الارض و التربة الحسینیة (کتاب)

مقاله قابل قبول
عدم جامعیت
از ویکی شیعه
الارض و التربة الحسینیة
اطلاعات کتاب
نویسندهمحمدحسین کاشف الغطاء
موضوعامام حسین(ع)
سبکروایی
زبانعربی
مجموعهیک جلد


اَلْاَرْض وَ التُّرْبَةُ الْحُسَیْنیّة کتابی به زبان عربی از محمدحسین کاشف الغطاء (۱۲۹۴–۱۳۷۳ق) از مراجع تقلید شیعه. ابتدا قرار بود این کتاب در اندازه یک مقاله، برای دایرةالمعارف انگلیسی زبان نوشته و در آن از تربت امام حسین(ع) بحث شود؛ اما نویسنده، آن را در یک کتاب گسترش داد و درباره زمین، برکات و ارکان آن بحث کرد و پس از آن به تربت حسینی پرداخت. عزیزالله عطاردی، کتاب را به زبان فارسی ترجمه و به نام زمین و تربت حسینی منتشر کرده است.

نویسنده

محمد حسین کاشف الغطاء (۱۲۹۴ – ۱۳۷۳ق)، از مراجع تقلید شیعه و از خاندان کاشف الغطاء. وی در فقه، خطابه، ادبیات عرب، فلسفه و حکمت، تفسیر و عرفان تبحر داشت. او را از نخستین فقیهانی دانسته‌اند که روش فقه مقایسه‌ای یا تطبیقی را در حوزه علمیه نجف آغاز کرده است.

ماجرای تألیف

محمدحسین کاشف الغطاء در سال ۱۳۶۵ق به‌دنبال دریافت نامه‌ای از احمد بدران (مترجم مؤسسه میناء در بصره) این اثر را نوشت. بدران از او خواسته بود برای مستشرقان انگلیسی که در حال تألیف دایرةالمعارفی هستند، درباره تربت حسینی و تاریخ و چگونگی شکل‌گیری آن پس از شهادت امام حسین(ع)، مطلبی بنویسد. او هم فرصت را مغتنم شمرد و در قالب رساله‌ای، درباره زمین و برکات و ارکان آن بحث کرده‌ و پس از آن به تربت حسینی پرداخته است.[۱]

محتوا

چاپ کتاب به‌همراه رساله‌ای فقهی از شرف‌الدین

مطالب کتاب از این قرار است:

  • در فضل زمین
  • برتری بعضی خاک‌ها بر بعض دیگر و برتری خاک کربلا
  • افضلیت سجده بر خاک کربلا و مقدار کمی از آن برای استشفا
  • علت برتری سجده بر خاک کربلا و تاریخچه آن
  • مختصری از اوضاع تکوینی و تشریعی زمین
  • اوضاع جغرافیای زمین
  • آغاز آفرینش زمین
  • پایان کار زمین.[۲]
  • کتاب با آیه ۱۰۵ سوره یوسف شروع شده «وَ كَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي اَلسَّمََاوََاتِ وَ اَلْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهََا وَ هُمْ عَنْهََا مُعْرِضُونَ» ترجمه: «و چه بسيار نشانه‌ها در آسمانها و زمين است كه بر آنها مى‌گذرند در حالى كه از آنها روى برمى‌گردانند.»و زمین را به عنوان یکی از آیاتی برشمرده شده که انسان‌ها نسبت به آن بی توجه و غافلند. نویسنده در ادامه از قول یکی از آشنایان و علاقمندان به علم کیمیا از علوم غریبه نقل کرده است که آن‌چه طالبان دانش کیمیا در جستجویش هستند تا در پرتو آن فلزی را تبدیل به فلز دیگر کنند نیز در خاک است. کاشف الغطا این فراز از سخنش را با دوبیت شعر از عارف مشهور شیخ محمود شبستری در گلشن راز خاتمه داده است.
    شعاع آفتاب از جرم أفلاك نگردد منعكس جز بر سر خاک
    تو بودى عکس معبود ملائک از آن گشتی تو مسجود ملائک
    [۳]
  • پایان بخش کتاب مطلبی است درباره فرجام و نهایت زمین از دیدگاه فلاسفه قدیم و دانشمندان جدید و برخی آیات قرآن. تاریخ پایان یافتن نگارش کتاب چهارم ذی قعده ۱۳۶۵ هجری قمری در نجف است. [۴]

ترجمه و چاپ

ترجمه کتاب

عزیزالله عطاردی کتاب را با نام «زمین و تربت حسینی» ترجمه کرده و می‌نویسد که در سال ۱۳۴۳ش و زمان اقامت در نجف، کتاب را به سفارش آقابزرگ تهرانی از کتابخانه شخصی او امانت گرفته و در مدت کمی به فارسی برگردانده است.[۵]
این ترجمه در تهران در سال ۱۳۴۴ش توسط انتشارات جهان نو انتشار یافت.

کتاب در موسسه اعلمی بیروت به همراه رساله‌ای فقهی از سید عبدالحسین شرف‌الدین به چاپ رسیده یا در سال ۱۳۷۷ق در مصر توسط مرتضی سید محمد رضوی انتشار یافته، اما در یکی از چاپ‌ها، مجمع جهانی اهل بیت در سال ۱۴۱۶ق، آن را به همراه پاورقی و استخراجات و در قالبی متفاوت منتشر کرده است.

پانویس

  1. کاشف‌الغطا، الارض و التربة الحسینیة، ۱۴۱۶ق، ص۷.
  2. عطاردی، زمین و تربت حسینی، ۱۳۴۴ش، فهرست کتاب.
  3. کاشف الغطاء، الارض والتربة الحسینیه، ناشر: المجمع العالمي لاهل البيت عليهم السلام، صص۱۸-۱۹.
  4. کاشف الغطاء، الارض و التربةالحسینیه، ناشر: المجمع العالمي لاهل البيت عليهم السلام، صص۸۰-۸۱.
  5. عطاردی، زمین و تربت حسینی، ۱۳۴۴ش، ص۳.

منابع

  • کاشف الغطاء، محمدحسین، الارض و التربة الحسینیة، قم، مجمع جهانی اهل بیت در سال ۱۴۱۶ق.
  • کاشف الغطاء، محمدحسین، زمین و تربت حسینی، ترجمه عزیزالله عطاردی، تهران، جهان نو، ۱۳۴۴ش.