احمد یاسین

احمد یاسین

بنیان‌گذار حماس
شناسنامه
لقب	شیخ مجاهدان • نماد مقاومت
زادروز	۲۸ ژوئن ۱۹۳۶م
شهر تولد	الجورة
کشور تولد	فلسطین
تاریخ شهادت	۲۲ مارس ۲۰۰۴م، (۳ فروردین ۱۳۸۳ش)
شهر شهادت	غزه
آرامگاه	آرامگاه شیخ رضوان در مرکز غزه
نام همسر	حلیمه حسن یاسین
دین	اسلام
مذهب	اهل‌سنت
پیشه	روحانی • سیاستمدار
اطلاعات سیاسی
مناصب	رهبر حماس
پیش از	عبدالعزیز رنتیسی

شیخ احمد یاسین (۱۹۳۶-۲۰۰۴م) رهبر روحانی، بنیان‌گذار جنبش حماس و یکی از چهره‌های مقاومت فلسطین در برابر اسرائیل بود. او در سال ۱۹۸۷م به‌همراه گروهی از فعالان اسلام‌گرا، حماس را تأسیس کرد و با وجود ناتوانی جسمی، نقش محوری در شکل‌دهی مبارزاتی در فلسطین داشت. ترور احمد یاسین توسط اسرائیل در سال ۲۰۰۴م، واکنش‌ها را برانگیخت و او را به نماد مبارزه و ایستادگی بدل ساخت.

رهبر و نماد مقاومت

شیخ احمد یاسین مشهور به شیخ مجاهدان، به‌عنوان یکی از چهره‌های مبارز و نماد مقاومت فلسطین شناخته می‌شود. گفته شده فشارهای سیاسی و اجتماعی بر فلسطینیان، تشکیل رژیم اسرائیل و شکست اعراب در جنگ‌های منطقه، بر دیدگاه‌های او تأثیر گذاشت.

یاسین، تحصیلات دینی خود را در دانشگاه الاَزهر مصر گذراند و در همین دوران، با اندیشه‌های اخوان المسلمین آشنا شد. او تحت‌تأثیر تفکرات اخوان المسلمین، معتقد بود فلسطین، سرزمینی اسلامی است که توسط اسرائیل، غصب شده و همواره بر ضرورت حاکمیت اسلامی بر سراسر فلسطین تأکید داشت. با گسترش نفوذ این جنبش، احمد یاسین به عنوان یکی از مهم‌ترین مخالفان اشغال فلسطین شناخته شد.

مصاحبه احمد یاسین درباره اسرائیل. او در این مصاحبه پیش‌بینی کرده که اسرائیل تا ربع اول قرن ۲۱م (پیش از ۲۰۲۵م) نابود خواهد شد و به سال ۲۰۲۷م نخواهد رسید.

پس از ترور او توسط اسرائیل، خانه‌اش به موزه‌ای برای گرامی‌داشت یاد و خاطره‌اش تبدیل گردید. شهادت او موجی از خشم و اعتراض را در سرزمین‌های فلسطینی به‌همراه داشت؛ هزاران نفر در غزه به خیابان‌ها آمدند و گروه‌های مقاومت، وعدهٔ انتقام دادند.

پس از یاسین، عبدالعزیز رنتیسی، به‌عنوان رهبر جدید حماس معرفی شد.

زندگی‌نامه

احمد یاسین در ۲۸ ژوئن ۱۹۳۶م در روستای الجوره از توابع عَسْقَلان در جنوب فلسطینِ تحت قیومیت بریتانیا متولد شد. پس از فوت پدرش به‌دلیل کثرت نام احمد در خاندان یاسین، او را با انتساب به مادرش (السیدة سعدة عبدالله الهبیل) به «احمد سعدة» می‌شناختند.

وی در کودکی بر اثر حادثه‌ای دچار معلولیت از ناحیه دست و پا شد، اما این محدودیت مانع تحصیل و فعالیت‌های او نشد و در سال ۱۹۶۴م برای تحصیل در رشتهٔ زبان انگلیسی به دانشگاه عین‌ شمس مصر رفت. با شکست اعراب در جنگ ۱۹۶۷م و اشغال نوار غزه توسط اسرائیل، تحصیلات دانشگاهی خود را رها کرد و به غزه بازگشت تا مردم را به مقابله با اشغالگران و تقویت روحیه مقاومت دعوت کند.

او در سال ۱۹۶۱م با حلیمه حسن یاسین، ازدواج کرد و صاحب ۱۱ فرزند (۳ پسر و ۸ دختر) شد.

دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای در سفر به ایران

سفر به ایران

شیخ احمد یاسین در اردیبهشت ۱۳۷۷ش (آوریل ۱۹۹۸م) به ایران سفر کرد و با مقامات ایرانی ازجمله آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. وی همچنین با دعوت مجمع جهانی اهل‌بیت، سفری هم به شهر قم داشت.

شهادت

احمد یاسین در ۳ فروردین ۱۳۸۳ش/۲۲ مارس ۲۰۰۴م، پس از ادای نماز صبح در غزه، هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت و به شهادت رسید. این عملیات تحت نظارت مستقیم آریل شارون، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، انجام شد. مدفن او در آرامگاه شیخ رضوان در مرکز غزه است.

بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای در پی شهادت شیخ احمد یاسین: «خون شیخ احمد یاسین درخت تناور مقاومت اسلامی را آبیاری و آتش خشم ملت فداکار فلسطین را شعله‌ورتر خواهد کرد و مظلومیت او پرچم مظلومیت فلسطین را به اهتزاز در خواهد آورد. آنچه از شیخ احمد یاسین و ملت فلسطین با این جنایت ستاندند جسمی نحیف و علیل بود. فکر او را و خطی را که او ترسیم کرد و راهی را که او گشود، نخواهند توانست از ملت فلسطین بگیرند. روح شیخ زنده است و درس او که اینک با خون مظلومانه‌اش ماندگارتر و برجسته‌تر شد زمزمۀ جوانان و نوجوانان و نسل آیندۀ فلسطین خواهد بود.»

در پی شهادت احمد یاسین، آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله سیستانی پیام تسلیت صادر کردند و سید حسن نصرالله دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان در مراسم یادبود او به سخنرانی پرداخت.

فعالیت‌های سیاسی

احمد یاسین ابتدا به شاخه فلسطینی اخوان المسلمین پیوست، اما تا سال ۱۹۸۷م چهره‌ای شناخته‌شده نبود. با آغاز انتفاضه اول در ۱۹۸۷م، او به‌همراه دیگر اسلام‌گرایان، جنبش حماس را به عنوان شاخه فلسطینی اخوان‌المسلمین با شعار «آزادی تمامی خاک فلسطین» تأسیس کرد و رهبری آن را بر عهده گرفت.

اسرائیل ابتدا این جنبش را بی‌اهمیت می‌پنداشت، اما با گسترش فعالیت‌های حماس، جایگاه آن تقویت شد. در سال ۱۹۸۹م، او به اتهام صدور دستور قتل فلسطینیان همکار اسرائیل، به حبس ابد محکوم شد، اما در ۱۹۹۷م در جریان مبادله اسرا، آزاد و به نماد مقاومت بدل گردید.

مواضع و اقدامات

• مخالفت با روند صلح: احمد یاسین هرگز صلح با اسرائیل را نپذیرفت و تمام فلسطین را متعلق به مسلمانان می‌دانست. وی در ۲۰۰۳م از اجلاس عقبه که برای پیشبرد صلح برگزار شد، انتقاد کرد.
• حمایت از عملیات شهادت‌طلبانه: یاسین اگرچه نقش مستقیم خود در عملیات‌های نظامی را علنی نمی‌ساخت، اما مفهوم «شهادت» را ترویج و از بمب‌گذاران انتحاری به‌عنوان مجاهدان یاد می‌کرد.
• خدمات اجتماعی: حماس تحت رهبری او، مدارس، درمانگاه‌های رایگان و صندوق‌های خیریه تأسیس کرد که به افزایش محبوبیت آن جنبش انجامید.

تأسیس بنیاد شیخ یاسین

بنیاد بین‌المللی شیخ احمد یاسین، یک نهاد بشردوستانه و فرهنگی است که در سال ۲۰۱۸م در شهر غزه تأسیس شد. به گزارش شبکه الجزیره، هدف این بنیاد، پاسداشت میراث و یاد شیخ احمد یاسین، ارتقای ظرفیت‌ها و مهارت‌ها در راستای حمایت از حقوق بشر، گسترش فعالیت‌های بشردوستانه و ترویج مفاهیم آزادی و زیست آزادانه است؛ همان‌گونه که شیخ یاسین عمر خود را وقف دفاع از این آرمان‌ها کرد.