باب الحوائج (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== چرایی ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج == | == چرایی ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج == | ||
کاربرد باب‌الحوائج برای امام هفتم شیعیان ریشه حدیثی ندارد. بنا به گفته [[ابن‌شهرآشوب]] (درگذشته ۵۸۸ق) در کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب]] امام کاظم(ع) پس از دفنش در مقبره قریش در بغداد از درِ ورودی به نام «باب تین» این در به «باب الحوائج» تغییر نام داد.{{یادداشت|و دُفِن ببغداد بالجانب الغربيّ في المقبرة المعروفة بمقابر قريش من باب التين '''فصارت باب الحوائج''' }}<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۴۳۸.</ref>{{یادداشت|[[منصور عباسی|منصور]] در ۱۴۵ق. یکی از باغ‌های مجاور بغداد را به عنوان مقبره خانوادگی خود انتخاب كرد و آن را « مقابر قريش » نامید. نخستین کسی که در این قبرستان دفن شد جعفر فرزند [[منصور عباسی]] بود كه در ۱۵۰ق. از دنیا رفت. [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم]] چهارمین فردی بود که در ا ین مقبره دفن می‌شد. [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد]] نیز پس از شهادت در ۲۲۰ق. در جوار قبر جدشان، امام موسی بن جعفر(عليه السلام)، دفن شدند. بر قبر این دو امام بقعه و عمارتی بنا کردند و آن را کاظمیه نامیدند. از آن پس مقابر قريش نام خود را به کاظمیه تغییر داد. در کنار این بقعه، مسجدی به نام مسجد باب التین یا مسجد کاظميه قرار داشت که [[شیعه|شیعیان]] از داخل این مسجد قبر آن دو امام را زیارت می‌کر‌دند و به همین سبب بقعه این دو امام به مشهد «باب التین» نیز معروف شد. https://www.balagh.ir/content/2546 بنابر این گزارش دری که از آن در شیعیان برای زیارت امام کاظم(ع) می‌رفتند باب الحوائج نام گرفته است چون مردم خواسته‌ها و حوائج خودشان را هنگام زیارت امام از او درخواست می کردند و به مرور زمان این لقب(باب الحوائج) برای شخصِ امام کاظم هم بکار رفته است.}} همچنین به گفته ابن‌حجر هیتمی (درگذشته ۹۷۴ق) از علمای اهل‌سنت امام کاظم(ع) نزد عراقیان به باب قضاء الحوائج عندالله (درِ برآوردنِ نیازها نزد خدا) معروف بود.<ref>ابن‌حَجَر هَیْتَمی، الصواعق المحرقة، مکتبة القاهرة، ص۲۰۳.</ref> شبلنجی از علمای [[مذهب شافعی|شافعی]] نیز علت ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج را برآورده‌شدن حاجات کسانی دانسته که به او [[توسل|متوسل]] می‌شوند.<ref>شَبلَنجی، نور الابصار، الشریف الرضی، ص۳۳۱.</ref> به نوشته [[دائرة المعارف تشیع]]، سنیان و شیعیان برای برآورده‌شدن حاجات، به قبر امام کاظم(ع) متوسل می‌شوند.<ref>شهیدی، «باب‌الحوائج»، ص۱۱.</ref> | کاربرد باب‌الحوائج برای امام هفتم شیعیان ریشه حدیثی ندارد. بنا به گفته [[ابن‌شهرآشوب]] (درگذشته ۵۸۸ق) در کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب]] امام کاظم(ع) پس از دفنش در مقبره قریش در بغداد از درِ ورودی به نام «باب تین» این در به «باب الحوائج» تغییر نام داد.{{یادداشت|و دُفِن ببغداد بالجانب الغربيّ في المقبرة المعروفة بمقابر قريش من باب التين '''فصارت باب الحوائج''' }}<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۴۳۸.</ref>{{یادداشت|[[منصور عباسی|منصور]] در ۱۴۵ق. یکی از باغ‌های مجاور بغداد را به عنوان مقبره خانوادگی خود انتخاب كرد و آن را « مقابر قريش » نامید. نخستین کسی که در این قبرستان دفن شد جعفر فرزند [[منصور عباسی]] بود كه در ۱۵۰ق. از دنیا رفت. [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم]] چهارمین فردی بود که در ا ین مقبره دفن می‌شد. [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد]] نیز پس از شهادت در ۲۲۰ق. در جوار قبر جدشان، امام موسی بن جعفر(عليه السلام)، دفن شدند. بر قبر این دو امام بقعه و عمارتی بنا کردند و آن را کاظمیه نامیدند. از آن پس مقابر قريش نام خود را به کاظمیه تغییر داد. در کنار این بقعه، مسجدی به نام مسجد باب التین یا مسجد کاظميه قرار داشت که [[شیعه|شیعیان]] از داخل این مسجد قبر آن دو امام را زیارت می‌کر‌دند و به همین سبب بقعه این دو امام به مشهد «باب التین» نیز معروف شد. https://www.balagh.ir/content/2546 بنابر این گزارش دری که از آن در شیعیان برای زیارت امام کاظم(ع) می‌رفتند باب الحوائج نام گرفته است چون مردم خواسته‌ها و حوائج خودشان را هنگام زیارت امام از او درخواست می کردند و به مرور زمان این لقب(باب الحوائج) برای شخصِ امام کاظم هم بکار رفته است.}} همچنین به گفته ابن‌حجر هیتمی (درگذشته ۹۷۴ق) از علمای اهل‌سنت امام کاظم(ع) نزد عراقیان به باب قضاء الحوائج عندالله (درِ برآوردنِ نیازها نزد خدا) معروف بود.<ref>ابن‌حَجَر هَیْتَمی، الصواعق المحرقة، مکتبة القاهرة، ص۲۰۳.</ref> شبلنجی از علمای [[مذهب شافعی|شافعی]] نیز علت ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج را برآورده‌شدن حاجات کسانی دانسته که به او [[توسل|متوسل]] می‌شوند.<ref>شَبلَنجی، نور الابصار، الشریف الرضی، ص۳۳۱.</ref> به نوشته [[دائرة المعارف تشیع]]، [[اهل سنت| سنیان]] و [[شیعه|شیعیان]] برای برآورده‌شدن حاجات، به قبر امام کاظم(ع) متوسل می‌شوند.<ref>شهیدی، «باب‌الحوائج»، ص۱۱.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۰۳
بابُ‌الحَوائِج، کسی که توسل به او باعث برآورده شدن حاجت‌ها می‌شود. باب‌الحوائج از القاب امام کاظم(ع)، حضرت عباس(ع) و علی‌اصغر(ع) است چراکه برخی از شیعیان معتقدند توسل به این سه نفر باعث برآورده شدن حاجت‌ها می‌گردد.
باب‌الحوائج لقب کیست؟
باب‌الحوائج در فرهنگ عمومی شیعیان درباره موسی بن جعفر(ع) امام هفتم شیعیان،[۱] عباس بن علی(ع) از شهدای واقعه کربلا[۲] و علی‌اصغر (فرزند امام حسین(ع) خردسال امام حسین(ع) که در واقعه کربلا شهید شد)[۳] به کار می‌رود. محمدعلی اُردوبادی (درگذشته ۱۳۸۰ق) در کتاب حیاة ابی‌الفضل العباس به شهرت این لقب درباره حضرت عباس(ع) تصریح کرده است.[۴] باب‌الحوائج به معنای درگاه نیازها است و مجازاً به درگاهی اشاره دارد که در آن نیازها برآورده می‌شود.[۵]
چرایی ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج
کاربرد باب‌الحوائج برای امام هفتم شیعیان ریشه حدیثی ندارد. بنا به گفته ابن‌شهرآشوب (درگذشته ۵۸۸ق) در کتاب مناقب آل ابی‌طالب امام کاظم(ع) پس از دفنش در مقبره قریش در بغداد از درِ ورودی به نام «باب تین» این در به «باب الحوائج» تغییر نام داد.
همچنین به گفته ابن‌حجر هیتمی (درگذشته ۹۷۴ق) از علمای اهل‌سنت امام کاظم(ع) نزد عراقیان به باب قضاء الحوائج عندالله (درِ برآوردنِ نیازها نزد خدا) معروف بود.[۷] شبلنجی از علمای شافعی نیز علت ملقب شدن امام کاظم(ع) به باب‌الحوائج را برآورده‌شدن حاجات کسانی دانسته که به او متوسل می‌شوند.[۸] به نوشته دائرة المعارف تشیع، سنیان و شیعیان برای برآورده‌شدن حاجات، به قبر امام کاظم(ع) متوسل می‌شوند.[۹]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- ابن‌حجر هیتمی، الصواعق المحرقة فی الرد علی اهل البدع و الزندقة، مکتبة القاهرة، بی‌تا.
- ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، نجف، مطبعة الحیدریه، ۱۳۷۶ق.
- اردوبادی، محمدعلی، حیاة ابی‌الفضل العباس، در موسوعة العلامة الاوردبادی، دار الکفیل، کربلا، ۱۴۳۶ق.
- انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه.
- شبلنجی، مؤمن بن حسن، نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار صلی الله علیه و آله و سلم، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
- شهیدی، عبدالحسین، «باب‌الحوائج»، در دایرة المعارف تشیع، ج۳، تهران، انتشارات حکمت، ۱۳۹۰ش.
- محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، ۱۳۸۸ش.
| نسب |  | |
|---|---|---|
| فرزندان | امام رضا(ع) • حضرت معصومه • شاهچراغ • حمزه • سید محمد عابد • اسحاق • عبدالله عوکلانی • حکیمه • ابراهیم • قاسم • حسین • زیدالنار • اسماعیل • هارون • فهرست فرزندان امام کاظم(ع) • حمزة بن موسی الکاظم(ع) | |
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| کتاب‌شناسی | ||
| مرتبط | مناظرات امام کاظم(ع) • دعای جوشن صغیر • دعای یا علی یا عظیم • سندی بن شاهک • صریا • کاظمین • حرم کاظمین • سادات موسوی • سید ابراهیم مجاب • واقفیه • نجمه‌خاتون • قیام فخ • بریهه • یحیی برمکی • فضل بن ربیع • علی بن اسماعیل بن جعفر • عیسی بن جعفر • فطحیه • اسماعیلیه • ناووسیه • بشر حافی • کظم غیظ • کنیه‌ها و لقب‌ها • مدفونان در حرم کاظمین | |
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل کلمه «باب الحوائج».
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل کلمه «باب‌الحوائج».
- ↑ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۳۴۸.
- ↑ اردوبادی، حیاة ابی‌الفضل العباس، ۱۴۳۶ق، ص۱۳۳.
- ↑ انوری، فرهنگ سخن، ۱۳۹۰ش، ص۷۰۵.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۴۳۸.
- ↑ ابن‌حَجَر هَیْتَمی، الصواعق المحرقة، مکتبة القاهرة، ص۲۰۳.
- ↑ شَبلَنجی، نور الابصار، الشریف الرضی، ص۳۳۱.
- ↑ شهیدی، «باب‌الحوائج»، ص۱۱.