق) | '''ألاعتقادات فی دین الامامیة''' یا '''اعتقادات الامامیة''' مشهور به '''اعتقادات صدوق''' کتابی در [[علم کلام]] نوشته [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق). او در آن با استناد به روایات [[معصومان]] (ع) به اثبات عقائد [[شیعه]] می‌پردازد. شیخ صدوق این کتاب را هنگام سفر به [[نیشابور]] و به درخواست عالمان نیشابوری نوشته است. | ||
شیخ صدوق، الاعتقادات در زمینه‌های مختلف اعتقادی مثل [[توحید]]، [[نبوت]]، [[امامت]]، [[معاد]]، خلقت، [[مرگ]] و [[فرشته|فرشتگان]]، تنظیم، تدوین و تبیین کرده است. | شیخ صدوق، الاعتقادات در زمینه‌های مختلف اعتقادی مثل [[توحید]]، [[نبوت]]، [[امامت]]، [[معاد]]، خلقت، [[مرگ]] و [[فرشته|فرشتگان]]، تنظیم، تدوین و تبیین کرده است. | ||
نسخهٔ ۲۷ ژانویهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۶:۲۸
ألاعتقادات فی دین الامامیة یا اعتقادات الامامیة مشهور به اعتقادات صدوق کتابی در علم کلام نوشته شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ ق). او در آن با استناد به روایات معصومان (ع) به اثبات عقائد شیعه می‌پردازد. شیخ صدوق این کتاب را هنگام سفر به نیشابور و به درخواست عالمان نیشابوری نوشته است.
شیخ صدوق، الاعتقادات در زمینه‌های مختلف اعتقادی مثل توحید، نبوت، امامت، معاد، خلقت، مرگ و فرشتگان، تنظیم، تدوین و تبیین کرده است.
درباره مؤلف
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق، (درگذشته ۳۸۱ق) از بزرگترین علمای قرن چهارم هجری قمری بوده است. سال تولد وی پس از ۳۰۵ق بوده است که در ۳۸۱ق درگذشت. وی بزرگترین محدّث و فقیه مکتب حدیثی قم بود. او حدود ۳۰۰ اثر علمی از خود بجا گذاشت که بسیاری از آنها مفقود شده است. کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه اثر اوست.
ساختار کتاب
کتاب الاعتقادات مشتمل بر ۴۵ باب است که شیخ در هر باب با عنوان «باب الاعتقاد فی...» آن را آغاز کرده است. عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است:
- بیان اعتقادات شیعه در توحید،
- صفات ذات و صفات افعال،
- افعال بندگان،
- جبر و تفویض،
- اراده،
- مشیت،
- قضا و قدر،
- فطرت و هدایت،
- استطاعت،
- بداء،
- لوح و قلم،
- عرش و کرسی،
- نفوس و ارواح،
- موت و رجعت،
- رستاخیز و مباحث مربوط به آن،
- بهشت و دوزخ،
- وحی،
- امر و نهی،
- قرآن،
- مقام انبیا و رسل و حجج و ملائکه و عصمت ایشان،
- نفی غلو و تفویض،
- تقیه،
- مقام اجداد پیامبر (ص)،
- شان علویان،
- احادیث ،
- حظر و اباحه و....[۱]
جایگاه کتاب
این کتاب پس از نگارش مورد توجه جدی متکلمان قرار گرفت. برخی از مطالبی که صدوق در کتاب خود به عنوان عقائد کلامی امامیه مطرح نموده به شدت بحث انگیز بوده است و مورد نقد برخی از عالمان دیگر از جمله شاگردش شیخ مفید قرار گرفته است. شیخ مفید که در اثبات عقائد کلامی به عقل استناد می‌جست در نقد و بررسی کتاب استاد خویش، کتاب تصحیح اعتقادات الامامیه را نگاشت و به اصلاح اتهامات نسبت داده شده به شیعه پرداخت. [۲]
شروح و ترجمه‌ها
- «تصحیح الاعتقاد فی شرح الاعتقادات» که توسط شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان شاگرد خود شیخ صدوق نوشته شده و او برخی از عقاید غیر قابل دفاع استادش مثل سهو النبی را رد نموده و به اصلاح اعتقادات نسبت داده شده به شیعه پرداخته است.
- «حورٌ مقصورات فی ترجمة الاعتقادات صدوق» که توسط میرزا محمد طبیب زاده احمدآبادی به زبان فارسی ترجمه شده است.
- «شرح الاعتقادات صدوق» که توسط ملا عبدالله بن حسن شولستانی و در دو نوبت یکی به زبان فارسی و دیگری به زبان عربی نوشته شده است.
- شرح فارسی ملا عبدالله شیرازی،
- شرح ملا عبدالله بن حسین استمراری مازندرانی،
- شرح سید محمد علی اخباری،
- شرح ابن ولی قزوینی،
- شرح جمال الدین حسن بن زین الدین عاملی نویسنده کتاب المعالم فی اصول الفقه،
- شرح سید نعمت الله جزائری،
- شرح سید محمد مهدی موسوی،
- شرح الاعتقادات ملا حبیب الله کاشانی،
- ترجمه فارسی ابوالحسن علی بن حسن زواری با نام «وسیلة النجاة»،
- ترجمه فارسی سید محمد علی طباطبائی مدرس یزدی.[۳]
نسخه‌ها
- نسخه کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم به شماره ۱۹۴۵ که در سال ۸۱۷ ق تحریر و نیز نسخه‌ای دیگر در کتابخانه مذکور به شماره ۱۳۸۲ که به سال ۹۹۲ ق کتابت گشته است.
- نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد به شماره ۳۶۷- اخبار، که در سال ۸۸۰ ق کتابت و نسخه‌ای دیگر به رقم ۳۶۸ در سال ۹۹۹ تحریر شده است.[۴]
چاپ
این کتاب دارای چاپ‌های متعددی است و در ایران و اروپا به زبان‌های فارسی و انگلیسی به چاپ رسیده است.[۵] یکی از چاپ‌ها در انتشارات دارالمفید بیروت با تحقیق عصام عبدالسید در ۱۲۶ صفحه به چاپ رسیده است.
چاپ دیگر این اثر با تحقیق و تعلیق مؤسسه امام هادی(ع) عنوان برگزیده سیزدهمین همایش کتاب سال حوزه را در گروه علمی تصحیح و تحقیق کسب کرد.[۶]
این تحقیق نسبت به چاپ بیروت مفصل‌تر بوده و بخشی از تحقیق به تبیین و توضیح بعضی از کلمات و لغات که فهم معانی آنها مشکل بوده اختصاص یافته و اعراب‌گذاری بعضی از کلمات برای قرائت و فهم آسان‌تر آنها نیز مورد توجه قرار گرفته است. استخراج آیات و ذکر شماره سوره و آیه، کار دیگر محقق می‌باشد. محقق در مقدمه اثر با تفصیل بیشتری سخن گفته و حیات شیخ صدوق و مسلک کلامی وی و قدرت فوق‌العاده ایشان در علم کلام و استدلال و مناظره در این باب با علماء بعضی از فرق و ملل را بررسی می‌کند. سخن برخی از مشهورترین علمای شیعه پیرامون آراء صدوق و مفید از جمله علامه مجلسی، سید نعمت الله جزائری، آیت الله صافی و آیت الله سبحانی نیز در این مقدمه گنجانده و برخی از فهارس فنی و علمی نیز به پایان کتاب افزوده شده است.[۷]
پانویس
- ↑ فهرست کتاب، ص۷ و ۸.
- ↑ معرفی کتاب الاعتقادات.
- ↑ معرفی کتاب الاعتقادات. الذریعه، ج ۱۳، ص۱۰۱ و ۱۰۲.
- ↑ الاعتقادات، ص۴.
- ↑ معرفی کتاب الاعتقادات.
- ↑ سایت شفقنا.
- ↑ خبرگزاری حوزه.
منابع
صدوق، محمد بن علی، الاعتقادات، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ ق.