کریم اهل‌بیت (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اشتباه نشود|کریمه اهل‌بیت}} | {{اشتباه نشود|کریمه اهل‌بیت}} | ||
'''کریمِ اهل‌بیت''' | '''کریمِ اهل‌بیت''' به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از [[فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام حسن مجتبی(ع)|القاب امام حسن مجتبی(ع)]]<ref>عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.</ref> که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.</ref> | ||
گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] به‌‌قدری به [[فقیر|فقرا]] و نیازمندان [[انفاق]] می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.<ref> محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.</ref> امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، اهل سخاوت و کرامت بودند،{{یاد| در زیارت‌نامه‌ای که [[شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] از [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع (کتاب)|جمال الاسبوع]] برای [[امام زمان(ع)]] در روز [[جمعه (روز)|جمعه]] نقل کرده در فرازی خطاب به امام مهدی آمده است وَأَنْتَ يَا مَوْلاىَ كَرِيمٌ مِنْ أَوْلادِ الْكِرَامِ «و تو ای مولای من بزرگواری از فرزندان بزرگواران» قمی، مفاتیح الجنان، فصل پنجم، زیارت امام زمان.}} فقط او به «کریم» | گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] به‌‌قدری به [[فقیر|فقرا]] و نیازمندان [[انفاق]] می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.<ref> محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.</ref> امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، اهل سخاوت و کرامت بودند،{{یاد| در زیارت‌نامه‌ای که [[شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] از [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع (کتاب)|جمال الاسبوع]] برای [[امام زمان(ع)]] در روز [[جمعه (روز)|جمعه]] نقل کرده در فرازی خطاب به امام مهدی آمده است وَأَنْتَ يَا مَوْلاىَ كَرِيمٌ مِنْ أَوْلادِ الْكِرَامِ «و تو ای مولای من بزرگواری از فرزندان بزرگواران» قمی، مفاتیح الجنان، فصل پنجم، زیارت امام زمان.}} فقط او به «کریم» لقب یافته است.<ref>قرشی، دانشنامه امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۲.</ref> به‌گفته [[سید حسین بحرالعلوم]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۰ هجری شمسی|۱۳۸۰ش]]) محقق کتاب [[تلخیص الشافی]]، موضوع کریم‌بودن [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.</ref> | ||
شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.<ref>رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.</ref> ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]]، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.</ref> حتی نقل شده که برای درخواست یک [[فقیر]]، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.<ref>نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.</ref> | شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.<ref>رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.</ref> ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]]، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.</ref> حتی نقل شده که برای درخواست یک [[فقیر]]، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.<ref>نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۵
کریمِ اهل‌بیت به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از القاب امام حسن مجتبی(ع)[۱] که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.[۲]
گفته شده امام حسن(ع) به‌‌قدری به فقرا و نیازمندان انفاق می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.[۳] امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه اهل‌بیت، اهل سخاوت و کرامت بودند،[یادداشت ۱] فقط او به «کریم» لقب یافته است.[۴] به‌گفته سید حسین بحرالعلوم (درگذشت: ۱۳۸۰ش) محقق کتاب تلخیص الشافی، موضوع کریم‌بودن امام حسن(ع) بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.[۵]
شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.[۶] ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب تذکرة الخواص، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛[۷] حتی نقل شده که برای درخواست یک فقیر، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.[۸]
باقر شریف قرشی (درگذشت: ۱۴۳۳ق) از عالمان شیعه، درباره لقب کریم اهل‌بیت، روایتی را نقل می‌کند که از امام مجتبی(ع) سؤال شد چرا هرگز سائلی را نومید نمی‌کنی؟ امام در پاسخ گفت: من هم در برابر خداوند، فرد فقیری هستم که از او می‌خواهم مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی، فقیران را مأیوس سازم و خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.[۹] البته گفته شده درباره زندگانی امام حسن(ع) در هیچ منبع تاریخی و روایی، این لقب برای امام ذکر نشده است.[۱۰]
شیخ هادی آل کاشف‌الغطاء (درگذشت: ۱۳۶۱ق) از عالمان شیعه در قصیده‌ای که در وصف امام حسن(ع) سروده، به لقب کریم اهل‌بیت اشاره کرده است: الگو:شعر۲
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.
- ↑ حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.
- ↑ محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.
- ↑ قرشی، دانشنامه امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۲.
- ↑ طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.
- ↑ رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.
- ↑ ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.
- ↑ نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.
- ↑ قرشی، النظام التربوی فی الاسلام، دارالکتاب الاسلامی، ص۲۴۸؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۲۳۸.
- ↑ نگاه کنید به «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»، خبرگزاری ایسنا.
یادداشت
- ↑ در زیارت‌نامه‌ای که محدث قمی در مفاتیح الجنان از سید بن طاووس در جمال الاسبوع برای امام زمان(ع) در روز جمعه نقل کرده در فرازی خطاب به امام مهدی آمده است وَأَنْتَ يَا مَوْلاىَ كَرِيمٌ مِنْ أَوْلادِ الْكِرَامِ «و تو ای مولای من بزرگواری از فرزندان بزرگواران» قمی، مفاتیح الجنان، فصل پنجم، زیارت امام زمان.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء ۱۴۰۳ق.
- آل‌سیف، فوزی، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، بیروت، دار المحجة البضاء، ۱۴۴۳ق.
- ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قم، شرف رضی، ۱۳۷۶ش.
- حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، قم مجمع جهانی اهل‌بیت، ۱۳۸۵ش.
- «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»، خبرگزاری ایسنا، درج مطلب: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ش، بازدید: ۷ آبان ۱۴۰۲ش.
- رضوی، سید عباس، «کریم اهل‌بیت»، فرهنگ کوثر، ش۵۵، پاییز ۱۳۸۲ش.
- شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، مقدمه و تعليقات از آيت الله العظمى مرعشى نجفى، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- طوسی، محمد بن حسن، تلخیص الشافی، قم، محبین، ۱۳۸۲ش.
- عقیل، محسن، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، بیروت، دار المحجة البضاء، ۱۴۳۰ق.
- قرشی، باقر شریف، النظام التربوی فی الاسلام، بی‌جا، دارالکتاب الاسلامی.
- قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، قم، دار التهذیب، ۱۳۹۴ش.
- محقق ارزگانی، قربانعلی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، قم، مجمع جهانی شیعه‌شناسی، ۱۳۹۵ش.
- نظری‌منفرد، علی، الصلح الدامی، بیروت، دار الرسول الاکرم(ص)، ۱۴۲۹ق.