مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور
 آرم مرکز | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۶۴ش |
| بنیانگذار | آیت‌الله خامنه‌ای |
| رویکرد | علمی و پژوهشی |
| گستره فعالیت | بین‌المللی |
| اهداف | حفظ، معرفی و احیای میراث شیعی، ایرانی و اسلامی |
| فعالیت‌ها | تهیه میکروفیلم از نسخ خطی و چاپی • تحقیق، تصحیح و چاپ • فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و اسناد |
| مکان | هند |
| رئیس | مهدی خواجه‌پیری |
| سایر | |
| وضعیت | فعال |
| وبگاه | |
مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور مرکزی علمی و پژوهشی در هند که در حوزه حفظ، معرفی و احیای میراث شیعی، ایرانی و اسلامی فعالیت می‌کند. این مجموعه در سال ۱۳۶۴ش با دستور آیت‌الله خامنه‌ای و تلاش مهدی خواجه‌پیری در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو تأسیس شد. مرکز نور از ابتدا با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد در هند همکاری داشته و به تهیه میکروفیلم از نسخه‌های خطی و چاپی پرداخته است.
معرفی کلی
مرکز میکروفیلم نور مرکزی علمی و پژوهشی در هند است که برای آشنایی، معرفی و حفظ میراث مشترک فرهنگی میان ایران و هند فعالیت می‌کند.[۱] این مرکز از کلیه کتابخانه‌های هند و نسخ خطی و چاپی آن، میکروفیلم تهیه کرده و آن را برای استفاده از پژوهشگران به مؤسسات، دانشگاه‌ها و مراکز تخصصی در ایران ارائه کرده است.[۲]
کتابخانه‌های مولانا آزاد دانشگاه اسلامی علیگر، حکیم سید ظل‌الرحمن علیگر، درگاه پیر محمدشاه احمدآباد گجرات، درگاه عالیه چشتیه احمدآباد گجرات و عالیه مهدویه پالن‌پور گجرات از جمله کتابخانه‌های مورد استفاده بوده است.[۳]
تاریخچه و اهداف تأسیس
مرکز میکروفیلم نور در سال ۱۳۶۴ش به دستور آیت‌الله خامنه‌ای به منظور پاسداری از زبان فارسی و حفظ میراث شیعی ایرانی اسلامی در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی در دهلی‌نو تأسیس شد.[۴] این مجموعه با تلاش مهدی خواجه‌پیری آغاز به‌کار کرد و مدیریت آن با اوست.[۵]
میکروفیلم نور از ابتدای تأسیس، اهداف متعددی را دنبال کرده است:
- انجام مطالعات و تحققیات علمی در راستای احیا و معرفی آثار اندیشمندان دو ملت؛
- ایجاد ارتباط با محققان و پژوهشگران و کمک به کارهای تحقیقاتی آنان در زمینه‌های مشترک ایران و هند؛
- ایجاد ارتباط میان کتابخانه‌ها و مراکز شرق‌شناسی هند با کتابخانه‌ها و مراکز شرق‌شناسی و موسسات مطالعات اسلامی ایران جهت همکاری‌های بیشتر علمی و فرهنگی؛
- آموزش، آگاه‌سازی و ارتقای دانش مرتبط با میراث مکتوب؛
- تسهیل در دسترسی پژوهشگران و محققان به میراث مکتوب؛
- حمایت از پروژه‌های پژوهشی مرتبط با میراث مکتوب؛
- شناسایی، گردآوری، حفظ و صیانت از میراث مکتوب جهان اسلام و ایران؛
- صیانت، حفظ و احیاء آثار و میراث هنری ایرانی- اسلامی در دیگر کشورها به‌ویژه در حوزه کتابت و کتاب‌آرایی.[۶]
اقدامات و فعالیت‌ها
مرکز نور به‌دنبال تهیه میکروفیلم از کتابخانه‌ها و مراکز اسناد در هند،[۷] وارد فعالیت‌های دیگر نیز شده و به‌سمت ترمیم و آفت‌زدایی از نسخ خطی رفته است که بخش بزرگی از کتاب‌ها که به‌دلیل رطوبت هوا یا موریانه‌خورگی دچار آسیب شده بودند، تجلید و بازسازی گردیدند.[۸] تحقیق، تصحیح و چاپ برخی آثار از میراث مکتوب هند نیز از جمله اقدامات مرکز میکروفیلم نور است.[۹]
مرکز میکروفیلم نور با دیگر مراکز بین‌المللی میکروفیلم در دیگر کشورها هم وارد همکاری شده و مبادلاتی در این زمینه صورت گرفته است.[۱۰]
دیگر فعالیت‌ها
- فهرست‌نگاری و دیجیتال‌سازی؛ از جمله همکاری‌های این مرکز می‌توان به فهرست‌نگاری و دیجیتال اسناد فارسی مرکز اسناد ملی هند و مرکز اسناد تلنگانه اشاره کرد.[۱۱]
- دیجیتال‌سازی نسخه‌ها، اسناد و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی جهت احیا و تسهیل دسترسی بیشتر مخاطبان به میراث مکتوب؛ بیش از هفتادهزار نسخۀ خطی، بیست‌هزار چاپ سنگی و یک‌میلیون‌وسیصد هزار سند تاریخی در قالب تفاهم‌نامه‌ها و مشارکت‌های دو سویه با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد تهیه شده است.[۱۲]
- مستند‌نگاری و فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و اسناد؛ ۳۶ جلد فهرستِ نسخ خطی در این مرکز تهیه و چاپ شده است.[۱۳]
- نسخه همانند؛ به‌معنای بازنشر، بازتولید و یا عکس‌برداری چاپی از یک نسخه دست‌نویس که از نظر جزئیات ظاهری برابر و مطابق با نسخه قدیمی است و ۴۵۰ جلد کتاب خطی به صورت نسخه همانند چاپ و تکثیر گردیده است.[۱۴]
- حفظ و نگاه‌داشت اسناد و نسخ خطی؛ شامل پاک‌سازی و استحکام‌بخشی بیش از یک‌میلیون‌وپانصد هزار برگ[۱۵]
- دانشنامه اسلامی؛ به منظور احیای آثار و خدمات علمای هند در سال ۱۳۹۶ش تاسیس شد و گردآوری و چاپ تذکره علمای هند به‌عنوان نجوم الهدایة در هفت جلد، اجازات علمای هند در دو جلد، تألیفات شیعه در هند و همچنین چاپ اجازات شیخ عبدالکریم حائری یزدی در قم.[۱۶]
- برگزاری دوره‌های آموزشی؛ به منظور ارتقای آگاهی، شناسایی، حفظ و صیانت از میراث مکتوب اسلامی-ایرانی در کشورهای مختلف و بهره‌گیری بهینه از امکانات موجود.[۱۷]
پانویس
- ↑ «مرکز میکروفیلم نور؛ گنجینه قرآن و نسخ اسلامی در سرزمین ۷۲ ملت»، خبرگزاری ایکنا.
- ↑ موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
- ↑ «وب‌سایت مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور»، وبگاه بساتین.
- ↑ «درباره ما»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «وب‌سایت مرکز بین المللی میکروفیلم نور»، وبگاه بساتین.
- ↑ «درباره ما»، سایت مرکز میکروفیلم نور؛ موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۲۹.
- ↑ «همکاری با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
- ↑ موسوی، آشنایی با مرکز میکروفیلم نور، ص۱۳۰و۱۳۱.
- ↑ موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
- ↑ «همکاری با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «بخش دیجیتال سازی نسخه‌ها، اسناد و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «فهرست‌نگاری»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «چاپ نسخه‌های همانند»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «حفظ و مرمت اسناد و نسخه‌های خطی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «دانشنامه اسلامی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
- ↑ «دوره‌های آموزش»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
منابع
- درباره ما، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ بازدید: ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ش.
- موسوی، سید محسن، آشنایی با مرکز میکروفیلم نور، کتاب ماه، کلیات سال ششم اسفند ۱۳۸۱ و فروردین ۱۳۸۲، شماره ۳ و ۴.
- دوره‌های آموزش، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴.
- دانشنامه اسلامی، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴.
- حفظ و مرمت اسناد و نسخه‌های خطی، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴.
- چاپ نسخه‌های همانند، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴.
- بخش دیجیتال‌سازی نسخه‌ها، اسناد و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴.
- فهرست‌نگاری، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انتشار خبر: ۱۴۰۲/۰۹/۱۸.
- همکاری با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد، سایت مرکز میکروفیلم نور، تاریخ انشتار خبر: ۱۴۰۲/۰۷/۳۰.
- وب‌سایت مرکز بین المللی میکروفیلم نور، وبگاه بساتین، تاریخ بازدید: ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ش.
- مرکز میکروفیلم نور؛ گنجینه قرآن و نسخ اسلامی در سرزمین ۷۲ ملت، خبرگزاری ایکنا، تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۳۹۷ش.