محمد بن عمر کشی

محمد بن عمر کشی
از رجالیان شیعه در قرن چهارم
اطلاعات فردی
نام کامل	ابوعمرو، محمد بن عمر بن عبدالعزیز کَشّی
لقب	کَشّی
زادگاه	منسوب به کشّ (شهری در ماوراءالنهر، جنوب ازبکستان)
تاریخ وفات	حدود ۳۴۰ق
اطلاعات علمی
استادان	محمد بن مسعود عیاشی • آدم بن محمد قلانسی • محمد بن قولویه
تألیفات	معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین (اختیار معرفة الرجال)

محمد بن عمر بن عبدالعزیز کَشّی (درگذشت حدود ۳۴۰ق) مشهور به کَشّی از رجالیان شیعه در قرن چهارم قمری. معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین با موضوع معرفی و ارزیابی اصحاب و راویان امامان شیعه، اثر اوست که شیخ طوسی آن را تلخیص کرده است.

شرح حال

ابوعمرو، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، ملقّب به «کشی» است. او منسوب به کشّ (شهری در ماوراءالنهر نزدیک به نخشب و مشهور به سبز) است.^[۱] این منطقه امروزه در جنوب ازبکستان واقع است.

در نیمه اول قرن چهارم هجری، همزمان با کلینی می‌زیسته و در بسیاری از اساتید و شاگردان، با وی شریک بوده است.^[۲] درگذشت او را حدود ۳۴۰ق ثبت کرده‌اند.^[۳]

جایگاه روایی

منابع رجالی شیعه، کشی را فردی ثقه، آگاه به اخبار و رجال و دارای علم فراوان دانسته، ولی در عین حال تاکید کرده‌اند که او از راویان ضعیف نیز روایت کرده است.^[۴]

کشی نویسنده کتاب «معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین» است که شامل رجال شیعه و غیر شیعه بوده است. شیخ طوسی آن را خلاصه کرده و آن را «اختیار معرفة الرجال» نامیده است. امروزه فقط همین خلاصه موجود است و کتاب اصلی در دست نیست.^[۵]

مذهب

رجالیان در بیان مذهب کشی، عباراتی همچون: «حسن الاعتقاد» و «مستقیم المذهب» را به کار برده‌اند که بیانگر شیعه بودن اوست.^[۶] نجاشی گفته است: کشی در خانه محمد بن مسعود عیاشی که محل رفت و آمد شیعیان بود، درس آموخت.^[۷]

مشایخ و اساتید

تنها از عیاشی به عنوان استاد کشی یاد شده^[۸] و از دیگر اساتید او نامی به میان نیامده ولی می‌توان برخی از مشایخی که کشی از آنها روایت کرده، جزو اساتید او به شمار آورد. برخی از آنان که نام‌شان در خود رجال کشی آمده، عبارتند از:

آدم بن محمد قلانسی بلخی
ابراهیم بن علی کوفی
ابراهیم بن محمد بن عباس
ابراهیم بن مختار بن محمد
ابراهیم وراق سمرقندی
محمد بن قولویه^[۹]
ابواسحاق ابراهیم بن نصیر کشی

پانویس

↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «کشّ».
↑ طوسی، اختیار معرفه الرجال، ۱۳۴۸ش، ص۴.
↑ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۵۱۶.
↑ الفهرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ رجال نجاشی، ص۳۷۲، به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.
↑ الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۲۷-۲۸.
↑ الفهرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.
↑ رجال نجاشی، ص۳۷۲، به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.
↑ رجال نجاشی، ص۳۷۲؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.
↑ ابطحی، تهذیب المقال، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۵۳۳؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۶۲.

منابع

ابطحی، سید محمدعلی، تهذیب المقال، قم، ناشر: مؤلف، ۱۴۱۷ق.
امین، سید محسن، اعیان الشیعة، حققه واخرجه: حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م.
حائری، ابوعلی محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۱۶ق.
حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف: دایرة المعارف جامع اسلامی، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه، ۱۳۷۹ش.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفه الرجال، مقدمه حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش.
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.

[1] دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «کشّ».

[2] طوسی، اختیار معرفه الرجال، ۱۳۴۸ش، ص۴.

[3] حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۵۱۶.

[4] الفهرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ رجال نجاشی، ص۳۷۲، به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.

[5] الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۲۷-۲۸.

[6] الفهرست، طوسی، ص۱۴۱؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.

[7] رجال نجاشی، ص۳۷۲، به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.

[8] رجال نجاشی، ص۳۷۲؛ رجال شیخ طوسی، ص۴۹۷خلاصه الاقوال، حلی، ص۱۴۶؛ به نقل از ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۱۴۴.

[9] ابطحی، تهذیب المقال، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۵۳۳؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۶۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]