کاربر:H.S/صفحه تمرین
الکافی کافٍ لِشیعَتِنا (کتاب الکافی برای شیعیان ما کافی است)، جمله‌ای منسوب به امام زمان(عج)، برای اعتباربخشی به کتاب حدیثیِ الکافی است. گفته شده محمدامين استرآبادى نخستین کسی بود که جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» را از لحاظ معتبر بودن و صدور آن از جانب امام زمان(عج) مورد بررسی قرار داد.
دربارۀ انتساب عبارت «الكافى كافٍ لشيعتنا» به امام زمان(عج) میان عالمان شیعه اختلاف است؛ محمدتقی مجلسی و محمدبن اسماعیل حائری مازندرانی به جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا» اشاره‌ای نداشته‌اند، اما بر این باورند که کتاب «الکافی» بر امام زمان(عج) عرضه شده است. محمدعلی مدرس تبریزی معتقد است هم کتاب «الکافی» به امام زمان عرضه شده و هم ایشان جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» را در توصیف این کتاب گفته است؛ درمقابل، محمدامين استرآبادى و ميرزا حسين نورى انتساب این جمله به امام زمان(عج) را بی‌مدرک دانستهاند. عبدالله مامقانی، در اتصاف این جمله به امام زمان(عج) تردید کرده است.
دربارۀ جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا»
تعبیر «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا» به‌معنای «کتاب الکافی برای شیعیان ما کافی است». این جمله برای اعتباربخشی به کتاب حدیثیِ الکافی (تألیف: محمد بن یعقوب کلینی)، به امام زمان(عج) نسبت داده شده است.[۱]
منشأ شیوع جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا»
محققان و پژوهشگران علم حدیث، منشأ شیوعِ عبارت «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا» را دیدگاه عالمانی دانستهاند که به عرضۀ کتاب «الكافى» بر امام زمان(عج) معتقد بوده‌اند.[۲] گفته شده محمدامين استرآبادى (درگذشت: ۱۰۳۳ق) نخستین کسی بود که جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» را مورد بررسی قرار داد.[۳] علت این بررسی را رواج و شیوعِ این جمله و نیز دستاویز قرار دادن آن توسط افرادی برای تصحيحِ همۀ روايات الكافى بیان کرده‌اند.[۴]
محققان با توجه به گزارش محدث نوری (درگذشت: ۱۳۲۰ق)، دربارۀ جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا»، چنین گفته‌اند که چون در دورۀ محمّدامين استرآبادى، عبارت «الكافى كافٍ لشيعتنا» شيوعى بدون مدرک داشت، او آن را بررسی کرد و انتساب آن به امام زمان(عج) را بی‌اساس دانست.[۵]
تأییدها و انکارها دربارۀ انتساب جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا» به امام زمان(عج)
به گفتۀ محققان، عالمانی همچون محمدتقی مجلسی (درگذشت: ۱۰۷۰ق) و محمدبن اسماعیل حائری مازندرانی (درگذشت: ۱۲۱۵ق) بر این باورند که کتاب «الکافی» بر امام زمان(عج) عرضه شده و ایشان آن را تحسین کرده است، اما به جملۀ «الکافی کافٍ لِشیعَتِنا» اشاره‌ای نداشته‌اند و تنها به عرضه‌شدن الکافی به امام زمان قائل بوده‌اند.[۶] محمدعلی مدرس تبریزی (درگذشت: ۱۳۷۳ق)، از عالمان قرن چهاردهم قمری، بر این باور است که کتاب «الکافی» هم بر امام زمان عرضه شده و هم ایشان جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» را در توصیف کتاب الکافی گفته است.[۷]
به گفتۀ محققان علم حدیث، علامه مجلسی، صاحب بحارالأنوار، صحبتی درباره جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» نکرده است؛[۸] افزون‌بر این، عرضه «تمام کتاب بر امام زمان(عج)» را قبول نداشته و معتقد است تنها با توجه به اینکه سیرۀ اهل‌بيت(ع)، عدمِ انكارِ تأليفات شيعه است، می‌توان نتیجه گرفت که امام زمان(عج) از آثاری همچون الكافى، راضی بوده است.[۹] ميرزا حسين نورى (درگذشت: ۱۳۲۰ق)، از محدثان شیعه در قرن سیزدهم هجری، نیز نسبت دادن جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» به امام زمان(عج) را بی‌مدرک دانسته است.[۱۰] عبدالله مامقانی، از رجالیان شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری، در انتساب این جمله به امام زمان(عج) تردید کرده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ پاکدامن، «کافی»، وافی دین: بررسی عرضۀ «الکافی»بر امام عصر(عج)و جملۀ «الکافی کاف لشیعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۹.
- ↑ پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۷.
- ↑ پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۲.
- ↑ پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۲.
- ↑ محدث نوری، خاتمه مستدرك الوسائل، بی‌تا، ج۱ ، ص۳۹.
- ↑ پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۷-۱۷۹.
- ↑ مدرّس، ریحانة الأدب، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۸۱.
- ↑ پاکدامن، «کافی»،وافی دین: بررسی عرضۀ «الکافی»بر امام عصر(عج)و جملۀ «الکافی کاف لشیعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۵.
- ↑ پاکدامن، «کافی»،وافی دین: بررسی عرضۀ «الکافی»بر امام عصر(عج)و جملۀ «الکافی کاف لشیعتنا»، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۵.
- ↑ محدث نوری، خاتمه مستدرك الوسائل، ب‌تا، ج۱ ، ص۴۰.
- ↑ مامقانی، تنقيح المقال في علم الرجال، بی‌تا، ج۳، ص۲۰۲.
منابع
- پاکدامن، محمدحسن، «کافی»، وافیِ دین : بررسی عرضه «الکافی» بر امام عصر(عج) و جمله «الکافی کافٍ لشیعتنا»، مجموعه مقالات فارسی کنگره بین‌المللی ثقة‌الاسلام کلینی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷ش.
- مدرّس، ميرزا محمّد على، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش.
- مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال في علم الرجال، قم، موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، بی‌تا.
- نوری، میرزا حسین، خاتمه مستدرك الوسائل، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، بی‌تا.