مغیرة بن شعبة: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Maytham |
imported>S.j.mousavi جز درج لینک زبان‌ها |
||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
[[ur:مغیرہ بن شعبہ]] | [[ur:مغیرہ بن شعبہ]] | ||
[[fr:Mughira b. Shu'ba]] | [[fr:Mughira b. Shu'ba]] | ||
[[id:Mughirah bin Syu'bah]] | |||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||
نسخهٔ ۹ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۱۰
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | مغیرة
|
| کنیه | ابوعیسی يا ابوعبدالله |
| لقب | ثقفی |
| محل زندگی | طائف، مدینه، کوفه |
| نسب/قبیله | ثقیف |
| مشخصات دینی | |
| زمان اسلام آوردن | ۵هجری |
| حضور در جنگ‌ها | جنگ یمامه، جنگ یرموک |
| نقش‌های برجسته | فرماندار بصره و کوفه |
مُغِیرَة بن شُعبَه از اصحاب پیامبر(ص) و از افرادی که در ماجرای هجوم به خانه فاطمه زهرا(س) نقش داشته است. او از سوی خلیفه دوم به حکومت بحرین و بصره و کوفه گمارده شد و در حکومت معاویه نیز حاکم کوفه بود. او بر منبر مسجد کوفه، امام علی(ع) و شیعیانش را لعن می‌کرد. ابولؤلؤ قاتل عمر بن خطاب، غلام مغیره بوده است.
نسب، تولد و مرگ
مغیرة بن شعبة بن أبی‌عامر بن مسعود از قبیله ثقیف است. کنیه او أبوعیسی یا ابوعبدالله بوده است.[۱] در سال دوم یا سوم بعثت متولد شد[۲] و در سال ۵۰ق در کوفه از دنیا رفت.[۳] او را فردی زیرک توصیف کرده‌اند.[۴]
در زمان پیامبر
در سال ۵ هجری اسلام آورد و در ماجرای صلح حدیبیه و بیعت رضوان حضور داشت.[۵] در سال ۹ هجری پس از آنکه قبیله ثقیف اسلام آوردند، به دستور پیامبر(ص) مغیره و ابوسفیان به طائف رفتند و بت لات را شکستند.[۶]
پس از رحلت پیامبر
به نوشته شیخ مفید مغیره در ماجرای هجوم به خانه فاطمه زهرا(س) و بیعت گرفتن اجباری از امام علی(ع) و برخی از اصحاب خاص ایشان، نقش داشته است.[۷] در کتاب الاحتجاج آمده است که امام حسن(ع) در گفتگویی توبیخ‌آمیز با مغیره به او فرمود: تو بودی که فاطمه(س) را چنان زدی که مجروح شد و فرزندی که در شکم داشت، (محسن بن علی) سقط کرد.[۸]
در زمان خلفا
مغیره در برخی نبردهای زمان خلفای اول و دوم از جمله جنگ یمامه با پیروان مسیلمه و جنگ یرموک با روم و نیز در فتح شام و عراق شرکت داشت.[۹]
عمر بن خطاب او را به حکومت بحرین فرستاد. ولی مردم او را نخواستند و از او نزد عمر شکایت بردند؛ به همین جهت عمر بن خطاب او را عزل و به فرمانداری بصره منصوب کرد. پس از آنکه عده‌ای شهادت دادند که مغیره زنا کرده است، عمر او را از حکومت بصره، عزل و به فرمانداری کوفه گماشت.[۱۰] او را نخستین کسی دانسته‌اند که به عمر با لقب «امیرالمومنین» سلام داد.[۱۱] در منابع آمده است، ابولولو قاتل عمر بن خطاب، غلام مغیره بوده است.[۱۲]
عثمان بن عفان یک سال پس از رسیدن به خلافت مغیره را از فرمانداری کوفه عزل کرد[۱۳] و سپس برای مدتی به فرمانداری ارمنستان و آذربایجان گماشت.[۱۴]
در زمان خلافت امیرالمومنین علی(ع) مغیره بیعت نکرد و در جنگ‌ها نیز حضور نیافت.[۱۵] پس از ماجرای حکمیت، با معاویه بیعت کرد و دوباره از سوی او به فرمانداری کوفه گمارده شد و تا پایان عمر خود در سال ۵۰ق در این منصب باقی ماند.[۱۶] در ماجرای صلح امام حسن مغیره از افرادی بود که معاویه برای صلح نزد امام حسن(ع) فرستاد.[۱۷]
در منابع تاریخی آمده است که مغیره نخستین کسی بود که ولایتعهدی یزید را به معاویه پیشنهاد کرد.[۱۸] این ماجرا در سال ۵۶ق ذکر شده که با تاریخ مرگ مغیره در حدود ۵۰ قمری سازگار نیست.
دشمنی با امام علی
نام مغیره در زمره دشمنان امام علی(ع) و کسانی که از ایشان بدگویی می‌کردند، آمده است.[۱۹] او در دوره‌ای که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.[۲۰]
مغیره بن شعبه به صعصعه بن صوحان که از شیعیان امام علی(ع) و فردی خطیب بود چنین گفت: بپرهیز از این‌که عیب‌گویی عثمان را کنی. بپرهیز از این‌که فضل على(ع) را بیان كنی. من از تو به اين (فضل علی(ع)) آگاه‌تر هستم ولى قدرت در دست این سلطانی است که ما را بر انتقاد عثمان كيفر می‌دهد.[۲۱]
پانویس
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲
- ↑ دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌تا، ج۱، ص۲۹۳
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۳، ص۹۹
- ↑ مفید، الجمل، ص۱۱۷؛ مفید(منسوب)، الاختصاص، ص۱۸۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۸۳-۸۴
- ↑ طبرسی، الإحتجاج، ج۱، ص۲۷۸
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱؛ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷
- ↑ دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌تا، ج۲، ص۱۸۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳ ص۲۶۶
- ↑ طبری، تاریخ، ۱۳۷۸ق، ج۴، ص۲۴۴؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷
- ↑ ابن أعثم، الفتوح، ج۲، ص۳۴۶
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱
- ↑ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بی تا، ج۲، ص۲۱۵
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۳۰۱-۳۰۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۵۰۳-۵۰۴
- ↑ ثقفی، الغارات، ج۲، ص۵۱۶
- ↑ اصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۹۰؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، بی‌تا، ج۸، ص۵۰
- ↑ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۹۶۵م، ج۳، ص۴۲۹.
منابع
- ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار الصادر، ۱۳۸۵ق
- ابن حجر عسقلانی، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق
- ابن حزم اندلسی، جمهرة أنساب العرب، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق
- ابن کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، بی‌تا
- اصفهانی، ابو الفرج، الأغانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق
- ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، قم، دار الکتاب، ۱۴۱۰ق
- دیار بکری، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس، بیروت، دار الصادر، بی‌تا
- طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دوم، بیروت، دار التراث، ۱۳۷۸ق
- مقریزی، تقی الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق
- یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا
- ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الكتب العلمية، دوم، ۱۴۱۸ق
- ابن اعثم، الفتوح، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۱۱ق
- شیخ مفید، الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق
- مفید(منسوب)، الاختصاص، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق
- ذهبی، تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، بیروت، دار الكتاب العربى، دوم، ۱۴۰۹ق
- طبرسی، الاحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، مرتضى، ۱۴۰۳ق