خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←منابع: ویرایش منابع |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، | * آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش. | ||
* علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ۱۹۷۶-۱۹۷۸م. | * علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ۱۹۷۶-۱۹۷۸م. | ||
* ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، ج۱۶، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش. | * ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، ج۱۶، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش. | ||
* نهروانى، محمد بن احمد، | * نهروانى، محمد بن احمد، تاريخ‌المدينة، تحقیق محمد زینهم محمد عزب، بورسعید (مصر)، مكتبة الثقافة الدينية، بی‌تا. | ||
* واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م. | * واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م. | ||
* یاقوت حموی، | * یاقوت حموی، معجم‌البلدان، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م. | ||
* یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر. | * یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر. | ||
{{جزیرةالعرب}} | {{جزیرةالعرب}} | ||
{{عربستان}} | {{عربستان}} | ||
[[id:Khaibar]] | [[id:Khaibar]] | ||
[[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]] | [[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||
نسخهٔ ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۲۴
خیبر منطقه‌ای در عربستان که غَزوه خیبر در آن روی داده است. منطقه خیبر، در فاصله ۱۶۵ کیلومتری مدینه قرار دارد و مرکز آن شهر «الشُرَيْف» است. ساکنان خیبر در صدر اسلام یهودی بودند. به‌گزارش مورخان مسلمان، به‌علت آنکه سران مکه را برای حمله به مسلمانان تحریک می‌کردند، پیامبر با آن‌ها جنگید.
منطقه خیبر متشکل از چند قلعه بود و برخی گفته‌اند به همین دلیل، خیبر (قلعه) نام گرفته است. در غزوه خیبر، که در سال هفتم قمری رخ داد، مسلمانان با فتح قلعه‌های خیبر پیروز شدند. پس از جنگ، یهودیان از این منطقه اخراج نشدند، اما قرار بر این شد که نیمی از محصولات کشاورزی‌شان را به مسلمانان پرداخت کنند.
برپایه منابع تاریخی، یهودیان تا زمان عمر بن خطاب، خلیفه دوم هم در این منطقه می‌زیستند تا اینکه او آن‌ها را وادار به ترک منطقه کرد.
دلیل نامگذاری
درباره علت نامگذاری این منطقه به خیبر روایت‌های مختلفی هست.[۱] به‌گفته یاقوت حَمَوی، جغرافی‌ٰدان، خیبر واژه‌ای عبری، به‌معنای قلعه است و از آن رو که در این منطقه چند قلعه وجود داشته، به این نام شناخته شده است.[۲] برخی هم گفته‌اند علت آن بوده که نخستین کسی که در اینجا ساکن شد، خیبر نام داشت.[۳]
یاقوت حَمَوی از هفت قلعه در این ناحیه نام برده است،[۴] یعقوبی شمارشان را شش قلعه دانسته است[۵] و در کتاب تاریخ پیامبر اسلام، از فتح ده قلعه در خیبر به دست مسلمانان سخن آمده است.[۶]
وضعیت جغرافیایی و اقلیمی
منطقه خیبر در عربستان و شمال مدینه واقع است و امروزه در فاصله حدود ۱۶۵ کیلومتری مدینه قرار دارد و مرکز آن شهر الشُّرَیف است.[۷] در گذشته، به‌گفته یاقوت حموی، خیبر هشت منزل[۸] یا پنج روز[۹] با مدینه فاصله داشته است. خیبر به عنوان ناحیه‌ای حاصلخیز شهرت داشته و دارای چشمه‌های بسیار و مزارع و درختان خرمای فراوان بوده است.[۱۰]
تاریخچه
هنگام جنگ مسلمانان با اهالی خیبر، یعنی در غزوه خیبر، ساکنان این منطقه یهودی بودند. تعیین زمان ورود یهودیان به این منطقه را دشوار دانسته‌اند. به‌گزارش برخی هم‌زمان با حمله رومی‌ها به فلسطین، به منطقه خیبر آمده‌اند. گروهی هم می‌گویند پیش‌تر از این و زمان حکومت بابلی‌ها بر اورشلیم به این منطقه مهاجرت کرده‌اند.[۱۱]
پس از پیروزی مسلمانان در جنگ خیبر، املاک این منطقه به‌عنوان غنیمت به مسلمانان رسید؛ اما با درخواست یهودیان ساکن خیبر، پیامبر به آن‌ها اجازه داد در خیبر بمانند، به‌شرط آنکه نیمی از محصولات کشاورزی خود را به مسلمانان پرداخت کنند.[۱۲]
به‌گفته مورخان، یهودیان تا دوره خلیفه دوم هم در خیبر سکونت داشتند تا اینکه خلیفه دوم با استناد به روایتی منسوب به پیامبر اکرم (ص) مبنی بر اینکه در جزیرةالعرب دو دین نمی‌گنجد، آنان را وادار به مهاجرت کرد.[۱۳]
غزوه خیبر
در سال هفتم قمری، پیامبر اسلام(ص) همراه سپاهی به خیبر حمله کرد.[۱۴] در این جنگ، مسلمانان قلعه‌های خیبر را فتح کردند و پیروز شدند.[۱۵] این جنگ را غزوه خیبر نامیدند.[۱۶] مورخان علت وقوع این جنگ آن را دانسته‌اند که یهودیان بنی‌نضیر که پس از اخراج از مدینه، به خیبر رفته بودند، سران مکه را به جنگ برضد مسلمانان تحریک می‌کردند.[۱۷]
پانویس
- ↑ نگاه کنید به علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۶-۵۲۷.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۶.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ یعقوبی، تاریخ‌الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۵۶.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۹-۴۱۰.
- ↑ ناجی، «خیبر، غزوه»، ص۵۸۴.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۲، ص۴۰۹.
- ↑ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، ج۳، ص۲۹.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۵۲۵.
- ↑ علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ج۶، ص۵۲۷.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۱۲.
- ↑ نهروانى، تاريخ المدينة، بورسعید مصر، ص۸۷.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷-۴۰۸؛ یعقوبی، تاریخ‌الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۵۶.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۹-۴۱۰.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۷.
- ↑ واقدی، کتاب‌المغازی، ج۲، ص۴۴۱-۴۴۲.
منابع
- آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.
- علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ۱۹۷۶-۱۹۷۸م.
- ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، ج۱۶، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش.
- نهروانى، محمد بن احمد، تاريخ‌المدينة، تحقیق محمد زینهم محمد عزب، بورسعید (مصر)، مكتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.
- واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
- یاقوت حموی، معجم‌البلدان، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر.