زعفر جنی: تفاوت میان نسخه‌ها

داستان زعفر جنی و حضور او در [[کربلا]] از مطالب چالش برانگیز تاریخ عاشورا است که البته در منابع معتبر [[شیعی]] اثری از آن یافت نمی‌شود. [[ملاحسین واعظ کاشفی]] در کتاب [[روضة الشهداء (کتاب)|روضة الشهدا]] داستانی مفصل درباره او نقل می‌کند و در مقابل [[مرتضی مطهری]] آن را از [[تحریفات عاشورا]] دانسته و ناشی از داستان‌پردازی کاشفی می‌داند.{{سخ}}

در فرهنگ عامیانه برخی مناطق ایران از زعفر جنی یاد می‎شود و در مراسم‌هایی چون [[تعزیه]]‎ به تصویر کشیده می‌شود. از حضور زعفر در کربلا تصاویری نیز نقاشی شده است که یکی از آن‎ها کاشی‌کاری [[تکیه معاون‌الملک کرمانشاه]] است.

قضیه زعفر جنی و حضور وی در [[واقعه عاشورا]] در هیچ یک از منابع معتبر شیعه و تاریخ اسلام وجود ندارد.<ref> نوری، میرزا حسین، لؤلؤ و مرجان، ص۲۵۲ </ref> تنها نقل موجود درباره امام حسین(ع) و اجنه روایت مجلسی در کتاب [[بحار الانوار]] به نقل از [[شیخ مفید]]از [[امام صادق(ع)]] است که به ملاقات عده‌ای از ملائکه و جن با امام حسین(ع) هنگام خروج از مدینه اشاره می‌کند و می‌افزاید که این عده به امام پیشنهاد یاری دادند ولی امام نپذیرفت. البته در این روایت نام، زمان ومکان خاصی ذکر نشده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۴، ص۳۳۰، (الوفا، ۱۴۰۳).</ref>{{سخ}}

«امام می‌خواست که حمله کند که ناگه، گردی و غباری پدید آمد، چنانچه هیچ کس را نمی‌دید مقارن این حال شخصی مهیب با شکل عجیب بر مرکبی غریب نشسته، که سر و دستش به سر و تن اسب میمانست و پایش به مثابۀ شیر بود... گفت: یا بن رسول من مهتر پریانم و مولای سید آخر الزّمانم و چاکر شاه مردانم. مرا زعفر زاهد می‌گویند، و لشکر من در این بیابان است.» روضة الشهداء، ص۴۳۱.}}، به جریان حضورش در کربلا و رد پیشنهاد یاری وی توسط امام حسین(ع) اشاره می‌نماید.<ref>کاشفی، حسین بن علی، روضة الشهداء، ص۴۳۱-۴۳۲.</ref> به همین سبب نویسنده این کتاب را اولین نقل کننده و خالق این داستان می‌دانند.<ref>نوری، میرزا حسین، لؤلؤ و مرجان، ص۲۵۲.</ref>

به نظر تشابه اسمی سیدعلی اصغر جابلقی با آیت الله بروجردی موجب گردیده که ناقلان داستان دچار اشتباه شده و تأییدات مربوط به جریانات زعفر جنی به این مرجع شیعه نسبت داده شود.

با مطالعه نسخه‎های تعزیه زعفر جنی به نظر می‎رسد که عمده منبع و سندیت این نمایش نیز همان کتاب روضة الشهداء است. وزش باد در آغاز نمایش و گفتگوهای امام(ع) و زعفر در این نسخه‌ها شباهت بسیاری به گفتار کاشفی در کتاب روضه دارد؛ به عنوان نمونه این ابیات از نسخه‌ای از این تعزیه گویای مطلب است: