پاراچنار
پاراچِنار شهری در ایالت سرحد در شمال غربی پاکستان است که بیشتر مردمان این شهر و روستاهای اطراف آن پیرو مذهب شیعه هستند. شیعیان پارچنار در سال‌های اخیر هدف حملات گسترده تروریستی گروه‌های تکفیری بوده‌اند.
منطقه‌ای شیعه‌نشین در پاکستان
پاراچنار شهری در منطقه «کُرم» از توابع ایالت خیبرپختونخواه پاکستان و در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد[۱] این شهر در فاصلۀ ۲۸۰ کیلومتری جنوب‌غربی پیشاور واقع است.[۲]
شهر پاراچنار مرکز اصلی سیاسی و فرهنگی شیعیان مناطق کوهات و هنگو به حساب می‌آید. پاراچنار تنها شهری در ایالت سرحد است که اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می دهند.[۳] قبایل شیعه‌مذهب توری، خوشی، هزاره و بنگش در این شهر زندگی می‌کنند. قبیله‌های توری و هزاره صد در صد شیعه هستند. اما قبایل خوشی و بنگش، اهل‌سنت نیز دارند.[۴]
این شهر به صورت خودمختار اداره می‌شود. برقراری امنیت راه‌های منتهی به این شهر برعهده ارتش پاکستان است؛ اما به دلایل فرقه‌ای، این مسیرها همواره برای شیعیان ناامن بوده است.[۵] در نتیجه منطقه پاراچنار، بارها مورد حملات گروه‌های تکفیری قرار گرفته است.[۶] این منطقه به خاطر محاصره بودن از جهت‌های مختلف از سوی تکفیری‌ها، برای زندگی شیعیان، شرایط سختی را فراهم کرده است.[۷]
فعالیت گروه‌های تکفیری
پاراچنار به دلیل مجاورت با مرزهای افغانستان در زمان اشغال این کشور توسط ارتش شوروی، یکی از مراکز نفوذ مجاهدین افغانی به خاک افغانستان بود. از وقایع این شهر در دهه‌های اخیر درگیری‌های خونین میان سنیان و شیعیان شهر بوده است.
در ۱۳۶۴ش/۱۹۸۵م ضیاءالحق، رئیس‌جمهور وقت پاکستان فرمان بیرون‌راندن شیعیان را از پاراچنار صادر کرد. عاملان این امر مجاهدین سنی‌مذهب افغانی بودند که با سنیان محلی ارتباط داشتند.[۸] پس از سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان، اعضای القاعده و طالبان از افغانستان فرار کردند و پاراچنار یکی از پناهگاه‌های آنان شد.
کشتار شیعیان
در سال‌های اخیر بارها شیعیان این منطقه، مورد حمله تروریست‌های وهابی قرار گرفته و به شهادت رسیده‌اند.[۹][۱۰][۱۱] بر اساس گزارش پروتال تروریسم در جنوب آسیا، تنها در سال ۲۰۱۷م سه حمله تروریستی بزرگ علیه شیعیان به ترتیب در ماه‌های ژانویه، مارس و ژوئیه صورت گرفته است.[۱۲] در این حملات ۱۱۶ تن کشته و ۳۸۷ تن زخمی شدند.[۱۳]
| زمان | شهر | تعداد کشته‌ها | تعداد زخمی‌ها | عامل ترور |
|---|---|---|---|---|
| ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷م | توری بازار پارچنار | ۶۷ نفر | ۲۰۰ نفر | لشکر جهنگوی |
| ۳۱ مارس ۲۰۱۷م | امام‌بارگاه پاراچنار | ۲۴ نفر | ۱۰۰ نفر | تحریک طالبان پاکستانی(TTP) |
| ۲۱ ژانویه ۲۰۱۷م | بازار تره‌بار پاراچنار | ۲۵ نفر | ۸۷ نفر | تحریک طالبان پاکستانی |
| ۱۳ دسامبر ۲۰۱۵م | بازار روز در پاراچنار | ۲۵ نفر | ۶۲ نفر | لشکر جهنگوی[۱۴] |
تاریخچه
این منطقه در دورۀ اسلامی، نخست تحت استیلای غزنویان و سپس غوریان درآمد. سرانجام ضمیمۀ امپراتوری مغولان هند شد و به یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های آنان بدل گشت.
با رو به ضعف نهادن حاکمیت مغولان، این سرزمین بخشی از قلمرو حکام افغانی‌تبار شد. در ۱۱۵۱ق/۱۷۳۸م نادرشاه در مسیر خود به هند این منطقه را به تصرف درآورد. [۱۵]
در ۱۲۷۲ق/۱۸۵۶م نیروهای انگلیسی وارد آنجا شدند و آن را به تصرف خود درآوردند، اما درگیری‌ها میان نیروهای انگلیسی و طوایف افغان در آنجا ادامه داشت، تا آنکه در ۱۳۰۹ق به درخواست اقوام شیعه‌مذهبِ «توری» ساکن در محل، حاکمیت منطقه به دست انگلیسی‌ها افتاد [۱۶] پاراچنار در سال ۱۳۱۰ق/۱۸۹۲م به قلمرو حکومت هند بریتانیا افزوده شد.[۱۷] پس از تجزیۀ هند در ۱۳۲۶ش/۱۹۴۷م و تأسیس کشور پاکستان، پاراچنار ضمیمۀ پاکستان شد.[۱۸]
پانویس
- ↑ عارفی، شیعیان پاکستان، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۱.
- ↑ «اطلس... ۱»، ۱۲۰، ۱۳۲، فهرست؛ سرحدی، ص۸۱.
- ↑ عارفی، شیعیان پاکستان، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۱.
- ↑ عارفی، شیعیان پاکستان، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۱.
- ↑ «در پاراچنار چه می‌گذرد؟/ روایتی از محاصره وقتل عام شیعیان پاکستان»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «کشتار شیعیان در پاراچنار؛ درخواست توقف خشونت از دولت پاکستان»، عصر ایران.
- ↑ «در پاراچنار چه می‌گذرد؟/ روایتی از محاصره وقتل عام شیعیان پاکستان»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «اخبار...، ص۵».
- ↑ انفجار دو بمب همزمان در شهر شیعه نشین پاراچنار / بیش از ۱۵۰ شهید و مجروح + تکمیلی و تصاویر
- ↑ شهادت ۱۸ تن از شیعیان مظلوم پاراچنار
- ↑ محاصره پاراچنار همچنان ادامه دارد
- ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website
- ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website
- ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website.
- ↑ «درّه...، ص۴؛ «فرهنگ»، صXVI/۴۹؛ «تاریخ»؛ بریتانیکا، ماکرو، ص XIII/. ۲۵۶
- ↑ «فرهنگ»، صXVI/. ۵۰
- ↑ اردو، دائرۀ معارف اسلامیه، ج۵، ص۳۴۸.
- ↑ بریتانیکا، میکرو، ص V/. ۹۵۰
منابع
- اردو دائرۀ معارف اسلامیه، لاهور، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۱م.
- سرحدی، عمرعامر، «در درۀ پاره‌چنار»، پاکستان، کراچی.
- عارفی، محمد اکرم، شیعیان پاکستان، قم، شیعه شناسی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- Brief History of Kurram Agency«, www.kurramvalley. 8k.com/cgi-bin/framed/2848/history 1.html.
- Britannica, 1978.
- Britannica Atlas, Chicago, 1996.
- Douie, J.
- The Panjab, North-West Frontier Province and Kashmir, Lahore, 1916.
- The Imperial Gazetteer of India, New Delhi, 1972.
- The Kurram Valley and the Mughals«, www. Kurramvalley, 8k.com/cgi-bin/framed/2848/history2.html.
- Pennell, A.M., Pennell of the Afghan Frontier, Lahore, 197.
- «Shia News»,www.shianews.com/hi/articles/politics/0000116.php.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله : دائره المعارف بزرگ اسلامی
- مقاله پاراچنار در دانشنامه جهان اسلام
- تشییع ۵ شهید پاراچناری مدافع حرم حضرت زینب (س) در قم + تصاویر