مدرسة الواعظین

مدرسة الواعظين

اطلاعات اوليه
بنيانگذار	مهاراجه محمدعلی محمدخان
تأسیس	۱۹۱۹م
کاربری	آموزشی
مکان	لکهنو هند
مشخصات
وضعیت	فعال
امکانات	کتابخانه

مَدرسَةُ الْواعِظين مدرسه علمیه‌ای شیعی در لکهنو هند است. این مدرسه در سال ۱۹۱۹م و با هدف آموزش تخصصی در زمینه فقه و اصول و نیز مهارت‌های سخنرانی و مناظره به طلاب، پس از گذراندن سطوح اولیه حوزوی تأسیس شد. نگهداری کتب خطی در کتابخانه مدرسة الواعظین باعث شهرت مدرسه و کتابخانه آن شده است.

تاریخچه

مدرسه علمیه واعظین را مهاراجه محمدعلی محمدخان در ۱۹ می سال ۱۹۱۹م به عنوان یادبودی از برادرش صاحب‌زاده محمدعلی احمدخانِ صاحب، در محمودآباد بنا کرد. این مدرسه با دعوت سید نجم‌الدین حسن و پسرش سید محمد ساخته شد. هدف از ساخت آن، تربیت طلابی بود که در دیگر مدارس علمیه، تحصیل خود را تمام کرده بودند و قصد داشتند به صورت تخصصی‌تر به تحصیل علوم شیعی بپردازند و همچنین مهارت‌هایی چون خطابه، موعظه و گفت‌وگو را کسب کنند.

مبلغان یا طلابی که در این مدرسه تحصیل کرده‌اند علاوه بر هند در مناطقی همچون هنگ‌کنگ، برمه، تبت، زنگبار، سنگاپور و ماداگاسکار نیز برای امور تبلیغی سفر می‌کردند. گزارش‌های متعددی از این مبلغان در مجله مدرسه الواعظين به چاپ رسیده است.

کنفرانس سالانه‌ه سه‌روزه‌ای در هفته آخر دسامبر توسط مدرسه علمیه واعظین برگزار می‌شود. هر کسی که با این مدرسه همکاری دارد در این کنفرانس شرکت می‌کند و گزارشی از فعالیت‌های خود در نقاط مختلف جهان ارائه می‌کند. همچنین مسئولان آن در مورد فعالیت‌های این مدرسه گزارشی ارائه می‌کنند.

تصویری قدیمی از مدرسه الواعظین

برنامه آموزشی

مدرسة الواعظین مرکز آموزش عالی مذهبی شیعه محسوب می‌شود که در آن طلاب علوم دینی مطالعات شیعی، مخصوصاً فقه و اصول فقه را به‌صورت تخصصی می‌آموزند. آنها همچنین در دوره‌های مختلف آموزش سخنرانی شرکت می‌کنند. طلاب این مدرسه موظفند برنامه سه‌ساله مطالعاتی را بگذرانند و بعد از آن دو سال برای سخنرانی به شهرهای هند یا سایر کشورها سفر کنند.

یکی دیگر از برنامه‌های آموزشی مدرسه علمیه واعظین، فراگیری اجباری زبان‌هایی همچون عربی، انگلیسی و فارسی است. برگزاری دوره‌های آموزشی آشنایی با ادیان و مذاهب از دیگر برنامه‌های آن است.

در این مدرسه، طلبه‌هایی که مشغول تحصیل می‌شدند دو دسته بودند، هزینه زندگی برخی از طلبه‌ها به عهده مدرسه بود اما برخی از طلبه‌ها نیز با هزینه‌های خودشان در این مدرسه تحصیل می‌کردند.

برخی مدعی شدند نوع نگاه خاصی که در این مدرسه وجود داشت باعث شده بود که برخی از مجتهدان حوزه علمیه نجف و قم برای تحصیل به این مدرسه بروند. حضور افرادی همچون سید حسن قمی در این مدرسه گزارش شده است.

کتابخانه و انتشارات

کتابخانه مدرسه شامل بیش از ۲۰ هزار جلد کتاب چاپی و ۱۵۰۰ نسخه خطی است. یکی از دلایل معروف شدن این مدرسه و کتابخانه‌اش را وجود نسخه‌های خطی ارزشمند در این کتابخانه دانسته‌اند.

کتاب‌های متعددی به زبان انگلیسی، عربی، فارسی و اردو در انتشارات این مدرسه منتشر شده است. ترجمه انگلیسی قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه از مهمترین کتاب‌های منتشر شده در انتشارات آن است. همچنین در این مدرسه «مجله مسلم رویو» به زبان انگلیسی و مجله‌ واعظ به زبان اردو منتشر می‌شده است.

منابع

• الشهرستانی، السید صالح، «مدرسة الواعظین فی لکهنو بالهند: اکبر مرکز للدعایة الإسلامیة فی الهند»، العرفان، شماره ۲۴، ذوالحجة ۱۳۵۲ق.
• بشیر، محمد، «سرگذشت خود نوشت محمد بشیر انصاری»، مترجم: حیدر رضوی، سید تنویر؛ گویا لپوری هندی، کتاب الشیعه، شماره ۳، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش.
• روغنی، زهرا، شیعیان خوجه در آیینه تاریخ، تهران، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى، ۱۳۸۷ش.
• Hasan, Amir, Vanishing Culture of Lucknow, the University of Michigan,1990.