آیه ۷۶ سوره نساء
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | سوره نساء |
| شماره آیه | ۷۶ |
| جزء | ۵ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | جهاد در راه خدا |
| آیات مرتبط | آیه ۷۴ و ۷۵ سوره نساء |
آیه ۷۶ سوره نساء بیان میکند که مؤمنان در راه خدا پیکار میکنند؛ ولی کافران در راه طاغوت.[۱] طبق این آیه، دشمنانِ مؤمنان از نیروهای شیطانی و اهریمنی مدد میگیرند[۲] و سرپرست و پشتیبانی جز شیطان ندارند.[۳] خداوند در پایان این آیه میگوید با یاران شیطان مبارزه کنید؛ چرا که نقشههای شیطان، ضعیف است.[۴]
﴿الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا ٧٦﴾ [نساء:76]﴿کسانی که ایمان آوردهاند در راه خدا کارزار میکنند و کسانی که کافر شدهاند در راه طاغوت میجنگند پس با یاران شیطان بجنگید که نیرنگ شیطان [در نهایت] ضعیف است ٧٦﴾
خداوند در این آیه، مسلمانان را به جهاد در راه خودش ترغیب میکند.[۵] بهگفتۀ علامه طباطبایی این آیه، نحوۀ مبارزۀ مؤمنان و کافران را مقایسه کرده تا شرافت و برتری شیوۀ زندگی مؤمنان بر کفار مشخص شود.[۶] همچنین برداشت شده است که مؤمنان در راه خدا جهاد میکنند، بدون اینکه هیچ چشمداشتی به آوردههای مادی جنگ داشته باشند.[۷]
برخی مفسران، علت برتری مؤمنان بر طاغوتیان را اینگونه گفتهاند که مؤمنان در مسیر اهدافی همچون آزاد ساختن انسانها و نابودی ستم گام برمیدارند که با قانون آفرینش هماهنگ است.[۸] علاوه بر این، مؤمنان با تکیه بر نیروهای معنوی، آرامشی مییابند که پیروزیشان را آسان میکند؛ اما طاغوتیان در مسیر استعمار، کشورگشایی، انتقام، شهوت و ویرانی اجتماع گام برمیدارند و تکیهگاه محکمی ندارند.[۹]
طبرسی (درگذشت: ۵۴۸ق) در تفسیر جوامع الجامع گفته که در پایان آیه و پس از «إنَّ» از عبارت «کان» استفاده شده، برای بیان این نکته است که ناتوانی شیطانیان در برابر مؤمنان، امری ثابت و مربوط به همۀ احوال و زمانها است.[۱۰]
جعفر کاشف الغطاء ([[درگذشت: ۱۲۲۸ق) این آیه را در کنار آیات ۷۴ و ۷۵ سورۀ نساء، جزو آیاتی برشمرده است که نشاندهندۀ وجوب جهاد است.[۱۱] کاشف الغطاء بر این باور است که این آیات نشان میدهد که جهاد جزو ضروریات دین است.[۱۲]
پانویس
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۱۱.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲۰۶.
- ↑ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۱۱.
- ↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج۱، ص۴۷۱.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۴۲۰.
- ↑ طبرسی، مجمعالبیان، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۱۷.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲۰۶.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲۰۶؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۰۸.
- ↑ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۷۱.
- ↑ کاشفالغطاء، کشف الغطاء، مکتب الإعلام الإسلامی، ج۴، ص۲۹۴.
- ↑ کاشفالغطاء، کشف الغطاء، مکتب الإعلام الإسلامی، ج۴، ص۲۹۴.
منابع
- رضایی اصفهانی، محمدعلی،. تفسیر قرآن مهر، قم، مرکز پژوهشهای تفسير و علوم قرآن، ۱۳۸۷ش.
- طباطبایی، محمد حسین. المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۵۲ش/۱۳۹۳ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، جوامع الجامع، قم، حوزه علمیه قم، ۱۴۱۲ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۰۸ق.
- فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسير الصافی، تهران، مکتبة الصدر، ۱۳۷۳ش/۱۴۱۵ق.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش.
- کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغرّاء، تهران، مکتب الإعلام الإسلامی، بیتا.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب إسلامیه، ۱۳۷۴ش.