پرش به محتوا

ظهر شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ظهر شرعی یا زوال''' زمانی است که سایه شاخص به کوتاه‌ترین مقدار خود در روز می‌رسد.<ref>توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۲۹، ص۱۱۶؛ توضیح‌ المسائل آیت‌الله مکارم شیرازی، بخش نماز، مسئله ۶۷۲.</ref> چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو‏‎ ‎‏می برند شاخص گویند.‏<ref>توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۳۰، ص۱۱۶؛ توضیح‌ المسائل آیت‌الله مکارم شیرازی، بخش نماز، مسئله ۶۷۲.</ref>
'''ظُهر شرعی یا زَوال''' زمانی که سایه شاخص (چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو‏‎ ‎‏می‌برند) به کوتاه‌ترین مقدار خود در روز می‌رسد. ظهر شرعی آغاز وقت [[نماز ظهر]] است.


طبق گفته [[مجتهد|فقها]] در صورتی که شاخص بصورت عمودی در زمین قرار گیرد، از اول صبح سایه‌ای دارد که هر چه خورشید بالا‏‎ رود،‎‏ این سایه کمتر می‌شود. ظهر شرعی که در اصطلاح فقهی آن را زوال آفتاب گویند، زمانی است که این سایه به کمترین مقدار ‏برسد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲ ،ص۲۵۲؛ توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۲۹، ص۱۱۶؛ توضیح‌ المسائل آیت‌الله مکارم شیرازی، بخش نماز، مسئله ۶۷۲.</ref> ظهر شرعی نسبت به مناطق جغرافیایی و ایام سال، تغییر می‌کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲ ،ص۲۵۲؛ «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه. </ref>
طبق گفته [[مجتهد|فقها]] در صورتی که شاخص به‌صورت عمودی در زمین قرار گیرد، زمانی است که سایه آن به کمترین مقدار ‏برسد، زوال آفتاب یا ظهر شرعی نامیده می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۲؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۲۹، ص۱۱۶؛ مکارم شیرازی، توضیح‌ المسائل، ۱۴۲۹ق، بخش نماز، مسئله ۶۷۲.</ref>  


ظهر شرعی با احکام اوقات نماز و [[سفر شرعی|روزه مسافر]] مرتبط است.
از ظهر شرعی در باب [[اوقات نماز]]<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۷۳.</ref> و [[سفر شرعی|روزه مسافر]] کتاب‌های فقهی بحث می‌شود. برخی از احکام مرتبط با آن عبارتند از:
* فتوای فقها بر این است که ظهر شرعی اول وقت [[نماز ظهر]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲ ،ص۲۵۰؛ توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۳۱، ص۱۱۷؛ توضیح‌ المسائل آیت‌الله مکارم شیرازی، بخش نماز، مسئله ۶۷۳.</ref>
*ظهر شرعی نسبت به مناطق جغرافیایی و ایام سال، تغییر می‌کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۲؛ «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه. </ref>
* طبق نظر فقها اگر [[روزه|روزه‌دار]]، اگر پیش از ظهر شرعی [[سفر شرعی|مسافرت]] کند، روزه‌اش باطل است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۸۱، ج۱، ص۹۵۳.</ref>
* فتوای فقها بر این است که ظهر شرعی اول وقت [[نماز ظهر]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۰؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۹۱ش، مسئله ۷۳۱، ص۱۱۷؛ مکارم شیرازی، توضیح‌ المسائل، ۱۴۲۹ق، بخش نماز، مسئله ۶۷۳.</ref>
* طبق نظر فقها اگر روزه‌دار، اگر پیش از ظهر شرعی [[سفر شرعی|مسافرت]] کند، روزه‌اش باطل است.<ref> بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۹۵۳.</ref>
* اگر مسافر پیش از ظهر به [[وطن]] یا به جایی برسد که [[قصد اقامت ده روز]] دارد، چنانچه کاری که [[روزه]] را باطل می‌کند انجام نداده، باید آن روز را روزه بگیرد و اگر انجام داده، روزه آن روز بر او واجب نیست.<ref> بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۹۹۴.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۳: خط ۱۵:
{{منابع}}
{{منابع}}
* بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن، توضیح‌المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ش.
* بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن، توضیح‌المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ش.
* توضیح المسائل امام خمینی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۱ش.
* امام خمینی، سید‌ روح‌الله، توضیح المسائل، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۱ش.
* توضیح‌ المسائل آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام، ۱۴۲۹ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، توضیح‌ المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب علیه السلام، ۱۴۲۹ق.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ۱۴۲۱ق.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ۱۴۲۱ق.
* [https://hawzah.net/fa/goharenab/View/27/چرا-اوقات-شرعی-در-دو-افق-نزدیک-به-هم-اختلاف-مشهود-دارد «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»]، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج: ۱۸ شهریور ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://hawzah.net/fa/goharenab/View/27/چرا-اوقات-شرعی-در-دو-افق-نزدیک-به-هم-اختلاف-مشهود-دارد «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»]، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج: ۱۸ شهریور ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.
خط ۲۸: خط ۳۰:
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->ندارد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->دارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->دارد
خط ۳۶: خط ۳۸:
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->

نسخهٔ ‏۱۳ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۷

ظُهر شرعی یا زَوال زمانی که سایه شاخص (چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو‏‎ ‎‏می‌برند) به کوتاه‌ترین مقدار خود در روز می‌رسد. ظهر شرعی آغاز وقت نماز ظهر است.

طبق گفته فقها در صورتی که شاخص به‌صورت عمودی در زمین قرار گیرد، زمانی است که سایه آن به کمترین مقدار ‏برسد، زوال آفتاب یا ظهر شرعی نامیده می‌شود.[۱]

از ظهر شرعی در باب اوقات نماز[۲] و روزه مسافر کتاب‌های فقهی بحث می‌شود. برخی از احکام مرتبط با آن عبارتند از:

  • ظهر شرعی نسبت به مناطق جغرافیایی و ایام سال، تغییر می‌کند.[۳]
  • فتوای فقها بر این است که ظهر شرعی اول وقت نماز ظهر است.[۴]
  • طبق نظر فقها اگر روزه‌دار، اگر پیش از ظهر شرعی مسافرت کند، روزه‌اش باطل است.[۵]
  • اگر مسافر پیش از ظهر به وطن یا به جایی برسد که قصد اقامت ده روز دارد، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده، باید آن روز را روزه بگیرد و اگر انجام داده، روزه آن روز بر او واجب نیست.[۶]

پانویس

  1. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۲؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۹۱ش، مسأله ۷۲۹، ص۱۱۶؛ مکارم شیرازی، توضیح‌ المسائل، ۱۴۲۹ق، بخش نماز، مسئله ۶۷۲.
  2. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۷۳.
  3. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۲؛ «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
  4. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۰؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۹۱ش، مسئله ۷۳۱، ص۱۱۷؛ مکارم شیرازی، توضیح‌ المسائل، ۱۴۲۹ق، بخش نماز، مسئله ۶۷۳.
  5. بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۹۵۳.
  6. بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۹۹۴.

منابع

  • بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن، توضیح‌المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ش.
  • امام خمینی، سید‌ روح‌الله، توضیح المسائل، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۱ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، توضیح‌ المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب علیه السلام، ۱۴۲۹ق.
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ۱۴۲۱ق.
  • «چرا اوقات شرعی در دو افق نزدیک به هم اختلاف مشهود دارد؟»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج: ۱۸ شهریور ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.