پرش به محتوا

سجده شکر: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۱ نوامبر ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سَجده شُکْر'''، از [[سجده‌های مستحب|سجده‌های مستحبی]] است که انجام آن برای [[شکر|شکرگزاری]] نسبت به نعمت یا دفع بلا سفارش شده است. سجده شکر پس از پایان [[نماز]]، چه نماز [[واجب]] و چه [[مستحب]] به عنوان یکی از [[تعقیبات]] پرفضیلت است. برای انجام سجده شکر، رو به [[قبله]] بودن و [[طهارت]] لازم نیست.
'''سَجده شُکْر''' از [[سجده‌های مستحب|سجده‌های مستحبی]] است که انجام آن برای [[شکر|شکرگزاری]] نسبت به نعمت یا دفع بلا سفارش شده است. سجده شکر پس از پایان [[نماز]]، چه نماز [[واجب]] و چه [[مستحب]] به عنوان یکی از [[تعقیبات]] پرفضیلت است. برای انجام سجده شکر، رو به [[قبله]] بودن و [[طهارت]] لازم نیست.


==موارد استحباب==
==موارد استحباب==
خط ۹: خط ۹:
#هنگام مشاهده فرد مبتلا به بلایی و دیدن [[فاسق]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۰؛ یزدی، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵؛ کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷</ref>
#هنگام مشاهده فرد مبتلا به بلایی و دیدن [[فاسق]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۰؛ یزدی، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵؛ کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷</ref>


==کیفیت انجام سجده شکر==
==چگونگی انجام سجده شکر==
اینکه آیا برای تحقق سجده شکر، نهادن اعضای هفت گانه بر زمین لازم است یا گذاشتن پیشانی به تنهایی کفایت می‌کند؟ مسئله محل بحث واختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰. </ref>
اینکه آیا برای تحقق سجده شکر، نهادن اعضای هفت گانه بر زمین لازم است یا گذاشتن پیشانی به تنهایی کفایت می‌کند؟ مسئله محل بحث واختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰. </ref>


سجده شکر، [[تکبیر]] افتتاح، تکبیر هنگام رفتن به سجده و نیز [[تشهد]] و [[سلام]] ندارد؛<ref> کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷. </ref> هرچند که برخی از فقها تکبیر را پس از سر برداشتن از سجده مستحب دانسته‌اند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۱۴</ref>  
سجده شکر، [[تکبیر]] افتتاح، تکبیر هنگام رفتن به سجده و نیز [[تشهد]] و [[سلام]] ندارد؛<ref> کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷. </ref> هرچند که برخی از فقها تکبیر را پس از سر برداشتن از سجده مستحب دانسته‌اند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۱۴</ref>  


سجده شکر با یک بار سجده کردن تحقق می‌یابد؛ اما بهترین حالت برای سجده شکر این است که فرد دو بار سجده کند و بین دو سجده، گونه راست و سپس گونه چپ را- که از آن به «تَعفیر» تعبیر می‌شود- به زمین بگذارد.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱، ص۲۲۳؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۵۱</ref>
سجده شکر با یک بار سجده کردن تحقق می‌یابد؛ اما بهترین حالت برای سجده شکر این است که فرد دو بار سجده کند و بین دو سجده، گونه راست و سپس گونه چپ را- که از آن به «تَعفیر» تعبیر می‌شود- به زمین بگذارد.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱، ص۲۲۳؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۵۱</ref>


==ذکرهای سجده شکر==
==ذکرهای سجده شکر==
خط ۲۳: خط ۲۳:
* در [[عیون اخبار الرضا]] از [[رجاء بن ابی ضحاک]] روایت کرده که حضرت رضا(ع) در راه خراسان، هرگاه از تعقیب [[نماز ظهر]] فارغ می‌شدند، صد مرتبه در سجده می‌گفتند: شکراً للّه و چون از تعقیب نماز عصر فارغ می‌شدند، صد مرتبه می‌گفتند: حمداً للّه.
* در [[عیون اخبار الرضا]] از [[رجاء بن ابی ضحاک]] روایت کرده که حضرت رضا(ع) در راه خراسان، هرگاه از تعقیب [[نماز ظهر]] فارغ می‌شدند، صد مرتبه در سجده می‌گفتند: شکراً للّه و چون از تعقیب نماز عصر فارغ می‌شدند، صد مرتبه می‌گفتند: حمداً للّه.
* [[کلینی]] به سند معتبر روایت کرده است: مردی به حضرت صادق(ع) شکایت کرد: کنیزی دارم که علیل است، فرمود: پس از هر نماز واجب در سجده شکر بگوید: «یا رؤوف یا رحیم، یا ربّ یا سیدی» آنگاه حاجت خود را بطلبد.
* [[کلینی]] به سند معتبر روایت کرده است: مردی به حضرت صادق(ع) شکایت کرد: کنیزی دارم که علیل است، فرمود: پس از هر نماز واجب در سجده شکر بگوید: «یا رؤوف یا رحیم، یا ربّ یا سیدی» آنگاه حاجت خود را بطلبد.
*در بسیاری از روایات معتبر نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]] در سجده شکر بسیار می‌گفتند: «{{عربی|اَسْألُک الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوتِ وَ الْعَفْوَ عِندَ الْحِسابِ.}}»<ref>قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ص۹۹-۱۰۲</ref>
*در بسیاری از روایات معتبر نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]] در سجده شکر بسیار می‌گفتند: «{{عربی|اَسْألُک الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوتِ وَ الْعَفْوَ عِندَ الْحِسابِ.}}»<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۹۹-۱۰۲</ref>
*همچنین یاد نعمت بزرگ [[ولایت]] [[اهل بیت(ع)]] در سجده شکر سفارش شده است.<ref>جامع الاحادیث، ج۵، ص۴۶۹</ref>
*همچنین یاد نعمت بزرگ [[ولایت]] [[اهل بیت(ع)]] در سجده شکر سفارش شده است.<ref>جامع الاحادیث، ج۵، ص۴۶۹</ref>


==شرایط و مستحبات سجده شکر==
==شرایط و مستحبات سجده شکر==
در سجده شکر [[طهارت]] و نیز رو به [[قبله]] بودن شرط نیست.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱، ص۱۳۷؛ ج۳، ص۱۵</ref>
در سجده شکر [[طهارت]] و نیز رو به [[قبله]] بودن شرط نیست.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱، ص۱۳۷؛ ج۳، ص۱۵</ref>
درباره غصبی نبودن مکان و نهادن پیشانی بر چیزی که [[سجده]] بر آن صحیح است، بین فقها اختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ کاشف الغطا، کشف الغطاء، ج۳، ص۲۱۵؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰</ref>
درباره غصبی نبودن مکان و نهادن پیشانی بر چیزی که [[سجده]] بر آن صحیح است، بین فقها اختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ کاشف الغطا، کشف الغطاء، ج۳، ص۲۱۵؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰</ref>


امور زیر در سجده شکر مستحب است:  
امور زیر در سجده شکر مستحب است:  
خط ۳۷: خط ۳۷:
#طول دادن سجده
#طول دادن سجده
#خواندن دعاهای وارد شده
#خواندن دعاهای وارد شده
#مسح محل سجده با دست و کشیدن دست‌ها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۷-۳۴۹؛ ص۳۵۲؛ یزدی، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۵۸۵</ref>
#مسح محل سجده با دست و کشیدن دست‌ها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۷-۳۴۹؛ ص۳۵۲؛ یزدی، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۵۸۵</ref>


==اهمیت و فضیلت==
==اهمیت و فضیلت==
خط ۴۴: خط ۴۴:


*در حدیث دیگری [[امام صادق(ع)]] فرمود:  
*در حدیث دیگری [[امام صادق(ع)]] فرمود:  
:::«{{عربی|أَیُّمَا مُؤْمِنٍ سَجَدَ لِلَّهِ سَجْدَةً لِشُکْرِ نِعْمَةٍ مِنْ غَیرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ بِهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَیئَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ فِی الْجِنَانِ}}‌، هر بنده‌ای که برای تشکر از نعمتی به غیر از نماز سجده کند خدا برای او ده حسنه مکتوب می‌کند، ده گناه از او می‌بخشاید و ده درجه در بهشت برای او بالا می‌برد.»<ref> شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۳۵؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۳۶۰</ref>
:::«{{عربی|أَیُّمَا مُؤْمِنٍ سَجَدَ لِلَّهِ سَجْدَةً لِشُکْرِ نِعْمَةٍ مِنْ غَیرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ بِهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَیئَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ فِی الْجِنَانِ}}‌، هر بنده‌ای که برای تشکر از نعمتی به غیر از نماز سجده کند خدا برای او ده حسنه مکتوب می‌کند، ده گناه از او می‌بخشاید و ده درجه در بهشت برای او بالا می‌برد.»<ref> شیخ صدوق، ثواب الأعمال، ص۳۵؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۳۶۰</ref>
*[[امام زمان(عج)]] در پاسخ به سؤال محمّد بن عبداللّه حِمیری فرمود:
*[[امام زمان(عج)]] در پاسخ به سؤال محمّد بن عبداللّه حِمیری فرمود:
:::«{{عربی|سَجْدَةُ الشُّکْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَ أَوْجَبِها... فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَی الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَی النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَةُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ}}، سجدۀ شکر، از لازم‌ترین و واجب‌ترین مستحبات الهی است... همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس از واجبات بر دعای بعد از نوافل، همانند فضیلت واجبات بر نوافل است. سجده، دعا و تسبیح است.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۶۱؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۶، ص۴۰۹</ref>
:::«{{عربی|سَجْدَةُ الشُّکْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَ أَوْجَبِها... فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَی الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَی النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَةُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ}}، سجدۀ شکر، از لازم‌ترین و واجب‌ترین مستحبات الهی است... همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس از واجبات بر دعای بعد از نوافل، همانند فضیلت واجبات بر نوافل است. سجده، دعا و تسبیح است.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۶۱؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۶، ص۴۰۹</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۸۸۴

ویرایش