فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام صادق(ع)

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از لقب‌های امام صادق(ع))

فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام صادق(ع) مجموعه‌ای از کنیه‌ها و القاب امام ششم شیعیان است. اسم آن امام، «جعفر» بود.[۱] در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که پدرم مرا از روی علم و آگاهی جعفر نام نهاد، چون جعفر، نام نهری در بهشت است.[۲] مشهورترین لقب امام جعفر بن محمد(ع)، «صادق»[۳] و معروف‌ترین کنیه‌اش «ابوعبدالله»[۴] است. «شیخ الائمه» هم از القابی است که برای امام صادق(ع) ذکر شده،[۵] چون سن امام نسبت به دیگر امامان شیعه، طولانی‌ بوده است.[۶]

کنیه‌ها

چهار کنیه برای امام صادق(ع) ذکر شده است:

ابواسماعیل[۷] ابواسحاق[۸] ابوعبدالله[۹] ابوموسی[۱۰]

لقب‌ها

بنابر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی بیان شده، فهرست القاب امام صادق(ع) به این شرح است:

شماره لقب معنا
۱ اِبنُ الْبَکریّة[۱۱] پسر بکریه، منسوب به ابوبکر. زیرا(فاطمه «ام فروه» ) مادر امام صادق(ع) دختر قاسم بن محمد بن ابی‌بکر است.
۲ باقی[۱۲] مستدام
۳ تام[۱۳] تمام و کامل
۴ زَکیّ[۱۴] پاکیزه از عیوب نفسانی
۵ سید[۱۵] آقا و سرور
۶ صابر[۱۶] شکیبا
۷ صادق[۱۷] راستگو در گفتار و کردار
۸ صالح[۱۸] پرهیزکار و درست‌کردار
۹ طاهر[۱۹] پاکیزه و آراسته
۱۰ ظاهر[۲۰] آشکار و هویدا
۱۱ عاطر[۲۱] دارنده بوی خوش
۱۲ عَمودُ الشَّرَف[۲۲] پایه شرافت
۱۳ فاضل[۲۳] دانا و فرهیخته
۱۴ فاطر[۲۴] مُبدع و بنیان‌گذار علوم
۱۵ قائم[۲۵] محکم و استوار
۱۶ قاهر[۲۶] پیروز و غالب
۱۷ کافل[۲۷] کفیل و سرپرست یتیمان
۱۸ کامل[۲۸] جامع و تمام
۱۹ منجی[۲۹] نجات‌دهنده
۲۰ واصل[۳۰] مقرّب

جستارهای وابسته

پانویس

  1. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۸۹.
  2. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۲۶.
  3. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۵۹.
  4. مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
  5. مطهری، سیری در سیره ائمه اطهار(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۳۶.
  6. احمدی بیرجندی، مناقب و مراثی اهل‌بیت(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۱۹۲.
  7. مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
  8. کشی، رجال کشی، ۱۳۴۸ش، ص۳۷۰.
  9. ابن طولون، الائمة الاثناعشر، ص۸۵.
  10. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۹.
  11. شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۷ق، ص۶۳۲، راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۴۲.
  12. عطاردی، مسند الامام الصادق، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۰.
  13. خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۷.
  14. خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
  15. خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
  16. اربلی، کشف الغمه، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۹۱.
  17. مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
  18. خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
  19. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۰۷.
  20. شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۷ق، ص۶۲۱.
  21. طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۴۷.
  22. مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۷۵.
  23. ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
  24. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۱۱.
  25. ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
  26. عطاردی، مسند الامام الصادق، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۰.
  27. ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
  28. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۱۱.
  29. مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
  30. اسکافی، منتخب الانوار، ۱۳۸۰ش، ص۷۲.

منابع

  • ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
  • ابن طولون، شمس الدین محمد، الائمة الاثنی عشر، تحقیق صلاح الدین المنجد، قم، منشورات الرضی، بی‌تا.
  • احمدی بیرجندی، احمد، مناقب و مراثی اهل‌بیت(ع)، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۴ش.
  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، قم، رضی، ۱۴۲۱ق.
  • اسکافی، محمد بن همام، منتخب الأنوار فی تاریخ الأئمة الأطهار علیهم السلام، قم، دلیل ما، ۱۳۸۰ش.
  • امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
  • خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۱ق.
  • سبط بن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمّة فی ذکر خصائص الأئمة، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
  • راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف‌، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
  • شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۷ ق.
  • طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
  • عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الصادق، تهران، عطارد، ۱۳۸۴ش.
  • قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مطهری، مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار(ع)، تهران، صدرا، ۱۳۸۳ش.
  • مظفر، محمدحسین، الامام الصادق، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۱ق.