سید علی‌اصغر جاپلقی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۳۱ق |
| محل زندگی | بروجرد، نجف، قم |
| تاریخ وفات | ۱۳۱۳ق |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | شیخ مرتضی انصاری • سید محمدشفیع جاپلقی • شیخ مهدی بن علی كاشف‌الغطاء • شیخ راضی بن محمد كاشف‌الغطاء • ملا محمدفاضل ایروانی |
| محل تحصیل | بروجرد • نجف |
| اجازه روایت از | سید محمدشفیع جاپلقی • سید علی‌اکبر جاپَلَقی |
سید علی‌اصغر موسوی جاپَلَقی بروجردی (۱۲۳۱ق-۱۳۱۳ق) فقیه اصولی، رجالی شیعه و نویسنده کتاب طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال در علم رجال است. وی شاگرد شیخ مرتضی انصاری، سید محمدشفیع جاپلقی، شیخ مهدی بن علی کاشف الغطاء، شیخ راضی بن محمد کاشف‌الغطاء و ملامحمدفاضل ایروانی بود و از پدر و برادرش اجازه روایت دریافت کرد. جاپلقی کتاب‌هایی در موضوع فقه، اصول فقه و رجال نوشته است. وی در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.
زندگی‌نامه
سید علی‌اصغر موسوی جاپَلَقی بروجردی[۱] در سال ۱۲۳۱ق در روستای امامزاده قاسم، در جاپَلَقِ بروجرد متولد شد.[۲] پدرش سید محمدشفیع جاپلقی، فقیه، محدّث و رجالی امامی است که نسبش به میرنظام‌الدین احمد از نوادگان امام کاظم(ع) می‌رسد.[۳] سید علی‌اکبر جاپلقی معروف به آقاکوچک، مجتهد و استاد حوزه علمیه در بروجرد برادر او است.[۴]
سید علی‌اصغر جاپلقی در سال ۱۳۱۳ق در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.[۵]
تحصیلات
سید علی‌اصغر جاپلقی مقدمات درس‌های حوزوی را در جاپلق آموخت و برای ادامه تحصیل به بروجرد رفت.[۶] او در بروجرد درس‌های سطح و خارج را نزد سید ابوالقاسم شوشتری، سید علی حسینی گلپایگانی بروجردی، میرزا عبدالمحمد کرمانشاهی، سید شفیع جاپلقی، سید علی‌اکبر جاپلقی، سید محمود طباطبایی، ملاحسن تویسرکانی، شیخ محمدحسین کاظمی، شیخ جرفادقانی، ملا اسدالله مجتهد و سید جعفر کشفی تکمیل کرد[۷] و از پدر و برادرش اجازه روایت دریافت کرد.[۸]
جاپلقی دو بار برای تحصیل به نجف مسافرت کرد؛ در اولین سفر، همراه با شیخ مرتضی انصاری که به بروجرد رفته بود، به نجف رفت و نزد استادانی همچون شیخ انصاری، شیخ مهدی بن علی کاشف‌الغطاء، شیخ راضی بن محمد کاشف‌الغطاء و ملامحمدفاضل ایروانی شاگردی کرد. وی در این مدت به تدریس علوم حوزوی نیز مشغول بود. او در سال ۱۲۷۹ق به بروجرد بازگشت.[۹]
سید علی‌اصغر در سال ۱۲۸۳ق دوباره به نجف رفت و به تحصیل پرداخت. او در سال ۱۲۹۰ق به بروجرد برگشت و تا سال ۱۳۱۰ق به تدریس، تألیف و خدمات دینی مشغول شد.[۱۰] جاپلقی در نهایت در قم ساکن شد.[۱۱]
تألیفات
سید علی‌اصغر جاپلقی ضمن تدریس و تحصیل، کتاب‌هایی با موضوع اصول فقه، فقه و رجال نوشته‌است:
- طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال،[۱۲] مهمترین اثر جاپلقی در موضوع علم رجال است که طبقات رجال حدیث را معرفی کرده است. کتاب مشتمل بر مقدمه، باب‌های دهگانه و خاتمه است. در باب اول طبقات رجال حدیث در ۳۱ طبقه معرفی شده است. مؤلف در طبقه اول، رجال حدیث زمان حیات خود را و سپس به ترتیب، رجال طبقه‌های بعدی را تا طبقه سی‌و‌یکم (اصحاب رسول خدا) ذکر کرده است.[۱۳] در نُه باب دیگر، درباره عناوین زیر بحث شده است: القاب رجال، ذکر اسامی، القاب، کنیه و حالات معصومان(ع)، مذاهب و فرقه‌های بعد از پیامبر(ص)، اقسام حدیث نزد متأخران، اسباب مدح و ذم، سبب اختلاف مذاهب، بیان دوازده فایده رجالی، بیان حالات مفصل بعضی از اصحاب و بزرگان علم رجال و...[۱۴]
- الجامع للمقاصد فی اصول الأصحاب[۱۵] درباره اصول فقه به زبان عربی، از اول مباحث الفاظ تا آخر ادله سمعیه عقلیه را مورد بحث قرار داده است. در این کتاب به مقایسه دو کتاب اصولی قوانین الاصولِ میرزای قمی و فصول الغرویة از محمدحسین حائری پرداخته شده است.[۱۶]
- رسالة فی حجیة الظنّ و الاستصحاب[۱۷]
- شرح زبدة الاصول[۱۸]
- شواهد المغنی[۱۹]
- کراریس فی الفقه من مناسک الحجّ و الصلاة[۲۰]
- لبّ الاصول[۲۱]
- طبقاة الرواة[۲۲]
- الفصول فی ترتیب مباحث الاصول[۲۳]
- المناسک الغرویة (مناسک حج)[۲۴]
- رساله عملیه برای مقلدین.[۲۵]
پانویس
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۸.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۱.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۸.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۱۴.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۱۹.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۰.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۱.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۶.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۱.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۱.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۶.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ «طرائف المقال فی معرفة طبقات الرواة»، سایت حدیث‌نت.
- ↑ «طرائف المقال فی معرفة طبقات الرواة»، سایت حدیث نت.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۷.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جاپلقی، طرائف المقال، ج۱، مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی، ص۲۰.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۷.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۷.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۰۲۷.
- ↑ سلیمانی، «علمای لرستان و آیت الله العظمی مرعشی نجفی»، ص۱۷۱.
منابع
- جاپلقی بروجردی، علی‌اصغر بن محمدشفیع، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، زیر نظر محمود مرعشی، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی(ره)، ۱۴۱۰ق.
- جواهرکلام، عبدالحسین، تربت پاکان قم، قم، انصاریان، ۱۴۲۴ق.
- سلیمانی بروجردی، علی، «علمای لرستان و آیت الله العظمی مرعشی نجفی»، نشریه میراث شهاب، زمستان ۱۳۹۷، شماره ۹۴.
- «طرائف المقال فی معرفة طبقات الرواة»، سایت حدیث‌نت، تاریخ بازدید: ۲۹ آبان ۱۴۰۰ش.