کریم اهل‌بیت (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''کریمِ اهل‌بیت''' به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از [[فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام حسن مجتبی(ع)|القاب امام حسن مجتبی(ع)]]<ref>عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.</ref> که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.</ref> واژه «کریم» هر چند در توصیف حسن بن علی(ع) در منابع اولیه به‌کار رفته،<ref>نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶.</ref> اما در زندگانی امام حسن(ع) و درباره کنیه‌ها و القاب، کریم‌اهل‌بیت در هیچ کتاب تاریخی و روایی جز منابع متأخر به‌عنوان لقب برای او ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به [https://www.isna.ir/news/1402011707412 «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> | '''کریمِ اهل‌بیت''' به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از [[فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام حسن مجتبی(ع)|القاب امام حسن مجتبی(ع)]]<ref>عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.</ref> که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.</ref> واژه «کریم» هر چند در توصیف حسن بن علی(ع) در منابع اولیه به‌کار رفته،<ref>نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶.</ref> اما در زندگانی امام حسن(ع) و درباره کنیه‌ها و القاب، کریم‌اهل‌بیت در هیچ کتاب تاریخی و روایی جز منابع متأخر به‌عنوان لقب برای او ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به [https://www.isna.ir/news/1402011707412 «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> | ||
شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.<ref>رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.</ref> گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] به‌‌قدری به | شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.<ref>رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.</ref> گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] به‌‌قدری به فقرا و نیازمندان [[انفاق]] می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.<ref>محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.</ref> امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، اهل سخاوت و کرامت بودند، فقط او به «کریم» لقب یافته است.<ref>قرشی، دانشنامه امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۲.</ref> | ||
ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)| | ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تَذکرة الخَوَاص]]، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.</ref> حتی نقل شده که برای درخواست یک [[فقیر]]، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.<ref>نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.</ref> | ||
[[باقر شریف قرشی]] (درگذشت: [[سال ۱۴۳۳ هجری قمری|۱۴۳۳ق]]) از عالمان شیعه، درباره لقب کریم اهل‌بیت، روایتی را نقل می‌کند که از امام مجتبی(ع) سؤال شد چرا هرگز سائلی را نومید نمی‌کنی؟ امام در پاسخ گفت: من هم در برابر خداوند، فرد فقیری هستم که از او می‌خواهم مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی، فقیران را مأیوس سازم و خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.<ref>قرشی، النظام التربوی فی الاسلام، دارالکتاب الاسلامی، ص۲۴۸؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۲۳۸.</ref> | [[باقر شریف قرشی|باقر شَریف قَرْشی]] (درگذشت: [[سال ۱۴۳۳ هجری قمری|۱۴۳۳ق]]) از عالمان شیعه، درباره لقب کریم اهل‌بیت، روایتی را نقل می‌کند که از امام مجتبی(ع) سؤال شد چرا هرگز سائلی را نومید نمی‌کنی؟ امام در پاسخ گفت: من هم در برابر خداوند، فرد فقیری هستم که از او می‌خواهم مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی، فقیران را مأیوس سازم و خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.<ref>قرشی، النظام التربوی فی الاسلام، دارالکتاب الاسلامی، ص۲۴۸؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۲۳۸.</ref> | ||
به‌گفته [[سید حسین بحرالعلوم]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۰ هجری شمسی|۱۳۸۰ش]]) محقق کتاب [[تلخیص الشافی]]، موضوع کریم‌بودن [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.</ref> | به‌گفته [[سید حسین بحرالعلوم]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۰ هجری شمسی|۱۳۸۰ش]]) محقق کتاب [[تلخیص الشافی]]، موضوع کریم‌بودن [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۹
کریمِ اهل‌بیت به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از القاب امام حسن مجتبی(ع)[۱] که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.[۲] واژه «کریم» هر چند در توصیف حسن بن علی(ع) در منابع اولیه به‌کار رفته،[۳] اما در زندگانی امام حسن(ع) و درباره کنیه‌ها و القاب، کریم‌اهل‌بیت در هیچ کتاب تاریخی و روایی جز منابع متأخر به‌عنوان لقب برای او ذکر نشده است.[۴]
شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.[۵] گفته شده امام حسن(ع) به‌‌قدری به فقرا و نیازمندان انفاق می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.[۶] امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه اهل‌بیت، اهل سخاوت و کرامت بودند، فقط او به «کریم» لقب یافته است.[۷]
ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب تَذکرة الخَوَاص، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛[۸] حتی نقل شده که برای درخواست یک فقیر، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.[۹]
باقر شَریف قَرْشی (درگذشت: ۱۴۳۳ق) از عالمان شیعه، درباره لقب کریم اهل‌بیت، روایتی را نقل می‌کند که از امام مجتبی(ع) سؤال شد چرا هرگز سائلی را نومید نمی‌کنی؟ امام در پاسخ گفت: من هم در برابر خداوند، فرد فقیری هستم که از او می‌خواهم مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی، فقیران را مأیوس سازم و خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.[۱۰]
به‌گفته سید حسین بحرالعلوم (درگذشت: ۱۳۸۰ش) محقق کتاب تلخیص الشافی، موضوع کریم‌بودن امام حسن(ع) بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.[۱۱]
شیخ هادی آل کاشف‌الغطاء (درگذشت: ۱۳۶۱ق) از عالمان شیعه در قصیده‌ای که در وصف امام حسن(ع) سروده، به لقب کریم اهل‌بیت اشاره کرده است: الگو:شعر۲
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.
- ↑ حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.
- ↑ نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶.
- ↑ نگاه کنید به «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.
- ↑ محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.
- ↑ قرشی، دانشنامه امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۲.
- ↑ ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.
- ↑ نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.
- ↑ قرشی، النظام التربوی فی الاسلام، دارالکتاب الاسلامی، ص۲۴۸؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۲۳۸.
- ↑ طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء ۱۴۰۳ق.
- آل‌سیف، فوزی، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، بیروت، دار المحجة البضاء، ۱۴۴۳ق.
- ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قم، شرف رضی، ۱۳۷۶ش.
- حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، قم مجمع جهانی اهل‌بیت، ۱۳۸۵ش.
- «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»، خبرگزاری ایسنا، درج مطلب: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ش، بازدید: ۷ آبان ۱۴۰۲ش.
- رضوی، سید عباس، «کریم اهل‌بیت»، فرهنگ کوثر، ش۵۵، پاییز ۱۳۸۲ش.
- شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، مقدمه و تعليقات از آيت الله العظمى مرعشى نجفى، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- طوسی، محمد بن حسن، تلخیص الشافی، قم، محبین، ۱۳۸۲ش.
- عقیل، محسن، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، بیروت، دار المحجة البضاء، ۱۴۳۰ق.
- قرشی، باقر شریف، النظام التربوی فی الاسلام، بی‌جا، دارالکتاب الاسلامی.
- قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، قم، دار التهذیب، ۱۳۹۴ش.
- محقق ارزگانی، قربانعلی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، قم، مجمع جهانی شیعه‌شناسی، ۱۳۹۵ش.
- نظری‌منفرد، علی، الصلح الدامی، بیروت، دار الرسول الاکرم(ص)، ۱۴۲۹ق.
- یعقوبی، احمد بن أبى یعقوب، تاریخ الیعقوبى، بیروت، دار صادر، بى‌تا.