موسوعة کلمات الامام الحسین (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمود شریفی . سید حسین زینالی . محمود احمدیان . سید محمود مدنی |
| موضوع | امام حسین(ع) |
| سبک | روایی |
| زبان | عربی |
موسوعَةُ کَلِماتِ الامامِ الحُسَین علیه‌السّلام کتابی است به زبان عربی درباره امام حسین(ع) که جمعی از محققان پژوهشکده باقرالعلوم وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی جمع‌آوری و تهیه نموده‌اند. این موسوعه، مجموعه‌ای از گزارش‌ها و ۹۷۰ روایت از امام حسین (ع) به اضافه ادعیه و اشعار است. محتوای موسوعه، مشتمل بر زندگی امام حسین(ع) از ولادت تا شهادت، واقعه کربلا و همچنین سخنان آن حضرت بوده و ترجمه این اثر با عنوان فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع) چاپ و منتشر شده است.
مؤلفان
تنظیم کنندگان و جمع آورندگان موسوعة الامام الحسین(ع) عبارتند از: محمود شریفی، سید حسین زینالی، محمود احمدیان و سید محمود مدنی.
اهداف تألیف
بنابر آنچه در مقدمه فرهنگ جامع سخنان آمده، اهداف تألیف چنین کتابی اینگونه بیان شده است:
- جایگاه ویژه و مقام و منزلت امام حسین (ع) در میان تمام فِرَق اسلامی.
- ارائه مادّه اولیه برای تفسیر و تبیین و تحلیل حوادث صدر اسلام و عصر زندگی حضرت اباعبدالله(ع).
- حفظ کلمات و وقایع زندگی حضرت اباعبدالله الحسین(ع) از تحریف
- جنایتکاران اموی تنها به کشتن امام و اصحاب گرامیش و اسارت اهل بیت او اکتفا نکردند بلکه سعی در محو تمامی آثار آن حضرت نمودند.
- نمایش قیام شکوهمند و تاریخی امام(ع) از ابعاد گوناگون و جوانب مختلف آن.[۱]
محتوا
این کتاب در ۲ جزء و ۹ فصل گرد آمده است:
- جزء اول، گفتارهای تاریخی آن حضرت است که در چند فصل آمده است:
- فصل اوّل سخنان امام حسین(ع) در زمان پیامبر(ص)،
- فصل دوّم سخنان امام حسین(ع) در زمان امیرالمؤمنین(ع)،
- فصل سوّم سخنان امام حسین(ع) در زمان امام مجتبی(ع)
- فصل چهارم سخنان امام حسین(ع) در زمان امامت خویش که شامل پیش از مرگ معاویه، پس از معاویه، حسین در مکه، حسین به سوی کربلا و در کربلا، شب عاشورا، صبح عاشورا، شهادت اصحاب، گفتار آن حضرت در شهادت اهلبیت، عصر عاشورا و پس از شهادت است.
- جزء دوم کتاب در ۵ فصل است:
فصل اول: عقاید
اوّلین فصل بخش دوّم كه سخنان موضوعی امام حسین(ع) است در ۹ بند به بحث‌های اعتقادی پرداخته شده که عبارتند از:
- توحید (و امامت)؛
- قرآن و تفسیر؛
- پیرامون جدّ گرامی امام حسین(ع)؛
- پپرامون اهل بیت؛
- پیرامون امام علی (ع)؛
- پیرامون امام حسن(ع)؛
- پیرامون خود حضرت؛
- پیرامون امامان پس از حضرت؛
- دربارۀ شیعیان
فصل دوم: احکام
در این بخش به احكام عبادی در ۱۲ بند طهارت؛ نماز؛ روزه و زکات فطره؛ صدقه؛ حجّ؛ جهاد؛ امر به معروف و نهی از منکر؛ نکاح؛ داد و ستد؛ بدهی و وصیت؛ معیشت؛ حدود اشاره شده است.
فصل سوم: اخلاق
مباحث اخلاقی آن حضرت مشتمل بر: حدود اطاعت پدر، صفات حسنه، ادب و پاداش اسلام تا نصایح حضرت، آثار صلۀ رحم، نتیجۀ گناه، تصویر مرگ، ویرانی خانۀ آخرت و بالاخره ارزش اطعام مسلمان.
فصل چهارم: ادعیه
مشتمل بر دعاهایی در موضوعات: عاجزترین مردم، معنی استدراج، نیایش در قنوت نمازها، دعای عشرات، دعای عرفه، دعای تسكین درد اعضای بدن و بالاخره دعای مشلول.
فصل پنجم: اشعار
در این فصل اشعاری ذکر شده كه امام حسین (ع) در مناسبات و زمان‌های مختلف انشاء فرموده است.[۲]
ویژگی‌ها
- تنظیم‌کنندگان این اثر، روایات را با سلسله اسناد و نام منبع آورده و در پاورقی به آدرس‌ها اشاره شده است.
- از نقل کلماتی که از آن حضرت در حال خواب و عالم رؤیا نقل شده، خودداری شده است.
- از آوردن احادیثی که دارای یک یا دو کلمه از امام بوده و گویای مطلبی نبوده، پرهیز شده است.
- برای اجتناب از تکرار و تقطیع احادیث، روایاتی که مربوط به چند موضوع بوده فقط در یک جا آمده است.
- در این کتاب، روایاتِ قابل نقد نیز نقل شده است مانند عروسی قاسم یا شهادت افرادی چون احمد فرزند امام مجتبی در کربلا که از کتبی چون ناسخ التواریخ آمده است.
- ریز موضوعات این کتاب قابل توجه است، مثلا در موضوع عقاید به عناوین توحید، قرآن و تفسیر، پیامبر اکرم(ص)، شأن اهل بیت(ع)، امیرالمؤمنین علی(ع)، امام حسن(ع)، درباره خویش، امامان پس از خویش، و شیعه اشاره شده است. همچنین در موضوع احکام به عنوان‌های طهارت، صلات، صوم، زکات، صدقه، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، نکاح، بیع، دین، وصیت، معیشت و حدود پرداخته شده است.
- با اینکه معروف است که از امام حسین(ع) تعداد اندکی از احادیث احکام به ما رسیده، اما در این کتاب ۱۶۵ حدیث در احکام، از جوامع حدیثی معتبر گرد آمده است.
- در این کتاب اشعار امام(ع) در موضوعات گوناگون نیز طبق قوافی مرتب شده است.
- ویژگی دیگر کتاب آن است که سخنان ابی عبدالله الحسین(ع) با حروفی متمایز از سایر حروف کتاب به چاپ رسیده و همه آن اعراب گذاشته شده است.
- اگر حدیثی با اعتقادات شیعی موافق نباشد، محققان به عدم اعتبار آن در پاورقی تذکر داده‌اند.
- همچنین، برای جلوگیری از حجیم شدن بی‌مورد کتاب، احادیثی که در فصولی از کتاب آمده و به عناوین دیگر هم مرتبط می‌شوند، فقط اشاره شده اند.[۳] [۴] [۵]
منابع کتاب
این اثر از منابع معتبر و قابل توجهی بهره برده است. برخی منابع موسوعه عبارتند از: کافی، ارشاد، تاریخ طبری، فتوح ابن اعثم، تاریخ دمشق، امالی صدوق، مناقب ابن شهر آشوب، بحار الانوار، مقتل مقرم، لهوف، اسرار الشهاده، منتخب طریحی، الدمعة الساکبة.
ترجمه
ترجمه این اثر به همت علی مؤیدی در سال ۱۳۹۲ش با عنوان فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع) صورت پذیرفته است. ناشر کتاب شرکت چاپ و نشر بین الملل است. مترجم این کتاب، در بخشی از اسناد را حذف کرده و از ذکر منابع در پاورقی‌ها صرف نظر کرده است. وی مقید بوده که متن عربی سخنان امام را در پانویس بیاورد.[۶]
پیوند به بیرون
پانویس
یادداشت
منابع
- جمعی از نویسندگان، فرهنگ جامع سخنان امام حسین‌ع، ترجمه علی مؤیدی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۸۲ش.
- جمعی از نویسندگان، موسوعة کلمات الامام الحسین‌ع، معهد تحقیقات باقرالعلوم علیه‌السلام منظمة الاعلام الاسلامی.
- فرهنگ جامع سخنان امام حسین، کتابخانه دیجیتال نور.