دهه محرم: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Maytham |
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح شناسه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
'''دَهِه مُحَرَّم''' روزهای یکم تا دهم [[محرم الحرام|ماه محرم]]، اولین ماه [[سال هجری قمری]] است. در این | '''دَهِه مُحَرَّم''' روزهای یکم تا دهم [[محرم الحرام|ماه محرم]]، اولین ماه [[سال هجری قمری]] است. در این ده روز، [[شیعیان]] به مناسبت [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[واقعه کربلا]]، [[سوگواری محرم|سوگواری]] می‌کنند. روز نهم [[تاسوعا]] و روز دهم [[روز عاشورا|عاشورا]] نامیده شده و در بسیاری از مناطق شیعه‌نشین از جمله [[ایران]] این دو روز تعطیل رسمی هستند. | ||
==نام‌گذاری روزهای دهه== | ==نام‌گذاری روزهای دهه== | ||
نسخهٔ ۱۹ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۵
| سوگواری محرم | |
|---|---|
 تابلوی عصر عاشورا یکی از آثار نگارگری محمود فرشچیان | |
| رویدادها | |
| نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع) • نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره • روز عاشورا • واقعه کربلا • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) • روزشمار واقعه عاشورا • اسیران کربلا | |
| افراد | |
| امام حسین(ع) • علی اکبر • علی‌اصغر • عباس بن علی • حضرت زینب(س) • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا | |
| جای‌ها | |
| حرم امام حسین(ع) • تل زینبیه • حرم حضرت عباس(ع) • گودال قتلگاه • بین‌الحرمین • نهر علقمه | |
| مناسبت‌ها | |
| تاسوعا • عاشورا • دهه محرم • اربعین • دهه صفر | |
| مراسم | |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه‌زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت | |
دَهِه مُحَرَّم روزهای یکم تا دهم ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است. در این ده روز، شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا، سوگواری می‌کنند. روز نهم تاسوعا و روز دهم عاشورا نامیده شده و در بسیاری از مناطق شیعه‌نشین از جمله ایران این دو روز تعطیل رسمی هستند.
نام‌گذاری روزهای دهه
شیعیان در برخی از مناطق شیعه‌نشین هر روز محرم به نام یکی از شهیدان کربلا عزاداری می‌کنند و روضه‌ای مناسب آن شخصیت می‌خوانند. به گفته نویسندگان فرهنگ سوگ شیعی این نام‌گذاری مستند دینی ندارد و ریشه تاریخی آن نیز مشخص نیست و در مناطق مختلف هم ترتیب متفاوتی دارد.[۱]
اسامی روزها
- شب و روز اول: روضه مسلم بن عقیل
- شب و روز دوم: ورود به کربلا
- شب و روز سوم: روضه رقیه دختر امام حسین(ع)
- شب و روز چهارم: فرزندان حضرت زینب(س)، یا حر بن یزید ریاحی، یا طفلان مسلم یا برخی از اصحاب معروف مثل حبیب بن مظاهر، زهیر و...
- شب و روز پنجم: عبدالله بن حسن یا اصحاب امام حسین(ع)
- شب وروز ششم: قاسم بن حسن
- شب و روز هفتم: علی اصغر و در برخی مناطق حضرت ابوالفضل
- شب و روز هشتم: علی اکبر
- شب و روز نهم: روز نهم تاسوعا است و روضه حضرت ابوالفضل(ع) (عباس بن علی) خوانده می‌شود.[۲]
- شب و روز دهم: روز دهم روز عاشورا که روضه‌های مربوط به شخص امام حسین(ع) خوانده می‌شود.[۳]
- شام روز دهم: شام غریبان، روضه حضرت زینب(ع). معمولا در مراسم شام غریبان چراغ‌ها را خاموش می‌کنند و با نور اندکی مثل نور شمع عزاداری می‌کنند. در برخی مناطق دسته‌های عزادار، عَلَم و کتل برنمی‌دارند و زنجیر و سینه نمی‌زنند.[۴]
شیرخوارگان حسینی
از سال ۱۳۸۲ شمسی مراسمی با نام همایش شیرخوارگان حسینی و با هدف بزرگداشت علی اصغر فرزند امام حسین(ع) که در شیرخوارگی به شهادت رسیده است برگزار می‌شود. زمان این مراسم اولین جمعه ماه محرم است. این مراسم نخستین‌بار در تهران برگزار شد و امروزه در کشورهای شیعه‌نشین دیگر نیز تشکیل می‌شود. در این مراسم زنان کودکان خردسال خود را به همراه دارند.[۵] [۶] [۷]
روزهای پس از دهه
- شب و روز یازدهم: حرکت کاروان اسیران کربلا از کربلا به کوفه یا روضه حضرت زینب(س)
- شب و روز دوازدهم: ورود کاروان اسیران کربلا به کوفه، یا روضه امام سجاد(ع)
- شب و روز سیزدهم: حضرت زهرا(س)، کاروان اسرا و وقایع کوفه و مسیر شام[۸]
جستارهای وابسته
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- رضایی، جمال، بیرجندنامه، بیرجند درآغاز سده چهاردهم خورشیدی، تهران، هیرمند، ۱۳۸۱ش.
- فربد، محمدصادق، کتاب ایران (سوگواری‌های مذهبی در ایران)، تهران، انتشارات بین المللی الهدی، ۱۳۸۵ش.
- مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، تهران، نشر خیمه، ۱۳۹۵ش.
- هادی‌منش، ابوالفضل، هودج خون، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۰ش.
| سنت‌ها و مراسم‌ها | فهرست آیین‌های عاشورایی • سیاه‌پوشی • تشت‌گذاری • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سنج و دمام • مرثیه‌خوانی • نوحه‌خوانی • دسته عزاداری • هیئت عزاداری • تعزیه‌خوانی • روضه‌خوانی • مقتل‌خوانی • قمه‌زنی • نخل‌گردانی • تابوت‌گردانی • مراسم‌تابوت • مشعل‌گردانی • حسی • گِل‌مالی • شاخسِی واخسِی • همایش شیرخوارگان • پیاده‌روی اربعین • خیمه‌سوزان • چاووش‌خوانی • عَلَم‌کشی • چهل منبر • یزله‌خوانی • عزاداری طویریج • پرده‌خوانی • یوم‌الحسین • جاماندگان اربعین • یوم العباس • کفن‌پوشی |  |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | کربلا • حرم امام حسین(ع) • حرم حضرت عباس(ع) • بین‌الحرمین • تل زینبیه • گودال قتلگاه • کف‌العباس • خرابه شام • خیمه‌گاه • فرات • غاضریه • نهر علقمه • نینوا • حسینیه • تکیه • سقاخانه • امام‌باره • حسینی‌دالان • بازار شام | |
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | سوگواری • مقتل • توغ • زیارت عاشورا • تحریفات عاشورا • ادبیات عاشورایی • موکب • لعن یزید • گریه بر حسین(ع) • حدیث ریان بن شبیب • پیرغلام اهل‌بیت • فقه عزاداری | |
- ↑ مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۲۲۹-۲۳۰، هادی‌منش، هودج خون، ۱۳۸۰ش، ص۶۷-۶۸
- ↑ فربد، کتاب ایران (سوگواری‌های مذهبی در ایران)، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۵.
- ↑ مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۲۲۹-۲۳۰، هادی‌منش، هودج خون، ۱۳۸۰ش، ص۶۷-۶۸
- ↑ رجوع کنید به: رضایی، بیرجندنامه، ۱۳۸۱ش، ص۴۷۶-۴۷۷
- ↑ شرح مراسم
- ↑ پیشینیه اجرایی مراسم
- ↑ همایش شیرخوارگان حسینی(ع) برگزار شد
- ↑ مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۲۲۹-۲۳۰.