Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۸۸۴
ویرایش
سجده شکر: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سَجده شُکْر''' | '''سَجده شُکْر''' از [[سجدههای مستحب|سجدههای مستحبی]] است که انجام آن برای [[شکر|شکرگزاری]] نسبت به نعمت یا دفع بلا سفارش شده است. سجده شکر پس از پایان [[نماز]]، چه نماز [[واجب]] و چه [[مستحب]] به عنوان یکی از [[تعقیبات]] پرفضیلت است. برای انجام سجده شکر، رو به [[قبله]] بودن و [[طهارت]] لازم نیست. | ||
==موارد استحباب== | ==موارد استحباب== | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
#هنگام مشاهده فرد مبتلا به بلایی و دیدن [[فاسق]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۰؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵؛ کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷</ref> | #هنگام مشاهده فرد مبتلا به بلایی و دیدن [[فاسق]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۰؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵؛ کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷</ref> | ||
== | ==چگونگی انجام سجده شکر== | ||
اینکه آیا برای تحقق سجده شکر، نهادن اعضای هفت گانه بر زمین لازم است یا گذاشتن پیشانی به تنهایی کفایت میکند؟ مسئله محل بحث واختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ بحرانی، | اینکه آیا برای تحقق سجده شکر، نهادن اعضای هفت گانه بر زمین لازم است یا گذاشتن پیشانی به تنهایی کفایت میکند؟ مسئله محل بحث واختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰. </ref> | ||
سجده شکر، [[تکبیر]] افتتاح، تکبیر هنگام رفتن به سجده و نیز [[تشهد]] و [[سلام]] ندارد؛<ref> کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷. </ref> هرچند که برخی از فقها تکبیر را پس از سر برداشتن از سجده مستحب دانستهاند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۱۴</ref> | سجده شکر، [[تکبیر]] افتتاح، تکبیر هنگام رفتن به سجده و نیز [[تشهد]] و [[سلام]] ندارد؛<ref> کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷. </ref> هرچند که برخی از فقها تکبیر را پس از سر برداشتن از سجده مستحب دانستهاند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۱۴</ref> | ||
سجده شکر با یک بار سجده کردن تحقق مییابد؛ اما بهترین حالت برای سجده شکر این است که فرد دو بار سجده کند و بین دو سجده، گونه راست و سپس گونه چپ را- که از آن به «تَعفیر» تعبیر میشود- به زمین بگذارد.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱، ص۲۲۳؛ بحرانی، | سجده شکر با یک بار سجده کردن تحقق مییابد؛ اما بهترین حالت برای سجده شکر این است که فرد دو بار سجده کند و بین دو سجده، گونه راست و سپس گونه چپ را- که از آن به «تَعفیر» تعبیر میشود- به زمین بگذارد.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱، ص۲۲۳؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۵۱</ref> | ||
==ذکرهای سجده شکر== | ==ذکرهای سجده شکر== | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
* در [[عیون اخبار الرضا]] از [[رجاء بن ابی ضحاک]] روایت کرده که حضرت رضا(ع) در راه خراسان، هرگاه از تعقیب [[نماز ظهر]] فارغ میشدند، صد مرتبه در سجده میگفتند: شکراً للّه و چون از تعقیب نماز عصر فارغ میشدند، صد مرتبه میگفتند: حمداً للّه. | * در [[عیون اخبار الرضا]] از [[رجاء بن ابی ضحاک]] روایت کرده که حضرت رضا(ع) در راه خراسان، هرگاه از تعقیب [[نماز ظهر]] فارغ میشدند، صد مرتبه در سجده میگفتند: شکراً للّه و چون از تعقیب نماز عصر فارغ میشدند، صد مرتبه میگفتند: حمداً للّه. | ||
* [[کلینی]] به سند معتبر روایت کرده است: مردی به حضرت صادق(ع) شکایت کرد: کنیزی دارم که علیل است، فرمود: پس از هر نماز واجب در سجده شکر بگوید: «یا رؤوف یا رحیم، یا ربّ یا سیدی» آنگاه حاجت خود را بطلبد. | * [[کلینی]] به سند معتبر روایت کرده است: مردی به حضرت صادق(ع) شکایت کرد: کنیزی دارم که علیل است، فرمود: پس از هر نماز واجب در سجده شکر بگوید: «یا رؤوف یا رحیم، یا ربّ یا سیدی» آنگاه حاجت خود را بطلبد. | ||
*در بسیاری از روایات معتبر نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]] در سجده شکر بسیار میگفتند: «{{عربی|اَسْألُک الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوتِ وَ الْعَفْوَ عِندَ الْحِسابِ.}}»<ref>قمی، | *در بسیاری از روایات معتبر نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]] در سجده شکر بسیار میگفتند: «{{عربی|اَسْألُک الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوتِ وَ الْعَفْوَ عِندَ الْحِسابِ.}}»<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۹۹-۱۰۲</ref> | ||
*همچنین یاد نعمت بزرگ [[ولایت]] [[اهل بیت(ع)]] در سجده شکر سفارش شده است.<ref>جامع الاحادیث، ج۵، ص۴۶۹</ref> | *همچنین یاد نعمت بزرگ [[ولایت]] [[اهل بیت(ع)]] در سجده شکر سفارش شده است.<ref>جامع الاحادیث، ج۵، ص۴۶۹</ref> | ||
==شرایط و مستحبات سجده شکر== | ==شرایط و مستحبات سجده شکر== | ||
در سجده شکر [[طهارت]] و نیز رو به [[قبله]] بودن شرط نیست.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱، ص۱۳۷؛ ج۳، ص۱۵</ref> | در سجده شکر [[طهارت]] و نیز رو به [[قبله]] بودن شرط نیست.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱، ص۱۳۷؛ ج۳، ص۱۵</ref> | ||
درباره غصبی نبودن مکان و نهادن پیشانی بر چیزی که [[سجده]] بر آن صحیح است، بین فقها اختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ کاشف الغطا، کشف الغطاء، ج۳، ص۲۱۵؛ بحرانی، | درباره غصبی نبودن مکان و نهادن پیشانی بر چیزی که [[سجده]] بر آن صحیح است، بین فقها اختلاف است.<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۷؛ کاشف الغطا، کشف الغطاء، ج۳، ص۲۱۵؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰</ref> | ||
امور زیر در سجده شکر مستحب است: | امور زیر در سجده شکر مستحب است: | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
#طول دادن سجده | #طول دادن سجده | ||
#خواندن دعاهای وارد شده | #خواندن دعاهای وارد شده | ||
#مسح محل سجده با دست و کشیدن دستها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷؛ بحرانی، | #مسح محل سجده با دست و کشیدن دستها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده<ref>کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۳۴۷-۳۴۹؛ ص۳۵۲؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۵۸۵</ref> | ||
==اهمیت و فضیلت== | ==اهمیت و فضیلت== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
*در حدیث دیگری [[امام صادق(ع)]] فرمود: | *در حدیث دیگری [[امام صادق(ع)]] فرمود: | ||
:::«{{عربی|أَیُّمَا مُؤْمِنٍ سَجَدَ لِلَّهِ سَجْدَةً لِشُکْرِ نِعْمَةٍ مِنْ غَیرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ بِهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَیئَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ فِی الْجِنَانِ}}، هر بندهای که برای تشکر از نعمتی به غیر از نماز سجده کند خدا برای او ده حسنه مکتوب میکند، ده گناه از او میبخشاید و ده درجه در بهشت برای او بالا میبرد.»<ref> شیخ صدوق، ثواب | :::«{{عربی|أَیُّمَا مُؤْمِنٍ سَجَدَ لِلَّهِ سَجْدَةً لِشُکْرِ نِعْمَةٍ مِنْ غَیرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ بِهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَیئَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ فِی الْجِنَانِ}}، هر بندهای که برای تشکر از نعمتی به غیر از نماز سجده کند خدا برای او ده حسنه مکتوب میکند، ده گناه از او میبخشاید و ده درجه در بهشت برای او بالا میبرد.»<ref> شیخ صدوق، ثواب الأعمال، ص۳۵؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۳۶۰</ref> | ||
*[[امام زمان(عج)]] در پاسخ به سؤال محمّد بن عبداللّه حِمیری فرمود: | *[[امام زمان(عج)]] در پاسخ به سؤال محمّد بن عبداللّه حِمیری فرمود: | ||
:::«{{عربی|سَجْدَةُ الشُّکْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَ أَوْجَبِها... فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَی الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَی النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَةُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ}}، سجدۀ شکر، از لازمترین و واجبترین مستحبات الهی است... همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس از واجبات بر دعای بعد از نوافل، همانند فضیلت واجبات بر نوافل است. سجده، دعا و تسبیح است.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۶۱؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۶، ص۴۰۹</ref> | :::«{{عربی|سَجْدَةُ الشُّکْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَ أَوْجَبِها... فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَی الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَی النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَةُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ}}، سجدۀ شکر، از لازمترین و واجبترین مستحبات الهی است... همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس از واجبات بر دعای بعد از نوافل، همانند فضیلت واجبات بر نوافل است. سجده، دعا و تسبیح است.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۶۱؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۶، ص۴۰۹</ref> | ||