پیادهروی شهادت امام رضا (آیین)
 | |
| اطلاعات آیین | |
|---|---|
| زمانبرگزاری | دهه آخر ماه صفر |
| مکان برگزاری | جادههای منتهی به شهر مشهد |
| گستره جغرافیایی | ایران |
| آیینهای مهم | |
| سینهزنی • افطاری • تشییع جنازه • تعزیه خوانی سایر آیینها | |
پیادهروی شهادت امام رضا (ع) یکی از آئینهای شیعی است که هر سال در دهه آخر ماه صفر در ایران برگزار میشود و زائران از شهرهای مختلف ایران و جهان برای زیارت امام رضا (ع) راهی مشهد میشوند.[۱] در روایات بر زیارت پیاده خانه خدا و حرم برخی معصومان (ع) بهویژه امام حسین (ع) تأکید شده است.[۲]
برخی معتقدند پیادهروی برای زیارت امام رضا (ع) از نظر ثواب، همانند پیادهروی برای زیارت امام حسین (ع) است.[۳]
محمد فاضل لنکرانی از مراجع تقلید شیعه برای استحباب این عمل به روایتی از کتاب بحارالأنوار استناد میکند که بر اساس آن، هر کس امام رضا (ع) یا یکی از ائمه (ع) را زیارت کند، به ازای هر قدم، ثواب صد حج و صد عمره، آزاد کردن صد بنده، ثبت صد حسنه و پاک شدن صد گناه برای او نوشته میشود.[۴] اما این روایت در بحارالأنوار به معصوم استناد داده نشده است.[۵] ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه، انجام گسترده این آیین را مطلوب نمیداند و تنها اجرای نمادین آن را برای نشاندادن عظمت امام رضا (ع) مناسب میشمارد.[۶]
پیادهروی برای زیارت امام رضا (ع) پیشینه تاریخی دارد.[۷] و برخی افراد برای برآورده شدن حاجات خود نذر میکنند که پیاده به زیارت حرم یکی از اهل بیت (ع) بروند که مشهورترین نمونه آن نذر و سفر پیاده شاهعباس اول از اصفهان به مشهد است.[۸] این سفر در سال ۱۰۱۰ق صورت گرفت و ۲۸ روز طول کشید.[۹] در کتیبههای حرم امام رضا (ع) به این سفر اشاره شده است.[۱۰] در اسناد دورههای قاجار و پهلوی نیز درباره زائرانی که پیاده به مشهد رفتهاند، گزارش شده است.[۱۱]
نخستین گزارش مطبوعاتی درباره پیادهروی زیارت امام رضا (ع) پس از انقلاب اسلامی به مهر ۱۳۶۷ش بازمیگردد.[۱۲] سید علیاکبر ابوترابی با پیمودن مسیر حرم امام خمینی تا حرم امام رضا (ع) در مناسبتهای ولادت و شهادت امامرضا (ع)، بهعنوان بنیانگذار سنت «از حرم تا حرم» شناخته میشود.[۱۳] از آن زمان تعداد زائران پیاده افزایش یافته و در سال ۱۳۹۸ش حدود ۲۱۰ هزار نفر در قالب ۹۸۳ کاروان پیاده به مشهد سفر کردهاند.[۱۴]
چند مسیر برای پیادهروی تا حرم امامرضا (ع) وجود دارد که مسیرهای اصلی از شهرهای قوچان و نیشابور شروع میشود.[۱۵] موکبهایی نیز برای پذیرائی از زائران در مسیرها وجود دارد که موکبهای اصلی از نیشابور آغاز میشود.[۱۶]
برای پیادهروی ایام شهادت امام رضا (ع) موقوفاتی گزارش شده است؛ از جمله وقف تعدادی دکان در سال ۱۲۷۵ق برای آستان قدس رضوی، اختصاص چند روستا و زمین در سال ۱۳۱۰ق در رشت برای تأمین هزینههای زائران پیاده، و وقف بخشی از درآمد دکانهایی در سال ۱۲۶۲ق جهت تهیه کفش و پاپوش زائران.[۱۷]
.jpg)
پانویس
- ↑ ادبی، «پیاده روی، از اربعین تا زیارت امام رضا؛ هویت بخشی به گمشدگان دنیای مدرن»، خبرگزاری رضوی.
- ↑ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۳۶۵ش، ج۶، ص۲۰.
- ↑ تبریزی، الانوار الالهیه، ج۱، ص۱۷۱. و فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۲، ص۴۹۵.
- ↑ فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۲، ص۴۹۵.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۰، ص۱۳۷.
- ↑ شیرازی، «زیارت امام رضا با پای پیاده»، دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی.
- ↑ کیایی، «تاریخچه زیارت پیاده حرم امام رضا(ع)؛ از شاه عباس تا زائران بحرینی»، خبرگزاری مهر.
- ↑ منشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۶۱۰.
- ↑ هاینس، تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۵.
- ↑ احتشام کاویانیان، شمسالشموس...، ۱۳۵۴ش، ص۵۷؛ مؤتمن، راهنما، ۱۳۴۸ش، ص۱۰۲؛ لباف خانیکی، «گنبد و بقعه مطهر»، ص۴۰۸.
- ↑ زینبی، «اولین زائران پیاده مشهد که بودند؟»، مشهد چهره.
- ↑ زینبی، «اولین زائران پیاده مشهد که بودند؟»، مشهد چهره.
- ↑ «سابقه زیارت پیاده حرم امام رضا (ع) به چه تاریخی برمیگردد؟»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «پیادهروی زائران رضوی |عرض ارادت دستههای عزاداری سراسر کشور به ساحت امام هشتم (ع)»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «۱۱۰ کیلومتر پیاده روی در هوای سرد خراسان»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «۱۱۰ کیلومتر پیاده روی در هوای سرد خراسان»، خبرگزاری مهر.
- ↑ زینبی، «اولین زائران پیاده مشهد که بودند؟»، مشهد چهره.
منابع
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- طوسی، محمدبن الحسن، تهذیب الأحکام، تحقیق و تصحیح حسن خرسان و علی آخوندی و محمد آخوندی، دار الکتب العلمیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش.
- فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، امیر، قم، چاپ یازدهم، ۱۳۸۳ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، «زیارت امام رضا با پای پیاده» ، دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی، تاریخ بازدید: ۳۰ آذر ۱۴۰۴ش.
- تبریزی، میرزا جواد، الانوار الالهیه فی المسائل العقائدیه، دار الصدیقة الشهیدة (سلام الله علیها)، قم، چاپ چهارم، ۱۴۲۵ق.
- احتشام کاویانیان، محمد، شمسالشموس یا انیسالنفوس (تاریخ آستان قدس)، مشهد، بینا، ۱۳۵۴ش.
- مؤتمن، علی، راهنما یا تاریخ آستان قدس رضوی، تهران، بینا، ۱۳۴۸ش.
- لباف خانیکی، رجبعلی، «گنبد و بقعه مطهر»، در دائرة المعارف آستان قدس رضوی (ج۲: ش-ی)، مشهد، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، ۱۳۹۹ش.
- هاینس، هالم، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم، ادیان، ۱۳۸۹ش.
- «پیادهروی زائران رضوی |عرض ارادت دستههای عزاداری سراسر کشور به ساحت امام هشتم (ع)»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج: ۵ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
- منشی، اسکندر، تاریخ عالم آرای عباسی، تصحیح ایرج افشار، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش.
- کیایی، فاطمه سادات، «تاریخچه زیارت پیاده حرم امام رضا(ع)؛ از شاه عباس تا زائران بحرینی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج: ۱۴ شهریور ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
- «سابقه زیارت پیاده حرم امام رضا(ع) به چه تاریخی برمیگردد؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج: ۱۴ شهریور ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
- ادبی، حسین، «پیاده روی، از اربعین تا زیارت امام رضا؛ هویت بخشی به گمشدگان دنیای مدرن»، خبرگزاری رضوی، تاریخ درج: ۲۱ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
- زینبی، سیده نعیمه، «اولین زائران پیاده مشهد که بودند؟»، مشهد چهره، تاریخ درج: ۱۴ شهريور ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
- «۱۱۰ کیلومتر پیاده روی در هوای سرد خراسان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج: ۷ آذر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
| بستگان | امام کاظم(ع) (پدر) • نجمه (مادر) • سبیکه (همسر) • امام جواد (فرزند) • فاطمه معصومه(س) (خواهر) • حمزة بن موسی (برادر) • شاهچراغ (برادر) • سید میر محمد عابد (برادر) • قاسم بن موسی (برادر) • زید النار (برادر) | .jpg) |
|---|---|---|
| القاب | ||
| کنیهها | ||
| سخنان | ||
| مناظرات | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| مسیر حرکت | ||
| شعر و هنر مرتبط | ||
| مکانها و بناهای مرتبط و منسوب | حرم • قدمگاه نیشابور • صریا • سناباد • بقعه هارونیه • نوقان • مدرسه رضویه • مسجد فرط • قدمگاه فراشاه • مسجد بیرون • مسجد تورانپشت • آرامگاه علی بن مهزیار • موزه آستان قدس رضوی | |
| کتابشناسی | ||
| وابسته | ||