پرش به محتوا

سوره‌های مکی و مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
== اهمیت شناختن مکی و مدنی بودن سوره‌ها در علوم اسلامی ==
== اهمیت شناختن مکی و مدنی بودن سوره‌ها در علوم اسلامی ==
شناختن سوره‌های مکی و مدنی، برای مفسران در [[تفسیر|تفسیر قرآن]] و برای فقیهان در استنباط احکام عبادی و حقوقی<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۱.</ref> و برای متکلمان در تأیید یا رد مباحث [[کلام اسلامی|کلامی]] کاربرد دارد؛<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۶۵.</ref> چنان‌که با بازشناسی مکی یا مدنی بودن سوره‌ها می‌توان از تاریخ وقوع رویدادها و زمان تشریع احکام آگاه شد.<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۰.</ref> [[محمدحسین طباطبایی]]، مؤلف تفسیر المیزان معتقد است شناختن سوره‌های مکی و مدنی و به دنبال آن، شناختن ترتیب نزول سوره‌ها تأثیر مهمی در مباحث مربوط به دعوت پیامبر(ص) و سیر روحی، سیاسی و اجتماعی در زمان او و تحلیل سیره نبوی دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۲۳۵.</ref> از برخی اندیشمندان علوم قرآنی نقل شده فردی که مکی و مدنی را نمی‌شناسد و نمی‌تواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد، جایز نیست قرآن را تفسیر کند.<ref>سیوطی، الإتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۵۴.</ref>
شناختن سوره‌های مکی و مدنی، برای مفسران در [[تفسیر|تفسیر قرآن]] و برای فقیهان در استنباط احکام عبادی و حقوقی<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۱.</ref> و برای متکلمان در تأیید یا رد مباحث [[کلام اسلامی|کلامی]] کاربرد دارد؛<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۶۵.</ref> چنان‌که با بازشناسی مکی یا مدنی بودن سوره‌ها می‌توان از تاریخ وقوع رویدادها و زمان تشریع احکام آگاه شد.<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۰.</ref> [[محمدحسین طباطبایی]]، مؤلف تفسیر المیزان معتقد است شناختن سوره‌های مکی و مدنی و به دنبال آن، شناختن ترتیب نزول سوره‌ها تأثیر مهمی در مباحث مربوط به دعوت پیامبر(ص) و سیر روحی، سیاسی و اجتماعی در زمان او و تحلیل سیره نبوی دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۲۳۵.</ref> از برخی اندیشمندان علوم قرآنی نقل شده فردی که مکی و مدنی را نمی‌شناسد و نمی‌تواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد، جایز نیست قرآن را تفسیر کند.<ref>سیوطی، الإتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۵۴.</ref>
== تعداد سوره‌های مکی و مدنی ==
گفته شده تعداد سوره‌های مدنی ۲۰ سوره، موارد اختلافی ۱۲ سوره و بقیه سوره‌ها (۸۲ سوره) مکی هستند.<ref>سیوطی، الإتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۶۰.</ref> سوره‌های مدنیِ مورد پذیرش همه عبارتند از: [[سوره بقره|بقره]]، [[سوره آل عمران|آل عمران]]، [[سوره نساء|نساء]]، [[سوره مائده|مائده]]، [[سوره انفال|انفال]]، [[سوره توبه|توبه]]، [[سوره نور|نور]]، [[سوره احزاب|احزاب]]، [[سوره محمد|محمد]]، [[سوره فتح|فتح]]، [[سوره حجرات|حجرات]]، [[سوره حدید|حدید]]، [[سوره مجادله|مجادله]]، [[سوره حشر|حشر]]، [[سوره ممتحنه|ممتحنه]] [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره منافقون|منافقون]]، [[سوره طلاق|طلاق]]، [[سوره تحریم|تحریم]] و [[سوره نصر|نصر]]. سوره‌های مورد اختلاف عبارتند از: [[سوره فاتحه|فاتحه]]، [[سوره رعد|رعد]]، [[سوره الرحمن|الرحمن]]، [[سوره صف|صف]]، [[سوره تغابن|تغابن]]، [[سوره مطففین|مطففین]]، [[سوره قدر|قدر]]، [[سوره بینه|بینه]]، [[سوره زلزله|زلزله]]، [[سوره اخلاص|اخلاص]]، [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]].<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۰.</ref> البته در قرآن‌های چاپی معمولا در ابتدای سوره، مکی یا مدنی بودن سوره مشخص شده و ۲۸ سوره به عنوان سوره مدنی و ۸۶ سوره به عنوان سوره مکی معرفی شده است.<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۱.</ref>


== معیارها و ملاک‌های تشخیص ==
== معیارها و ملاک‌های تشخیص ==
خط ۲۲: خط ۱۹:
== ضابطه نام‌گذاری ==
== ضابطه نام‌گذاری ==
اگر تعدادی از آیات یک سوره، مکی و تعدادی از آن مدنی باشد، گفته شده مکی یا مدنی بودن سوره با در نظر گرفتن بخش عمده آن سوره معین می‌شود؛ مثلاً اگرچه تعدادی از آیات سوره انعام مربوط به مدینه دانسته شده است، اما با توجه به اینکه بیشتر آیات آن در مکه نازل شده، این سوره مکی معرفی می‌شود.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۲.</ref> در مقابل برخی بر این باورند که نام‌گذاری این سوره‌ها با توجه به آیات ابتدایی آن صورت گرفته است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۳.</ref>
اگر تعدادی از آیات یک سوره، مکی و تعدادی از آن مدنی باشد، گفته شده مکی یا مدنی بودن سوره با در نظر گرفتن بخش عمده آن سوره معین می‌شود؛ مثلاً اگرچه تعدادی از آیات سوره انعام مربوط به مدینه دانسته شده است، اما با توجه به اینکه بیشتر آیات آن در مکه نازل شده، این سوره مکی معرفی می‌شود.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۲.</ref> در مقابل برخی بر این باورند که نام‌گذاری این سوره‌ها با توجه به آیات ابتدایی آن صورت گرفته است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۳.</ref>
== تعداد سوره‌های مکی و مدنی ==
گفته شده تعداد سوره‌های مدنی ۲۰ سوره، موارد اختلافی ۱۲ سوره و بقیه سوره‌ها (۸۲ سوره) مکی هستند.<ref>سیوطی، الإتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۶۰.</ref> سوره‌های مدنیِ مورد پذیرش همه عبارتند از: [[سوره بقره|بقره]]، [[سوره آل عمران|آل عمران]]، [[سوره نساء|نساء]]، [[سوره مائده|مائده]]، [[سوره انفال|انفال]]، [[سوره توبه|توبه]]، [[سوره نور|نور]]، [[سوره احزاب|احزاب]]، [[سوره محمد|محمد]]، [[سوره فتح|فتح]]، [[سوره حجرات|حجرات]]، [[سوره حدید|حدید]]، [[سوره مجادله|مجادله]]، [[سوره حشر|حشر]]، [[سوره ممتحنه|ممتحنه]] [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره منافقون|منافقون]]، [[سوره طلاق|طلاق]]، [[سوره تحریم|تحریم]] و [[سوره نصر|نصر]]. سوره‌های مورد اختلاف عبارتند از: [[سوره فاتحه|فاتحه]]، [[سوره رعد|رعد]]، [[سوره الرحمن|الرحمن]]، [[سوره صف|صف]]، [[سوره تغابن|تغابن]]، [[سوره مطففین|مطففین]]، [[سوره قدر|قدر]]، [[سوره بینه|بینه]]، [[سوره زلزله|زلزله]]، [[سوره اخلاص|اخلاص]]، [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]].<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۰.</ref> البته در قرآن‌های چاپی معمولا در ابتدای سوره، مکی یا مدنی بودن سوره مشخص شده و ۲۸ سوره به عنوان سوره مدنی و ۸۶ سوره به عنوان سوره مکی معرفی شده است.<ref>رکنی، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۱.</ref>


== راه‌های شناسایی ==
== راه‌های شناسایی ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۱۸۳

ویرایش