میرزا جواد تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
میرزا جواد تبریزی یا جواد رهبر سعادتی در [[سال ۱۳۰۵ش]] | میرزا جواد تبریزی یا جواد رهبر سعادتی در [[سال ۱۳۰۵ش]] در [[تبریز]] به دنیا آمد. پدرش حاج علی کُبار از تجار آذربایجان بود و به را به [[ایمان]] و [[انصاف]] معروف بود. مادرش، خانم فاطمه سلطان نیز از تبار سادات مشهور این دیار بود.<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۸، ص۱۳۶؛ رجوع کنید به: زندگی‌نامه احیاگر فاطمیه، ص۲۹</ref> | ||
=== درگذشت === | === درگذشت === | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
=== در تبریز === | === در تبریز === | ||
تبریزی در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، تصمیم گرفت به حوزه برود. دبیرستان را رها کرد و در [[مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد.{{مدرک}} | تبریزی در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، تصمیم گرفت به حوزه برود. دبیرستان را رها کرد و در [[مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد.{{مدرک}} | ||
هنگامی که چنین تصمیمی گرفت، با مخالفت خانواده و اطرافیان روبه‌رو شد، چون این دوران مصادف با شروع فشارها علیه [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] و رنج و زحمت روحانیت بود. همت و اصرار وی، پدر را قانع ساخت و به این ترتیب او با وجود موقعیت تجارت، زندگی طلبگی را برگزید و در [[مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را فرا گرفت.<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۷، ص۱۳۶.</ref> | هنگامی که چنین تصمیمی گرفت، با مخالفت خانواده و اطرافیان روبه‌رو شد، چون این دوران مصادف با شروع فشارها علیه [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] و رنج و زحمت روحانیت بود. همت و اصرار وی، پدر را قانع ساخت و به این ترتیب او با وجود موقعیت تجارت، زندگی طلبگی را برگزید و در [[مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را فرا گرفت.<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۷، ص۱۳۶.</ref> وی در این دوران با [[علامه جعفری]] هم‌بحث بود.<ref>مصاحبه حجت الاسلام وحیدپور از شاگردان معظم‌له.</ref> | ||
وی در این دوران با [[علامه جعفری]] هم‌بحث بود. | |||
=== در قم === | === در قم === | ||
آیت‌الله تبریزی در سال [[۱۳۲۷ش]] راهی [[قم]] شد و هفت سال در این شهر | آیت‌الله تبریزی در سال [[۱۳۲۷ش]] راهی [[قم]] شد و هفت سال در این شهر سکونت گزید.<ref>آشنایی با ستارگان هدایت و مراجع تقلید شیعه، حسین آوردی، ص۸.</ref> او از جمله افراد مورد عنایت آیت‌الله بروجردی بود که از طلاب امتحان می‌گرفت و پرداخت شهریه طلبه‌ها منوط به نظر ممتحنین بود.»<ref>مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور</ref> | ||
آیت‌الله تبریزی در قم چهار سال از محضر [[آیت‌الله حجت]] بهره‌مند شد و به لحاظ روحی و اخلاقی نیز تحت تأثیر وی قرار گرفت. آیت‌الله حجت در آن زمان در [[زهد]] و اخلاق زبانزد بود. وی همزمان ۷ سال از خدمت آیت‌الله بروجردی دانش و معارف را فرا گرفت و با وجود موقعیت خوب برای تدریس راهی [[نجف اشرف]] شد.{{مدرک}} | آیت‌الله تبریزی در قم چهار سال از محضر [[آیت‌الله حجت]] بهره‌مند شد و به لحاظ روحی و اخلاقی نیز تحت تأثیر وی قرار گرفت. آیت‌الله حجت در آن زمان در [[زهد]] و اخلاق زبانزد بود. وی همزمان ۷ سال از خدمت آیت‌الله بروجردی دانش و معارف را فرا گرفت و با وجود موقعیت خوب برای تدریس راهی [[نجف اشرف]] شد.{{مدرک}} | ||
=== در عتبات === | === در عتبات === | ||
:: در [[مدرسه فیضیه]] نشسته بودم و به چگونگی رفتن به نجف فکر می‌کردم. در همین وقت مرد آشنایی را دیدم که پیشتر نیز دیده بودم. از من پرسید به چه می‌اندیشی؟ عرض کردم: به رفتن به عتبات. گفت: موانع رفتن چیست؟ گفتم: شرایط عوض شده‌است. آن زمان مصادف با سقوط [[محمد مصدق|مصدق]] و آغاز سخت‌گیری‌های دولت به روحانیت بود. گفت: شما غصه نخورید، از من مدارک و عکس گرفت و چند روزی نگذشت که پاسپورتم را درست کرد. او تاجر بود و برای خرید و فروش به کشورهای اطراف می‌رفت و این جور کارها برایش آسان بود. من نیز با گرفتن گذرنامه، صبر نکردم و با اولین وسیله به سمت عراق راه افتادم، حتی نتوانستم به شاگردانم اطلاع دهم.»{{مدرک}} | |||
آیت‌الله تبریزی خود را به شهر [[نجف]] رساند و این وقتی بود که بیست و هفت سال از عمرش سپری شده بود. وی با کمک [[میرزا علی غروی]] که سالیانی در نجف بود، در [[مدرسه قوام السلطنه شیرازی]] ساکن شد. «من چهل سال معنای تعطیلی را نفهمیدم و از همه چیز زدم و از لذت‌های بسیاری دوری گزیدم تا به اهدافم برسم».{{مدرک}} | |||
== اساتید == | |||
آیت‌الله تبریزی خود را به شهر [[نجف]] رساند و این وقتی بود که بیست و هفت سال از عمرش سپری شده بود. وی با کمک [[میرزا علی غروی]] که سالیانی در نجف بود، در [[مدرسه قوام السلطنه شیرازی]] ساکن شد | آیت‌الله تبریزی در دروس اساتید بزرگی، چون [[سید عبدالهادی شیرازی]] و [[سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] شرکت کرد و در همان سال‌های نخست مورد توجه اساتید قرار گرفت. آیت‌الله خویی با درک استعداد و همت میرزا جواد، ایشان را مورد عنایت قرار داد و او رفته رفته به استاد نزدیک‌تر و از خواص شاگردان وی شد.<ref>یادداشت‌های حجت‌الاسلام وحیدپور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی.</ref> | ||
آیت‌الله خویی بعدها ایشان را جزء اعضای دفتر [[استفتاء]] خود معرفی کرد و ایشان حدود بیست سال در دفتر استفتاء و محفل درس استاد به تلاش پرداخت و چند بار سطوح و [[درس خارج]] را تدریس کرد.{{مدرک}}او مورد توجه و از اعضای هیئت استفتاء آیت الله خوئی بود و سوالات علمی دیگر شاگردان را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد. آیت الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.<ref>واسعی،«مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.</ref> | آیت‌الله خویی بعدها ایشان را جزء اعضای دفتر [[استفتاء]] خود معرفی کرد و ایشان حدود بیست سال در دفتر استفتاء و محفل درس استاد به تلاش پرداخت و چند بار سطوح و [[درس خارج]] را تدریس کرد.{{مدرک}}او مورد توجه و از اعضای هیئت استفتاء آیت الله خوئی بود و سوالات علمی دیگر شاگردان را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد. آیت الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.<ref>واسعی،«مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.</ref> | ||
آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه [[اجتهاد]] رسید، در دروس [[تفسیر]] و [[علم رجال|رجال]] تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت.{{مدرک}} از هم بحث‌ها و هم درس‌های او می‌توان از [[محمد باقر صدر|شهید سید محمد باقر صدر]]، [[مجتبی لنکرانی|شیخ مجتبی لنکرانی]]، شیخ [[صدرا بادکوبه ای]]، [[آیت‌الله وحید خراسانی]]، [[سید علی سیستانی|آیت‌الله سید علی سیستانی]]، [[شیخ علی‌اصغر شاهرودی]] را نام برد.{{مدرک}} | آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه [[اجتهاد]] رسید، در دروس [[تفسیر]] و [[علم رجال|رجال]] تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت.{{مدرک}} از هم بحث‌ها و هم درس‌های او می‌توان از [[محمد باقر صدر|شهید سید محمد باقر صدر]]، [[مجتبی لنکرانی|شیخ مجتبی لنکرانی]]، شیخ [[صدرا بادکوبه ای]]، [[آیت‌الله وحید خراسانی]]، [[سید علی سیستانی|آیت‌الله سید علی سیستانی]]، [[شیخ علی‌اصغر شاهرودی]] را نام برد.{{مدرک}} | ||
نسخهٔ ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۴۷
| از مراجع تقلید شیعه | |
.jpg) | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | جواد رهبر سعادتی |
| تاریخ تولد | سال ۱۳۰۵ش |
| زادگاه | تبریز |
| تاریخ وفات | ۲۹ آبان ۱۳۸۵ش/ ۲۸ شوال ۱۴۲۷ق |
| محل دفن | مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید حسین طباطبایی بروجردی • سید محمد حجت کوه‌کمری • سید عبدالهادی شیرازی • سید ابوالقاسم خویی و … |
| شاگردان | مهدی شب‌زنده‌دار • سید محمدرضا مدرسی یزدی |
| محل تحصیل | مدرسه طالبیه تبریز • حوزه علمیه قم • حوزه علمیه نجف |
| تألیفات | ارشادالطالب • اُسس القضاء و الشهادات • طبقات الرجال • ظُلامات فاطمة الزهراء و… |
| سایر | تدریس فقه، اصول و رجال در نجف و قم |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | تاسیس درمانگاه بقیةالله • ساخت مسجد • رسیدگی به فقرا و نیازمندان |
| وبگاه رسمی | سایت اطلاع‌رسانی آیت الله میرزا جواد تبریزی |
میرزا جواد تبریزی یا جواد رهبر سعادتی (۱۳۰۵ش - ۱۳۸۵ش) از مراجع تقلید شیعه و از استادان تأثیرگذار حوزه علمیه قم بود. وی در دوران تحصیل خود در دو شهر قم و نجف، در درس علمایی همچون سید حسین بروجردی، سید محمد حجت، سید عبدالهادی شیرازی و سید ابوالقاسم خوئی شرکت می‌کرد. او مورد توجه و از اعضای هیئت استفتاء آیت الله خوئی بود و سوالات علمی دیگر شاگردان را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد. آیت الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.
با دستور صدام حسین برای اخراج ایرانیان از عراق، میرزا جواد تبریزی هم پس از ۲۳ سال اقامت در نجف، مجبور به ترک این کشور و مهاجرت به ایران شد و فعالیت علمی خود را در قم ادامه داد. تا اینکه پس از درگذشت آیت الله اراکی، توسط جامعه مدرسین به عنوان یکی از مراجع هفت‌گانه معرفی شد.
میرزا جواد تبریزی صاحب تألیفات متعددی در فقه شیعه بوده که از مهم‌ترین آن‌ها کتاب ارشاد الطالب (تعلیقه هفت جلدی بر مکاسب محرمه شیخ انصاری) و الدروس فی علم الاصول، دوره کامل اصول فقه است که بصورت حاشیه بر کتاب کفایة الاصول ترتیب‌بندی و چاپ شده است.
زندگی‌نامه
میرزا جواد تبریزی یا جواد رهبر سعادتی در سال ۱۳۰۵ش در تبریز به دنیا آمد. پدرش حاج علی کُبار از تجار آذربایجان بود و به را به ایمان و انصاف معروف بود. مادرش، خانم فاطمه سلطان نیز از تبار سادات مشهور این دیار بود.[۱]
درگذشت
آیت الله تبریزی پس از گذران یک دوره بیماری، ۲۹ آبان ۱۳۸۵ش برابر با ۲۸ شوال ۱۴۲۷ق درگذشت.[۲] و چهارشنبه اول آذر، پس از تشییع و اقامهٔ نماز توسط آیت الله وحید خراسانی، در قسمت بالاسر حرم حضرت معصومه، به خاک سپرده شد. در تشییع او سایر مراجع تقلید شیعه و نیز شخصیت‌هایی از کشورهای کویت، بحرین، قطر، امارات، لبنان، سوریه و عربستان حضور داشتند.[۳]
در پی درگذشت آیت‌الله تبریزی، رهبر جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله خامنه‌ای، نیز پیام تسلیتی صادر کرد و او را از برجسته‌ترین اساتید حوزه علمیه قم توصیف کرد که پارسایی و خلق و خوی مردمی‌اش او را شخصیتی محبوب بین جوانان ساخته بود.[۴]
تحصیلات
در تبریز
تبریزی در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، تصمیم گرفت به حوزه برود. دبیرستان را رها کرد و در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل مشغول شد.
هنگامی که چنین تصمیمی گرفت، با مخالفت خانواده و اطرافیان روبه‌رو شد، چون این دوران مصادف با شروع فشارها علیه حوزه‌های علمیه و رنج و زحمت روحانیت بود. همت و اصرار وی، پدر را قانع ساخت و به این ترتیب او با وجود موقعیت تجارت، زندگی طلبگی را برگزید و در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل مشغول شد و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از فقه و اصول را فرا گرفت.[۵] وی در این دوران با علامه جعفری هم‌بحث بود.[۶]
در قم
آیت‌الله تبریزی در سال ۱۳۲۷ش راهی قم شد و هفت سال در این شهر سکونت گزید.[۷] او از جمله افراد مورد عنایت آیت‌الله بروجردی بود که از طلاب امتحان می‌گرفت و پرداخت شهریه طلبه‌ها منوط به نظر ممتحنین بود.»[۸]
آیت‌الله تبریزی در قم چهار سال از محضر آیت‌الله حجت بهره‌مند شد و به لحاظ روحی و اخلاقی نیز تحت تأثیر وی قرار گرفت. آیت‌الله حجت در آن زمان در زهد و اخلاق زبانزد بود. وی همزمان ۷ سال از خدمت آیت‌الله بروجردی دانش و معارف را فرا گرفت و با وجود موقعیت خوب برای تدریس راهی نجف اشرف شد.
در عتبات
- در مدرسه فیضیه نشسته بودم و به چگونگی رفتن به نجف فکر می‌کردم. در همین وقت مرد آشنایی را دیدم که پیشتر نیز دیده بودم. از من پرسید به چه می‌اندیشی؟ عرض کردم: به رفتن به عتبات. گفت: موانع رفتن چیست؟ گفتم: شرایط عوض شده‌است. آن زمان مصادف با سقوط مصدق و آغاز سخت‌گیری‌های دولت به روحانیت بود. گفت: شما غصه نخورید، از من مدارک و عکس گرفت و چند روزی نگذشت که پاسپورتم را درست کرد. او تاجر بود و برای خرید و فروش به کشورهای اطراف می‌رفت و این جور کارها برایش آسان بود. من نیز با گرفتن گذرنامه، صبر نکردم و با اولین وسیله به سمت عراق راه افتادم، حتی نتوانستم به شاگردانم اطلاع دهم.»
آیت‌الله تبریزی خود را به شهر نجف رساند و این وقتی بود که بیست و هفت سال از عمرش سپری شده بود. وی با کمک میرزا علی غروی که سالیانی در نجف بود، در مدرسه قوام السلطنه شیرازی ساکن شد. «من چهل سال معنای تعطیلی را نفهمیدم و از همه چیز زدم و از لذت‌های بسیاری دوری گزیدم تا به اهدافم برسم».
اساتید
آیت‌الله تبریزی در دروس اساتید بزرگی، چون سید عبدالهادی شیرازی و سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد و در همان سال‌های نخست مورد توجه اساتید قرار گرفت. آیت‌الله خویی با درک استعداد و همت میرزا جواد، ایشان را مورد عنایت قرار داد و او رفته رفته به استاد نزدیک‌تر و از خواص شاگردان وی شد.[۹]
آیت‌الله خویی بعدها ایشان را جزء اعضای دفتر استفتاء خود معرفی کرد و ایشان حدود بیست سال در دفتر استفتاء و محفل درس استاد به تلاش پرداخت و چند بار سطوح و درس خارج را تدریس کرد.او مورد توجه و از اعضای هیئت استفتاء آیت الله خوئی بود و سوالات علمی دیگر شاگردان را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد. آیت الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.[۱۰]
آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه اجتهاد رسید، در دروس تفسیر و رجال تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت. از هم بحث‌ها و هم درس‌های او می‌توان از شهید سید محمد باقر صدر، شیخ مجتبی لنکرانی، شیخ صدرا بادکوبه ای، آیت‌الله وحید خراسانی، آیت‌الله سید علی سیستانی، شیخ علی‌اصغر شاهرودی را نام برد.
بازگشت به ایران
در سال ۱۳۵۵ش حکومت عراق سختگیری‌هایی بر ضد ایرانیان اعمال کرد و افرادی چون آیت‌الله تبریزی را که شخصیت برجسته بودند، شناسایی و به اخراج از عراق محکوم نمود. به این ترتیب وی پس از ۲۳ سال به همراه تعدادی از ایرانیان مجبور به ترک عراق شد؛ این در حالی بود که آیت‌الله خویی از بازگشت ایشان به ایران بسیار متأثر بود؛ زیرا وی می‌خواست آیت‌الله تبریزی در نجف به تدریس ادامه دهد و معتقد بود که ایشان می‌تواند در آینده نزدیک یکی از استوانه‌های حوزهٔ علمیه نجف گردد و این مطلب را به برخی از دوستان نزدیک خود گفته بود. این سخن معروف بود که وی به آیت‌الله مشکینی (فرزند صاحب حاشیه بر کفایه) گفته بود: «ایشان مجتهد مطلق هستند».[۱۱]
از اساتید حوزه علمیه قم
عمده تبحر آیت‌الله تبریزی در فقه، اصول و رجال بود. وی پس از بازگشت به ایران و اقامت در حوزه علمیه قم، در هر سه موضوع به تدریس ادامه داد. تدریس وی به جهت مصاحبت زیاد اساتید بزرگ نجف تا حدودی به سبک حوزه نجف بود.[۱۲]
شاگردان
بنابه گفته برخی، آیت‌الله میرزا جواد تبریزی به پرورش و تربیت شاگردان اهتمام داشت و در طیّ سالیان تدریسش بسیاری از دروس او بهره برده‌اند و به درجه اجتهاد رسیدند. از جمله شاگردانش:
مرجعیت
پس از رحلت آیت‌الله خویی، عده‌ای از علما خواستار پذیرش مقام مرجعیت از سوی آیت‌الله تبریزی شدند. با اینکه ایشان علاقه‌ای به این مقام نداشت و همواره از آن گریزان بود اقدام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در معرفی هفت نفر از جمله ایشان به عنوان مرجع تقلید، در کنار وجود مقلدانی در خارج از جمله سوریه، لبنان، کویت، بحرین، عراق حتی کشورهای اروپایی، استرالیا و آفریقا وی را وادار به قبول این مسئولیت کرد.
اقامه شعائر فاطمیه
در پی انتشار صوتی منسوب به سید محمدحسین فضل‌الله، که در آن سند برخی از احادیث شهادت حضرت زهرا(س) را دارای اشکال می‌داند، میرزا جواد تبریزی با صدور بیانیه‌ای خواستار راهپیمایی در سالگرد شهادت حضرت زهرا(س) شد. حسین وحید خراسانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی و محمد فاضل لنکرانی نیز در این راهپیمایی شرکت کردند. از آن پس این آیین همه ساله برگزار می‌شود.[۱۵]
خدمات اجتماعی
درمانگاه بقیةالله
و ساختن درمانگاه بقیةالله در قم به قصد حمایت از مستضعفان و خانواده‌های طلاب بی‌بضاعت اشاره کرد. وی در خصوص درمانگاه بقیةالله تأکید دارد که خانواده‌های طلاب و افراد بی‌بضاعت از آن بهره‌مند شوند. این درمانگاه از نظر پزشکی درمانگاه مجهزی است. آیت‌الله تبریزی درآوردن تمام این تجهیزات همت و کمک جدی داشتند و تأکید می‌کردند در برخورد با مراجعین مراقبت لازم را انجام دهند و رضایت خدا در نظر داشته باشند. گروهی را نیز مأمور کرده بودند در خصوص فقرا و ایتام تحقیق، و برایشان مواد خوراکی و پوشاک فراهم کنند.[۱۶]
مدرس آیت الله تبریزی
او در زمان حیاتش منزل محل سکونت خود را برای احداث مدرسه‌ای برای تعلیم طلاب، وقف کرد. طبق این وقف، مدرسه علوم دینی در ۴ طبقه بنا شد که به مدرس آیت الله تبریزی معروف است و تولیت این مدرسه شیخ جعفر تبریزی است. درس اساتید بنامی در این مکان برگزار می‌شود.
تالیفات
از وی آثاری در زمینه های فقه و اصول و عقائد و اخلاق چاپ شده است.[۱۷]
- ارشاد الطالب فی شرح المکاسب ـ ۷ جلد
- تنقیح مبانی العروة (طهارة) ـ ۷ جلد
- تنقیح مبانی العروة والمناسک (الحج) ـ ۳ جلد
- اسس القضاء والشهادات
- اسس الحدود والتعزیرات
- کتاب القصاص
- کتاب الدیات
- طبقات الرجال
- الدروس فی علم الاصول (دوره کامل اصول)
- تنقیح مبانى العروة (الصلاة)
- تنقیح مبانى العروة (کتاب الصوم)
- تنقیح مبانى العروة (کتاب الزکاة والخمس)
- صراط النجاة ۱۲ جلد
- کتاب ظلمات فاطمة الزهراء(علیها السلام)
- کتاب امیر المؤمنین علی بن ابی طالب
- فدک
- الشعائر الحسینیة
- زیارت عاشوراء فوق الشبهات
- نفی السهو عن النبی(صلى الله علیه وآله)
- نصوص الصحیحة على الائمة(علیهم السلام)
- الانوار الهیة فی مسائل العقائدیة
- النکات الرجالیة (مخطوط)
- ما استفدت من الروایات فی استنباط الاحکام الشرعیة (وسائل الشیعة مخطوط)
- تکمله منهاج الصالحین
- مسائل منتخب
- حاشیه بر عروه الوثقی
- حاشیه بر وسیله مرحوم آیت الله اصفهانی
- النصایح
- مناسک حج
- تهذیب در احکام حج
- رسالة مختصرة فی لبس السواد
- عبقات ولائیة
- آداب المتعلمین و المسترشدین
- استفتائات جدید
پانویس
منابع
- «زندگی‌نامه حجت الاسلام والمسلمین سید محمدرضا مدرسی یزدی»، سایت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ بازدید: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
- «شب‌زنده‌دار کیست؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۲۵ تیر ۱۳۹۹ش.
- «رحلت آیت‌الله میرزا جواد تبریزی»، روزنامه جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ش.
- آوردی، حسین، آشنایی با ستارگان هدایت و مراجع تقلید شیعه.
- آیت الله میرزا جواد تبریزی درگذشت، خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۳۸۵ش.
- پیام تسلیت در پی درگذشت آیت‌الله حاج میرزا جواد آقای تبریزی، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۳۸۵/۰۸/۳۰.
- تبریزی، جعفر، زندگی‌نامه فقیه مقدس راحل آیت‌الله‌العظمی میرزا جواد تبریزی، سوریه، دار الصدیقة الشهیدة، بی‌تا.
- تشییع باشکوه پیکر آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سایت همشهری‌آنلاین، تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۸۵ش.
- رازی، محمد شریف، گنجینه دانشمندان.
- فقیه هوشیار محدث پارسا، سایت مدرس میرزا جواد تبریزی
- واسعی، محمود،«مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.
| استادان |  | |
|---|---|---|
| شاگردان | سید علی حسینی سیستانی • میرزا علی فلسفی • محمد اسحاق فیاض • ابوالقاسم گرجی • سید علی هاشمی شاهرودی • میرزا جواد تبریزی • سید تقی طباطبایی قمی • سید محمد روحانی • سید محمدصادق روحانی • حسین وحید خراسانی • سید محمدباقر صدر • سید محمدحسین فضل‌الله • احمد وائلی • محمدتقی جعفری • سید جعفر شهیدی • موسی شبیری زنجانی • | |
| کتاب‌ها | ||
| مؤسسات | ||
| مرتبط | ||
- ↑ گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۸، ص۱۳۶؛ رجوع کنید به: زندگی‌نامه احیاگر فاطمیه، ص۲۹
- ↑ «رحلت آیت‌الله میرزا جواد تبریزی»، روزنامه جمهوری اسلامی.
- ↑ تشییع باشکوه پیکر آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سایت همشهری‌آنلاین.
- ↑ پیام تسلیت در پی درگذشت آیت‌الله حاج میرزا جواد آقای تبریزی، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۷، ص۱۳۶.
- ↑ مصاحبه حجت الاسلام وحیدپور از شاگردان معظم‌له.
- ↑ آشنایی با ستارگان هدایت و مراجع تقلید شیعه، حسین آوردی، ص۸.
- ↑ مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور
- ↑ یادداشت‌های حجت‌الاسلام وحیدپور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی.
- ↑ واسعی،«مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.
- ↑ یادداشت‌های حجت الاسلام وحید پور دربارهٔ زندگی آیت الله تبریزی
- ↑ مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور.
- ↑ «شب‌زنده‌دار کیست؟»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «زندگی‌نامه حضرت حجه الاسلام والمسلمین سید محمد رضا مدرسی یزدی»، سایت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ پایان فقیه فتواهای جنجالی، پایگاه خبری فرارو.
- ↑ مصاحبه با حجت‌الاسلام وحیدپور.
- ↑ فقیه هوشیار محدث پارسا، سایت مدرس میرزا جواد تبریزی.