confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷
ویرایش
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
معیار زمانی، از دو معیار دیگر مشهورتر است و اکثر پژوهشگران علوم قرآنی این معیار را برای تعیین سورههای مکی و مدنی انتخاب کردهاند؛<ref>معرفت، التمهید، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> چرا که این معیار بر خلاف دو معیار دیگر، همه آیات قرآن را در بر میگیرد.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۱.</ref> ولی معیار مکانی جامع نیست و درباره همه آیات جریان ندارد؛ زیرا برخی از آیات نه در مکه و نه در مدینه نازل نشد، بلکه در مکانهای دورتری مانند تبوک و بیتالمقدس نازل گردید؛<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> چنانکه معیار مخاطب علاوه بر جامع نبودن با اشکال دیگری مواجه دانسته شده است؛ زیرا برخی از آیاتی که قطعا مدنی هستند، با تعبیر «یا ایها الناس» و برخی از آیاتی که قطعا مکی هستند با تعبیر «یا ایها الذین آمنوا» آغاز شدهاند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | معیار زمانی، از دو معیار دیگر مشهورتر است و اکثر پژوهشگران علوم قرآنی این معیار را برای تعیین سورههای مکی و مدنی انتخاب کردهاند؛<ref>معرفت، التمهید، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> چرا که این معیار بر خلاف دو معیار دیگر، همه آیات قرآن را در بر میگیرد.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۱.</ref> ولی معیار مکانی جامع نیست و درباره همه آیات جریان ندارد؛ زیرا برخی از آیات نه در مکه و نه در مدینه نازل نشد، بلکه در مکانهای دورتری مانند تبوک و بیتالمقدس نازل گردید؛<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> چنانکه معیار مخاطب علاوه بر جامع نبودن با اشکال دیگری مواجه دانسته شده است؛ زیرا برخی از آیاتی که قطعا مدنی هستند، با تعبیر «یا ایها الناس» و برخی از آیاتی که قطعا مکی هستند با تعبیر «یا ایها الذین آمنوا» آغاز شدهاند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | ||
== آیات استثنائی == | == آیات استثنائی و ضابطه نامگذاری == | ||
سورههای مکی و مدنی خود به چهار دسته تقسیم شدهاند: ۱. سورههایی که همه آیات آن مکی است، مانند [[سوره مدثر]]؛ ۲. سورههایی که همه آیات آن مدنی است، مانند [[سوره آلعمران]]؛ ۳. سورههای مکی که برخی از آیات آن در مدینه نازل شده است، مانند [[سوره اعراف]] که آیههای ۱۶۱ تا ۱۷۳ آن را مدنی دانستهاند؛ ۴. سورههای مدنی که در آن آیات مکی گنجانده شده است، مانند [[سوره رعد]] که گفته شده آیه ۳۱ آن در مکه نازل شده است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۲-۶۱۳.</ref> به چنین آیههایی که بر خلاف اصل سوره، در آن گنجانده شده است، در اصطلاح آیات استثنائی گفته میشود.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۶۲.</ref> البته برخی محققان علوم قرآنی این تقسیمبندی را نپذیرفته، معتقدند در هیچیک از سورهها آیات استثنائی وجود ندارد و همه آیات سوره یا مکی و یا مدنی است.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۶۲؛ میرمحمدی، تاریخ و علوم قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۳۱۱.</ref> | سورههای مکی و مدنی خود به چهار دسته تقسیم شدهاند: ۱. سورههایی که همه آیات آن مکی است، مانند [[سوره مدثر]]؛ ۲. سورههایی که همه آیات آن مدنی است، مانند [[سوره آلعمران]]؛ ۳. سورههای مکی که برخی از آیات آن در مدینه نازل شده است، مانند [[سوره اعراف]] که آیههای ۱۶۱ تا ۱۷۳ آن را مدنی دانستهاند؛ ۴. سورههای مدنی که در آن آیات مکی گنجانده شده است، مانند [[سوره رعد]] که گفته شده آیه ۳۱ آن در مکه نازل شده است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۲-۶۱۳.</ref> به چنین آیههایی که بر خلاف اصل سوره، در آن گنجانده شده است، در اصطلاح آیات استثنائی گفته میشود.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۶۲.</ref> البته برخی محققان علوم قرآنی این تقسیمبندی را نپذیرفته، معتقدند در هیچیک از سورهها آیات استثنائی وجود ندارد و همه آیات سوره یا مکی و یا مدنی است.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۶۲؛ میرمحمدی، تاریخ و علوم قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۳۱۱.</ref> | ||