لب اللباب فی علم الرجال (کتاب)

از ویکی شیعه
لب اللباب فی علم الرجال
اطلاعات کتاب
نام‌های دیگررجال ملا محمدجعفر استرآبادی
نویسندهمحمدجعفر شریعتمدار استرآبادی
موضوععلم رجال
زبانعربی
به تصحیحمحمدباقر ملکیان
تعداد جلدیک جلد
اطلاعات نشر
ناشراسوه
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۸۸ش


لُبَُ اللُّباب فی عِلمِ الرِّجال کتابی به زبان عربی در موضوع علم رجال نوشته ملا محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی (درگذشت:۱۲۶۳ق) است. کتاب شامل هشت بخش در علم درایه و رجال است و مباحثی پیرامون جرح و تعدیل راویان، الفاظ مدح و ذم در علم رجال و بررسی کتاب‌های رجالی را در بر دارد.

نویسنده

محمّدجعفر بن سیف‌الدین استرآبادی تهرانی معروف به شریعتمدار، عالم شیعه در قرن سیزدهم هجری قمری است.[۱]

نام و محتوای کتاب

آقابزرگ تهرانی در الذریعه از این اثر با عنوان «رجال ملا محمدجعفر استرآبادی»[۲] و در جایی دیگر با نام «لباب الالباب» یاد کرده،[۳] اما نویسنده در مقدمه کتاب، به نام «لب اللباب» تصریح می‌کند.[۴] به گفته استرآبادی، او این کتاب را که رساله‌ای در علم رجال است، به سرعت و برای رفع نیاز بعضی از دوستان نوشته است.[۵] این رساله شامل مقدمه‌ای در سه بخش، هشت باب در موضوعات مختلف و یک خاتمه است:

  • مقدمه:
  1. تعریف علم رجال
  2. موضوع علم رجال
  3. علت نیاز به علم رجال
  • ابواب:
  1. تعریف خبر
  2. اقسام خبر
  3. شکل‌های تحمل حديث
  4. مبانی علم به جرح و تعدیل در رجال حدیث
  5. بررسی و بیان انواع الفاظ مدح و قدح
  6. اسباب جرح و تعدیل
  7. تعارض جرح و تعدیل
  8. روش رجوع به کتاب‎های علم رجال و تمییز مشترکات
  • خاتمه:

احوال راویان و عالمان علم رجال.[۶]

نسخ خطی

هفت نسخه از لب اللباب موجود است که چهار نسخه آن در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی و سه نسخه دیگر در کتابخانه دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. مشهورترین نسخه در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی با تعلیقات مختصر شیخ محمد فرزند مؤلف و به‌خط آقابابا محمدمهدی شهمیرزادی در سال ۱۲۵۵ق نوشته شده است.[۷]

تلخیص و چاپ

آقابزرگ تهرانی کتاب «الایجاز فی قواعد الدرایه و الرجال» را معرفی می‌کند که خود استرآبادی در اختصار لب اللباب نوشته است.[۸] این رساله با تحقیق محمدحسین مولوی در دفتر دوم میراث حدیث شیعه به چاپ رسیده است.[۹] همچنین این اثر در انتشارات اسوه با تصحیح محمدباقر ملکیان منتشر شده است.[۱۰]

پانویس

  1. استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۸.
  2. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۰، ص۱۰۳.
  3. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۸، ص۲۷۶.
  4. استرآبادی، لب اللباب، ۱۳۸۸ش، ص۲۳.
  5. استرآبادی، لب اللباب، ۱۳۸۸ش، ص۲۳.
  6. استرآبادی، لب اللباب، ۱۳۸۸ش، ص۲۳و۲۴.
  7. مهریزی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۴۰۸و۴۰۹.
  8. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ص۴۸۶.
  9. صفره، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۲.
  10. لب اللباب فی علم الرجال، کتابخانه مدرسه فقاهت.

منابع

  • استرآبادی، محمدجعفر، لب اللباب فی علم الرجال، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • مهریزی، مهدی، میراث حدیث شیعه، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۰ش.
  • استرآبادی، محمد جعفر، البراهین القاطعه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۸۲ش.
  • آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء.
  • صفره، حسین، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های دوازدهم و سیزدهم هجری، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۵ش.
  • لب اللباب فی علم الرجال، کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۱۷ بهمن ۱۴۰۰ش.