بنگناپاله
بَنْگَناپاله، ایالتی کوچک در جنوب هند که در سده‌های ۱۲ تا ۱۴ق، فرمانروایانی شیعه و ایرانیتبار بر آن حکومت داشتند. ۸۰ درصد اهالی‌ِ این ایالت، هندو هستند، و ۱۹ درصد مسلمان می‌باشند. امروزه بنگناپاله از نظر تقسیمات کشوری، یکی از بخشهای شهرستان کورنول در ایالت آندراپرادش است.
موقعیت جغرافیایی
بَنْگَناپاله، ایالتی کوچک در جنوب هند که در سده‌های ۱۲ تا ۱۴ق/۱۸-۲۰م، فرمانروایانی شیعه و ایرانیتبار بر آن حکومت داشتند. این ایالت پیش از آنکه با ایالت مدرس یکی شود، در ۱۳۲۷ش/۱۹۴۸م با وسعتی حدود ۷۱۲ کیلومتر مربع، شامل ۶۳ روستا و یک شهر به نام بنگناپاله بود.
مذهب
۸۰ درصد اهالی‌ِ این ایالت، هندو هستند، و ۱۹ درصد مسلمان می‌باشند. مسلمانان بیشتر در شهر زندگی می‌کنند و از دو گروه‌ِ شیخی‌ها و سیدها تشکیل می‌شدند.[۱]
تاریخچه
حکمرانان شیعه مذهب بنگناپاله خود را از جانب پدر به یکی از وزیران شاه عباس دوم صفوی، و از جانب مادر به یکی از وزیران اورنگ زیب منتسب می‌کردند. نیای آنان میرطاهر علی که از ایران به بیجاپور مهاجرت کرده بود، در آنجا به قتل رسید. پس از آن، خانواده وی به فوجدار مغول‌ِ آرکات پناهنده شدند و یکی از پسرانش با نوه جاگیردارِ بنگناپاله ازدواج کرد.[۲]
در اوایل سده ۱۲ق/۱۸م محمد بیگ خان - که سندی با مهر وی به تاریخ ۱۱۳۱ق/۱۷۱۹م در دست است - از جانب دولت‌ِ بیجاپور به فرمانروایی بنگناپاله منصوب شد،[۳] و در ۱۱۷۵ق/۱۷۶۱م حکومت این ایالت به حسینعلی خان، نواده محمد بیگ رسید. چندی بعد نیز، هنگامی که حیدرعلی، فرمانروای میسور بر این منطقه تسلط یافت[۴] حسینعلی فرمانروایی او را پذیرفت.[۵]
به گواهی اسناد موجود، حسینعلی از این پس، تابع حکومت میسور بوده است، زیرا بنا بر سندی به تاریخ ۱۱۹۷ق/۱۷۸۳م، تیپو سلطان، جانشین حیدرعلی در نخستین سال حکومتش، حسینعلی را از حکومت بنگناپاله برکنار، و فرزند او، غلامعلی خان را به جای وی منصوب کرد. بنابر سندی دیگر به تاریخ ۱۲۰۴ق/۱۷۹۰م، غلامعلی هم به سبب نافرمانی مورد خشم تیپوسلطان واقع شد و شخص دیگری به نام یوسف به جای او منصوب گردید؛ اما در ۱۲۱۲ق/۱۷۹۷م، غلامعلی و عمویش، اسدعلی با فوجدارِ منصوب‌ِ تیپوسلطان در بنگناپاله جنگیدند و او را شکست دادند و بر این منطقه دست یافتند.[۶]
در ۱۲۱۵ق/۱۸۰۰م، بنگناپاله به موجب پیمان سِرینگَپَتَم، به تابعیت کمپانی هند شرقی درآمد و حکومت آن با موافقت دولت انگلستان به خانواده غلامعلی و اسدعلی واگذار شد.[۷]
در سده ۱۳ق/۱۹م، در پی‌ِ پاره‌ای ناامنی‌ها در بنگناپاله، دولت انگلستان از ۱۲۴۸ تا ۱۲۶۴ق/۱۸۳۲ تا ۱۸۴۸م، این ایالت را به اشغال خود درآورد و در سال اخیر، حکومت آنجا را به غلام محمدعلی خان، نواده غلامعلی واگذار کرد. پس از وی در ۱۲۸۵ق/۱۸۶۸م، برادرزاده‌اش، فتحعلی خان بر جای او نشست[۸] و در ۱۳۲۳ق/۱۹۰۵م، جانشین او به حکومت رسید و اداره امور به نماینده سیاسی دولت هند واگذار گردید. در ۱۳۰۲ش/۱۹۲۳م، حکومت بنگناپاله از طریق نماینده حکومت مدرس، تابع دولت مرکزی هند شد.[۹]
وضعیت امروزی
امروزه بنگناپاله از نظر تقسیمات کشوری، یکی‌از بخشهای شهرستان کورنول در استان آندراپرادش به شمار می‌رود،[۱۰] و جمعیت شهر بنگناپاله، مرکز آن در ۱۳۸۳ش/ ۲۰۰۴م، حدود ۲۰۰۲۷ تن برآور شده است.[۱۱]
پانویس
منابع
- An Atlas of India, Delhi, 1990.
- A Collection of Treaties, Engagements and Sanads Relating to India and Neighbouring Countries, Delhi, 1983.
- EI 2.
- The Imperial Gazetteer of India, New Delhi, 1908.
- The World Gazetteer, www. world-gazetteer.com/ d/d_in_ap.htm.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایره المعارف بزرگ اسلامی