عبدالعظیم حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Kheradmand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Kheradmand بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
== وفات== | == وفات== | ||
{{امامزادگان ایران}} | {{امامزادگان ایران}} | ||
درگذشت عبدالعظیم حسنی در [[۱۵ شوال]] [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] در زمان [[امام هادی(ع)]] رخ داد.<ref>تهرانی، | درگذشت عبدالعظیم حسنی در [[۱۵ شوال]] [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] در زمان [[امام هادی(ع)]] رخ داد.<ref>تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۲۹۰.</ref> آنچه درباره چگونگی رحلت عبدالعظیم حسنی آمده، دو قول مرگ طبیعی و [[شهادت]] را روایت کرده است. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] قائل به بیماری عبدالعظیم است که منجر به فوت او شد.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref> [[شیخ طوسی]] نیز قائل است که عبدالعظیم در ری وفات یافت و قبر او در آن‌جاست.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۳.</ref> | ||
در مقابل، گزارشی نیز وجود دارد که قائل به زنده به‌گور کردن و [[شهادت]] عبدالعظیم شده است. [[فخرالدین طریحی|طریحی]] معتقد است از اولاد [[ابوطالب]]، کسی که در ری زنده مدفون شد، عبدالعظیم حسنی است،<ref>طریحی، المنتخب، ۱۳۶۹ق، ص۸.</ref> ولی [[واعظ کُجوری]] نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبری [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث موثق|موثق]] نیافته است.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۳۶۰.</ref> | در مقابل، گزارشی نیز وجود دارد که قائل به زنده به‌گور کردن و [[شهادت]] عبدالعظیم شده است. [[فخرالدین طریحی|طریحی]] معتقد است از اولاد [[ابوطالب]]، کسی که در ری زنده مدفون شد، عبدالعظیم حسنی است،<ref>طریحی، المنتخب، ۱۳۶۹ق، ص۸.</ref> ولی [[واعظ کُجوری]] نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبری [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث موثق|موثق]] نیافته است.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۳۶۰.</ref> | ||
نسخهٔ ۶ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۵۷
 نمایی از حرم حضرت عبدالعظیم | |
| نام | عبدالعظیم حسنی |
|---|---|
| زادروز | پنج شنبه ۴ ربیع‌الثانی سال ۱۷۳ق. |
| زادگاه | مدینه |
| درگذشت | جمعه ۱۵ شوال سال ۲۵۲ق، برابر با ۱۳ مهر سال ۲۳۵ش در زمان المعتزّ بالله عبّاسی. |
| مدفن | ری |
| لقب(ها) | سیدالکریم، شاه‌عبدالعظیم |
| پدر | عبدالله |
| مادر | فاطمه |
| طول عمر | ۷۹ سال |
| مختصات مدفن | ۳۵°۳۵′۱۰″شمالی ۵۱°۲۶′۰۸″شرقی / ۳۵٫۵۸۶۰۱۲°شمالی ۵۱٫۴۳۵۴۶۳°شرقی |
| امامزادگان مشهور | |
| عباس بن علی • زینب کبری • فاطمه معصومه • سید محمد • شاهچراغ • سیده نفیسه سایر امامزادگان | |
عبدالعظیم حسنی (۱۷۳-۲۵۲ ق) مشهور به شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از عالمان سادات حسنی و از راویان حدیث. نسب او با چهار واسطه به امام حسن(ع) می‌رسد. شیخ صدوق، مجموعه روایات وی را با عنوان جامع اخبار عبدالعظیم گردآوری کرده است. عبدالعظیم حسنی، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) را درک کرده و نقل است که ایمان خویش را بر امام هادی(ع) عرضه داشت و در زمان او وفات یافت. حرم حضرت عبدالعظیم واقع در شهر ری، زیارتگاه شیعیان است. در برخی روایات ثواب زیارت قبر او برابر با ثواب زیارت قبر امام حسین(ع) دانسته شده است.
زندگی‌نامه
عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابیطالب، مشهور به عبدالعظیم حسنی، شاه عبدالعظیم و سیدالکریم، در پنج‌شنبه ۴ ربیع‌الثانی سال ۱۷۳ق، در زمان حکومت هارون الرشید، در مدینه (درباره محل ولادت وی اختلاف است) متولد شد.[۱] پدرش عبدالله بن علی قافه و مادرش دختر اسماعیل بن ابراهیم بوده که به «هیفاء» موسوم است.[۲] نسب وی به امام مجتبی(ع) می‌رسد. نجاشی از عالمان شیعی می‌گوید: پس از رحلت وی به هنگام غسل، رقعه‌ای در لباسش یافت شد که نسب وی در آن بدین صورت نوشته بود: من ابوالقاسم فرزند عبدالله، فرزند علی، فرزند حسن، فرزند زید، فرزند امام حسن(ع) ابن علی بن ابی طالب هستم.[۳] میرداماد عبدالعظیم را دارای نسب روشن و شرافت آشکار توصیف می‌کند.[۴]
تشکیک در تاریخ تولد و وفات
رضا استادی در مجله نور علم معتقد است که قدیمی‌ترین منبعی که تاریخ تولد و وفات عبدالعظیم حسنی را ذکر کرده کتاب نور الآفاق نوشته جواد شاه عبدالعظیمی (م۱۳۵۵ق) است. استادی با کنار هم گذاشتن مطالب متعددی از این کتاب نتیجه می‌گیرد بسیاری از گفته‌های او فاقد استناد و بلکه ساختگی است. یکی از همین سخنان ساختگی، تاریخ تولد و وفات حضرت عبدالعظیم حسنی است که از کتاب او به چند کتاب دیگر نیز راه یافته است. [۵] چند سال بعد از انتشار مقاله استادی، رسول جعفریان پژوهش‌گر تاریخ اسلام خلاصه‌ای از تحقیقات استادی را منتشر کرد.[۶]
همسر و فرزندان
همسر عبدالعظیم، دختر عمویش، خدیجه، دختر قاسم بن حسن امیر، مکنّی به ابومحمد بود. عبدالعظیم از او صاحب دو فرزند به نام‌های محمد و ام سَلَمِه شد.[۷] شیخ عباس قمی، محمد پسر عبدالعظیم را مردی بزرگوار توصیف می‌کند که به مقام زهد و عبادت شهرت داشت.[۸]
مصاحبت با ائمه(ع)
عبدالعظیم محضر چند امام را درک کرده است. آقا بزرگ تهرانی نقل می‌کند که عبدالعظیم حسنی، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) را درک کرده و ایمان خویش را بر امام هادی(ع) عرضه داشته و در زمان وی وفات یافت،[۹] اما آیت‌الله خویی، هم‌عصر بودن عبدالعظیم با امام رضا(ع) را رد می‌کند.[۱۰]
شیخ طوسی در کتاب رجالی خویش، وی را در زمره اصحاب امام عسکری(ع) نام می‌برد.[۱۱] عزیزالله عطاردی نیز تصریح می‌کند با توجه به حالات عبدالعظیم حسنی و تحقیق در روایات وی، می‌توان دریافت که او امام کاظم(ع)، امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) را درک کرده است.[۱۲]
درباره برخورد عبدالعظیم با امامان نقل شده که او هرگاه وارد مجلس امام جواد(ع) یا امام هادی(ع) می‌شد، با کمال ادب و خضوع و غایت حیا و تواضع، در حالی که دست‌های خود را از ردا بیرون آورده بود، به محضر آن امامان سلام عرض می‌کرد و امام پس از جواب سلام، او را نزدیک خود می‌خواند و در کنار خویش می‌نشاند؛ به حدّی که زانوی او به زانوی امام می‌چسبید و امام، کاملا از احوال او سؤال می‌کرد. این برخورد موجب حسرت و غبطه دیگران می‌شد.[۱۳]
زندگی در دوران سرکوب شیعیان
دوران زندگی عبدالعظیم مصادف با شرایط خفقان و سرکوب شیعیان توسط بنی عباس بود. عبدالعظیم نیز همچون پدرانش سال‌ها تحت تعقیب بود. او گرچه زمانی که در مدینه، بغداد و سامرا می‌زیست روش تقیه را در پیش گرفته و عقیده و مرام خود را پنهان می‌داشت، ولی با این حال مورد غضب متوکل و معتز بود.[۱۴]
هجرت به ری
بنابر گزارش‌های تاریخی، عبدالعظیم در زمان معتز خلیفه عباسی، به جهت اذیت و آزار و ترس از قتل، به امر امام هادی(ع) از سامرا به ری - که از پایگاه‌های مهم عباسیان بود - هجرت کرد. برخی هم نقل کرده‌اند به قصد زیارت قبر علی بن موسی الرضا به قصد خراسان هجرت کرد و در ری برای زیارت حمزة بن موسی بن جعفر توقف کرد و در آن‌جا مخفی شد.[۱۵]
نجاشی به نقل از احمد بن محمد بن خالد برقی ماجرا را این‌گونه روایت می‌کند که عبدالعظیم در حال فرار از سلطان، به ری آمد و در سرداب خانه مردی از شیعیان در محله «سکة الموالی» ساکن شد. او در همان سرداب به عبادت می‌پرداخت، روز را روزه می‌گرفت و شب را به عبادت می‌گذراند. وی مخفیانه از منزل بیرون می‌آمد و به زیارت قبری می‌رفت که می‌گفت: این قبر مردی از فرزندان موسی بن جعفر(ع) است. پیوسته در آن سرداب بود و خبر ورود او به شیعیان آل محمد یکی پس از دیگری می‌رسید تا اکثر شیعیان با وی آشنا شدند.[۱۶]
وفات
| نام امامزاده | بقعه | از نسل امام | شهر، استان |
|---|---|---|---|
| هلال بن علی | امامزاده هلال بن علی | امام علی (ع) | اصفهان-آران و بیدگل |
| هاشم بن حسن بن یحیی | امامزاده هاشم | امام علی (ع) امام حسن(ع) |
مازندران-آمل |
| عبدالعظیم حسنی | حرم حضرت عبدالعظیم | امام حسن(ع) | ری |
| شرف‌الدین داود الحسنی | امامزاده داود | امام حسن(ع) | تهران-کوه‌های کن |
| حسن بن حسین بن اسحاق | امام حسن(ع) | لرستان-الیگودرز | |
| جلال الدین اشرف | امامزاده جلال الدین اشرف | امام حسن(ع) | گیلان-آستانه اشرفیه |
| محسن بن علی بن حسین (الاثرم) | امامزاده محسن یا امامزاده کوه | امام حسن(ع) | همدان |
| علی‌اکبر بن ابراهیم بن حسین | امامزاده علی‌اکبر چیذر | امام سجاد(ع) | محله چیذر تهران |
| محمد بن محمد بن زید | امامزاده محروق | امام سجاد(ع) | خراسان رضوی - نیشابور |
| عبدالله بن حسین بن علی اصغر بن زین‌العابدین | امامزاده عبدالله | امام سجاد(ع) | خوزستان-شوشتر |
| محمد بن زید بن علی | امامزاده محمد بن زید | امام سجاد(ع) | خوزستان - شوشتر |
| حسن، حسین، ابراهیم و جعفر | بقعه چهار امامزاده قم | امام سجاد(ع) | قم |
| اظهر بن علی | امامزاده اظهر بن علی | امام سجاد(ع) | روستای درگزین، شهر رزن، همدان |
| احمد بن علی | امامزاده احمد | امام باقر(ع) | اصفهان - حسن آباد |
| علی بن محمد باقر(ع) | مشهد اردهال | امام باقر(ع) | اصفهان - کاشان |
| علی بن جعفر الصادق | سه بقعه منسوب در عُریض (مدینه)، قم و سمنان | امام صادق(ع) | مدینه/قم/ سمنان |
| علی زین العابدین | درب امام | امام صادق(ع) | اصفهان |
| جعفر بن علی | امامزاده جعفر | امام صادق(ع) | یزد |
| خدیجه خاتون | بقعه خدیجه‌خاتون | امام صادق(ع) | قم |
| حمزه بن موسی(ع) | در جوار آستانه حضرت عبدالعظیم | امام کاظم(ع) | تهران - ری |
| حسین بن موسی بن جعفر(ع) | علاءالدین حسین | امام کاظم(ع) | فارس - شیراز |
| محمد بن موسی بن جعفر(ع) | سید میرمحمد | امام کاظم(ع) | فارس - شیراز |
| حکیمه دختر امام کاظم(ع) | امام کاظم(ع) | کهکیلویه و بویراحمد - گچساران | |
| اسحاق بن موسی(ع) | مشهدِ نور گرگان | امام کاظم(ع) | شهر گرگان |
| اسحاق بن موسی(ع) | امامزاده اسحاق بن موسی بن جعفر (ساوه) | امام کاظم(ع) | |
| جعفر بن موسی کاظم | امامزاده شاهرضا | امام کاظم(ع) | اصفهان - شهرضا |
| زینب بنت موسی بن جعفر | زینبیه | امام کاظم(ع) | اصفهان |
| آقاعلی عباس | امامزاده آقا علی عباس | امام کاظم(ع) | اصفهان - کاشان |
| صالح بن موسی کاظم | امامزاده صالح | امام کاظم(ع) | تهران - تجریش |
| حسین بن موسی بن جعفر | امام کاظم(ع) | کوفه/ شیراز/ خراسان جنوبی - طبس | |
| محمد بن موسی کاظم | امامزاده سبز قبا | امام کاظم(ع) | خوزستان-دزفول |
| سید بهاءالدین محمد | امامزاده سید بهاء الدین محمد (شیخ شبان) | امام کاظم(ع) | چهارمحال وبختیاری |
| علی بن حمزه | امامزاده شاه میر علی بن حمزه | امام کاظم(ع) | فارس - شیراز |
| محمد بن حسن | آقامشهید | امام کاظم(ع) | فارس - فراشبند |
| یحیی بن موسی کاظم | امامزاده یحیی بن موسی | امام کاظم(ع) | سمنان |
| عبیدالله بن موسی | کوسه هجیج | امام کاظم(ع) | کرمانشاه - روستای هجیج |
| سید سلطان‌محمد | امامزاده سید سلطان‌محمد (پیرچوگان) | امام کاظم(ع) | هرمزگان - رودان |
| عبدالله بن احمد الشعرانی | امامزاده عبدالله | امام کاظم(ع) | همدان |
| حسن بن عبدالله | امامزاده امام حسن | امام کاظم(ع) | شهرستان دیلم، استان بوشهر |
| حبیب بن موسی بن جعفر | زیارتگاه حبیب بن موسی | امام کاظم(ع) | کاشان |
| خدیجه خاتون | بقعه خدیجه‌خاتون | امام کاظم(ع) | قم |
| حسین بن علی | امامزاده حسین | امام رضا(ع) | قزوین |
| جعفر بن علی بن موسی الرضا | امامزاده جعفر بن رضا معروف به امامزاده شاه‌کرم | امام رضا(ع) | اصفهان |
| موسی بن محمد | امامزاده موسی مبرقع - چهل‌اختران | امام جواد(ع) | قم |
| احمد بن موسی مبرقع | امامزاده سلطان میراحمد یا احمد بن موسی مبرقع | امام جواد(ع) | اصفهان - کاشان |
| امامزاده اسماعیل | امام جواد(ع) | فارس - فسا | |
| حسین بن علی النقی | شاهزاده حسین | امام هادی(ع) | همدان |
درگذشت عبدالعظیم حسنی در ۱۵ شوال سال ۲۵۲ق در زمان امام هادی(ع) رخ داد.[۱۷] آنچه درباره چگونگی رحلت عبدالعظیم حسنی آمده، دو قول مرگ طبیعی و شهادت را روایت کرده است. نجاشی قائل به بیماری عبدالعظیم است که منجر به فوت او شد.[۱۸] شیخ طوسی نیز قائل است که عبدالعظیم در ری وفات یافت و قبر او در آن‌جاست.[۱۹]
در مقابل، گزارشی نیز وجود دارد که قائل به زنده به‌گور کردن و شهادت عبدالعظیم شده است. طریحی معتقد است از اولاد ابوطالب، کسی که در ری زنده مدفون شد، عبدالعظیم حسنی است،[۲۰] ولی واعظ کُجوری نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبری صحیح و موثق نیافته است.[۲۱]
مدفن و ثواب زیارت عبدالعظیم
بنا بر نقل محدث نوری، فردی از شیعیان، رسول اکرم(ص) را در عالم رؤیا زیارت می‌کند که به او می‌فرماید فردا یکی از اولاد من کنار درخت سیب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب رازی تشییع و دفن خواهد شد. وی برای خرید آن مکان به صاحب باغ مراجعه می‌کند در حالی که صاحب آن باغ نیز همان خواب را دیده بود و آن باغ را وقف عبدالعظیم و دیگر شیعیان کرد که در آن دفن شوند.[۲۲] به همین علت، حرم عبدالعظیم حسنی به «مسجد شجره» یا «مزار نزدیک درخت» نیز معروف است.[۲۳]
شیخ صدوق در باب زیارت مرقد وی، روایتی را نقل می‌کند که فردی از اهالی ری بر امام هادی(ع) وارد شد و گفت: به زیارت حضرت سیدالشهدا مشرف شدم. امام(ع) فرمود: ثواب زیارت قبر عبدالعظیم که نزد شماست مانند کسی است که قبر حسین بن علی(ع) را زیارت کرده است.[۲۴]
فضائل و مقامات
علامه حلی در شرح حال عبدالعظیم، او را عالمی پرهیزکار معرفی می‌کند.[۲۵] محدث نوری نیز درباره فضائل او از رساله صاحب بن عباد نقل می‌کند که وی مردی با ورع، پارسا، معروف به امانت، صداقت در گفتار، عالم به امور دین، قائل به توحید و عدل و دارای احادیث بسیار بود.[۲۶] تقوا پیشگی و درستکاری عبدالعظیم حسنی باعث بلندی جایگاه و مقام وی نزد ائمه اطهار بود.[۲۷]
در بیان امام معصوم(ع)
امام هادی(ع) در سفری که عبدالعظیم به سامرا داشت، او را تصدیق می‌کند. امام هادی(ع) وی را این‌گونه خطاب می‌کند: یا اباالقاسم! تو به حق ولی ما هستی... تو همان دینی را که پسندیده خداست، انتخاب کرده‌ای... خداوند تو را با گفتار ثابت در دنیا و آخرت تثبیت کند.[۲۸] این گفتگو میان امام و عبدالعظیم به «حدیث عرض دین» مشهور است.
مقام علمی
ابو تراب رویانی می‌گوید: شنیدم که ابو حماد رازی می‌گفت در سامرا بر امام هادی(ع) وارد شدم و از بعضی مسائل حلال و حرام پرسیدم. چون قصد وداع داشتم حضرت فرمود: چنانچه در امور دینی در [تشخیص] حلال و حرام، مسئله‌ای بر تو دشوار شد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی سؤال کن و سلام مرا به او برسان.[۲۹]
روایات عبدالعظیم
در کتب حدیثی و متون روایی، بیش از صد روایت از عبدالعظیم حسنی آمده است. صاحب بن عباد می‌گوید: وی کثرت روایت و حدیث دارد و از امام جواد(ع) و امام هادی(ع) روایت می‌کند.[۳۰]
از وی کتاب‌هایی در دست است؛ مانند کتاب «خُطَب امیرالمؤمنین»[۳۱]و کتاب «یوم و لیله»[۳۲] که ظاهرا اعمالی است که بر حسب اخبار ائمه اطهار(ع) با اذکار خاصه روایت شده است و هر مکلفی می‌تواند در تمام روز و شب از مستحبات و واجبات به جا آورد.[۳۳]همچنین کتابی با عنوان «روایات عبدالعظیم حسنی» نیز شهرت دارد.[۳۴]
عده‌ای از بزرگان شیعه احادیثی را از عبدالعظیم حسنی روایت کرده‌اند و شیخ صدوق، مجموعه روایات وی را با عنوان «جامع اخبار عبدالعظیم» گردآوری کرده است.[۳۵] شمار احادیثی که وی بی‌واسطه از امامان(ع) نقل می‌کند، دو روایت از امام رضا(ع)، ۲۶ روایت از امام جواد(ع) و ۹ روایت از امام هادی(ع) است و روایات باواسطه وی هم به ۶۵ حدیث می‌رسد.
آثار درباره عبدالعظیم
در خرداد سال ۱۳۹۲ش، برای معرفی شخصیت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) کنگره بزرگداشتی در تالار شیخ صدوق واقع در حرم وی برگزار شد؛ مجموعه آثار این کنگره در ۲۹ جلد منتشر گردید که برخی از آنها عبارتند از:
- رسالة فی فضل سیدنا عبد العظیم الحسنی المدفون بالری، نوشته صاحب بن عباد.
- أخبار عبد العظیم بن عبد الله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن أبی طالب(ع)، نوشته شیخ الصدوق، و در الذریعة به نام "حیاة عبد العظیم الحسنی" ذکر کرد.
- جنات النعیم فی أحوال سیدنا الشریف عبد العظیم، عربی، نوشته ملا اسماعیل کزازی اراکی متوفای سال ۱۲۳۶ق.
- روح وریحان، یا جنة النعیم والعیش السلیم فی أحوال السید الکریم والمحدث العلیم عبد العظیم الحسنی (علیه‌السلام)، فارسی، نوشته : الحاج الشیخ باقر کجوری مازندرانی متوفای سال ۱۲۵۵ق.
- التذکرة العظیمیة، عربی، نوشته الحاج الشیخ محمد إبراهیم الکلباسی متوفای سال ۱۳۶۲ق.
- الخصایص العظیمیة فی أحوال السید أبی القاسم عبد العظیم بن عبد الله الحسنی(ع)، نوشته شیخ جواد شاه عبدالعظیمی متوفای سال ۱۳۵۵ق.
- عبد العظیم الحسنی حیاته ومسنده،
- مسند حضرت عبد العظیم حسنی، فارسی، نوشته عزیزالله عطاردی قوچانی، متوفای ۳ مرداد ۱۳۹۳ش.
- آشنائی با حضرت عبد العظیم حسنی(ع) ومصادر شرح حال او، نوشته رضا استادی.
- بررسی کلی روایات حضرت عبد العظیم حسنی(ع)، نوشته محمد کاظم رحمان ستایش.
- شناخت‌نامه حضرت عبد العظیم حسنی وشهر ری، نوشته سید محمدحسین حکیم و علی‌اکبر زمانی‌نژاد.
- مجموعة مقالات کنگره حضرت عبد العظیم حسنی(ع).
همچنین:
- حکمت‌نامه حضرت عبد العظیم الحسنی(ع)، فارسی، نوشته محمد محمدی ریشهری.
- عبدالعظیم الحسنی العالم الفقیه والمحدّث المؤتمن، سیرته ومسنده، عربی، نوشته أحمد بن حسین العبیدان.
- شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی، فارسی، نوشته لطف‌الله صافی گلپایگانی.
ساخت سریال
فیلم مسافر ری به کارگردانی داود میرباقری است که روایت‌گر سفر عبدالعظیم حسنی(ع) از سامراء به ری و رویدادهای این سفر است. این فیلم در سال ۱۳۷۹ش تولید و اکران شده است.[۳۶] سپس در سیمای جمهوری اسلامی به صورت سریال پخش شده است.[۳۷]
پانویس
منابع
- ابن عنبه، جمال الدین، عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ش.
- تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء، بی تا.
- حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
- خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
- صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۸ش.
- صدوق، محمد بن علی، الهدایة، قم، مؤسسه الامام الهادی، ۱۴۱۸ق.
- صدوق، محمد بن علی، الامالی، قم، مؤسسه البعثة، ۱۴۱۷ق.
- طریحی، فخرالدین، المنتخب فی جمع المراثی و الخطب، نجف، بی‌نا، ۱۳۶۹ق.
- طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
- عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الجواد(ع)، مشهد، آستان قدس رضوی، بی‌تا.
- عطاردی، عزیزالله، عبدالعظیم الحسنی حیاته و مسنده، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش.
- قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
- نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، آل البیت، ۱۴۰۸ق.
- نوری، میرزا حسین، خاتمه مستدرک الوسائل، قم، آل البیت، ۱۴۱۵ق.
- نیشابوری، محمد بن الفتال، روضة الواعظین، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
- میرداماد، محمدباقر بن محمد، الرواشح السماویة، تحقیق نعمت الله جلیلی، دارالحدیث، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش.
- واعظ کجوری، محمدباقر بن اسماعیل، روح و ریحان یا جنة النعیم و العیش السلیم فی احوال السید عبدالعظیم الحسنی، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۲ش.
- بر آستان کرامت (زیارتنامه و زندگی‌نامه حضرت عبدالعظیم و امامزادگان مجاور)، دار الحدیث، ۱۳۹۲ش.
پیوند به بیرون
- سایت حرم عبدالعظیم حسنی
- متن و صوت زیارتنامه حضرت عبدالعظیم(ع)
- درباره شاه عبدالعظیم
- آفتاب ری حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) از منظرامامان معصوم(ع)
- اسوه تقوا بررسی روایات اخلاقی - اجتماعی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
- عظمت شخصیت حضرت عبدالعظیم در نظر امامان(ع) وعالمان بزرگ شیعه
- بررسی کلی روایات حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
- ↑ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۱۶۹؛ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۵.
- ↑ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.
- ↑ میرداماد، الرواشح السماویة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶.
- ↑ مجله نور علم شماره ۵۰-۵۱ ص ۲۹۷-۳۰۱
- ↑ انتقادهای رسول جعفریان درباره دو تاریخ ساختگی
- ↑ واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۳۹۰؛ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.
- ↑ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۱۹۰.
- ↑ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۵۳.
- ↑ طوسِی، رجال طوسی، ص۴۰۱.
- ↑ عطاردی، عبدالعظیم الحسنی حیاته و مسنده، ۱۳۸۳ش، ص۳۷.
- ↑ زندگانی حضرت عبدالعظیم(ع)، ص۳۰.
- ↑ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۷.
- ↑ واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۳۱.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.
- ↑ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۲۹۰.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.
- ↑ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۳.
- ↑ طریحی، المنتخب، ۱۳۶۹ق، ص۸.
- ↑ واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۳۶۰.
- ↑ نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۴، ۴۰۵.
- ↑ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴؛ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۱۲.
- ↑ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۸ش، ص۹۹.
- ↑ حلی، خلاصه الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۲۲۶.
- ↑ نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.
- ↑ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۹.
- ↑ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۸۱-۸۲؛ فتال، روضه الواعظین، ص۳۱ و ۳۲.
- ↑ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۳۲۱.
- ↑ عطاردی، مسند الامام الجواد، ص۳۰۲.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۷.
- ↑ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۱۹۰.
- ↑ واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۱۸۲.
- ↑ نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.
- ↑ صدوق، الهدایه، ۱۴۱۸ق، ص۱۷۴. (مقدمه)
- ↑ «مسافر ری به شبکه اول رسید»، جام جم آنلاین؛ «حقایقی درباره فیلم مسافر ری به بهانه سالروز وفات حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)»، پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما.
- ↑ «حقایقی درباره فیلم مسافر ری به بهانه سالروز وفات حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)»، پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما.