زرقاء دختر عدی
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | زَرقاء |
| نام کامل | زرقاء بنت عدی |
| مذهب | شیعه |
| نسب | بنی‌هَمْدان |
| محل زندگی | کوفه |
| وفات | ۶۰ق |
| اطلاعات دیگر | |
| مهارت | سخنوری |
| فعالیت‌ها | حضور در جنگ صفین |
زَرقاء دختر عَدیّ از یاران امام علی(ع) بود. او را زنی شجاع،[۱] سخنور و دارای فصاحت و بلاغت به شمار آورده‌اند.[۲] نقل شده وی در جنگ صِفّین سوار بر شتری، در بین دو لشکر به سخنرانی می‌پرداخت و یاران امام علی(ع) را به جنگ با معاویه تشویق می‌کرد.[۳] او را از قبیله هَمْدان دانسته‌اند.[۴]
معاویه پس از رسیدن به حکومت، دستور داد زرقاء را به همراه برخی از مَحارم و تعدادی از سوارکاران قبیله‌اش در رفاه کامل از کوفه به نزد او بفرستند.[۵] معاویه از او درباره علت تشویق سپاه امام علی(ع) به جنگ با معاویه در جنگ صفین پرسید. زرقاء از پاسخ‌دادن طفره رفت و گفت زمانه تغییر کرده است.[۶] معاویه درباره سخنانی که در صفین به زبان آورده بود پرسید و زرقاء اظهار داشت که آنها را فراموش کرده است.[۷] معاویه آن گفته‌ها را برایش بازگو کرد[۸] و گفت تو در خون همه افرادی که علی(ع) آنها را کشته است، شریک هستی.[۹] زرقاء این گفته معاویه را بشارتی دانست که او را خرسند می‌کند و از معاویه به خاطر این بشارت تشکر کرد.[۱۰] معاویه از وفاداری او نسبت به علی(ع) اظهار تعجب کرد و این وفاداری را عجیب‌تر از علاقه و محبت او به علی(ع) در زمان حیاتش دانست.[۱۱]
معاویه از وی خواست تا از او درخواستی داشته باشد. زرقاء امتناع کرد و گفت قسم خورده است از کسی که علیه او اقدام کرده، چیزی طلب نکند.[۱۲] نقل شده معاویه به او قطعه زمینی هدیه کرد که سود فراوانی از آن زمین نصیبش گردید.[۱۳]
ابن‌طیفور (درگذشت: ۲۸۰ق) در کتاب بلاغات النساء، از زرقاء سخن به میان آورده است و سخنان او در جنگ صفین را نقل کرده است.[۱۴] زِرِکْلی تاریخ وفات وی را حدود سال ۶۰ق گزارش کرده است.[۱۵]
پانویس
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۳، ص۴۴.
- ↑ عاملی، الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، ۱۳۱۲ق، ص۲۲۱؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۱۶۵.
- ↑ ابن‌بکار، اخبار الوافدات من النساء علی معاویة بن ابی‌سفیان، ۱۴۰۳ق، ص۶۴.
- ↑ سبط ابن جوزی، مرآة الزمان، ۱۴۳۴ق، ج۸، ص۹۱.
- ↑ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۱۶۶.
- ↑ اندلسی، العقد الفرید، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
- ↑ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۱۶۶.
- ↑ عاملی، الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، ۱۳۱۲ق، ص۲۲۱.
- ↑ ابن‌بکار، اخبار الوافدات من النساء علی معاویة بن ابی‌سفیان، ۱۴۰۳ق، ص۶۵.
- ↑ سبط ابن جوزی، مرآة الزمان فی تواریخ الاعیان، ۱۴۳۴ق، ج۸، ص۹۱.
- ↑ عاملی، الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، ۱۳۱۲ق، ص۲۲۱.
- ↑ سبط ابن جوزی، مرآة الزمان فی تواریخ الاعیان، ۱۴۳۴ق، ج۸، ص۹۲.
- ↑ ابن‌بکار، اخبار الوافدات من النساء علی معاویة بن ابی‌سفیان، ۱۴۰۳ق، ص۶۶.
- ↑ ابن‌طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۳۷-۳۹.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۳، ص۴۴.
منابع
- ابن‌بکار، عباس، اخبار الوافدات من النساء علی معاویة ابن ابی‌سفیان، تحقیق سکینه شهابی، بیروت، مؤسسة الرساله، چاپ اول، ۱۴۰۳ش.
- ابن‌طیفور، احمد بن ابوطاهر، بلاغات النساء، تصحیح احمد الالفی، قاهره، مطبعة مدرسة والدة عباس الاول، ۱۳۲۶ق.
- ابن‌عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها، تحقیق عمر بن غرامه، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر، ۱۴۱۵ق.
- اندلسی، ابن‌عبدربه، العقد الفرید، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، بیروت، دار العلم للملائین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م.
- سبط ابن جوزی، یوسف ابن قزاوغلی، مرآة الزمان فی تواریخ الاعیان، تحقیق محمد برکات و دیگران، دمشق، دار الرسالة العالمیه، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.
- عاملی، زینب بنت علی، الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، مصر، المطبعة الکبری الامیریه، چاپ اول، ۱۳۱۲ق.