حمزه شینواری

از ویکی شیعه
امیر حمزه خان شینواری
اطلاعات کلی
لقب/کنیه«حمزه بابا»
«امیرالمتغزلین»
«ابوالمراد»
مذهبسنی حنفی (بنابر گزارش‌هایی شیعه امامیه)
زادروز۱۲۸۶ش
زادگاهلندی‌کوتل در پاکستان
محل زندگیپاکستان و هند
وفات۲۹ بهمن سال ۱۳۷۲ش در حیدرآباد هند
محل دفنلندی‌کوتل
اطلاعات علمی
آثارترجمه نهج‌البلاغه (به زبان پشتو)
اطلاعات دیگر
تخصصشعر و نویسندگی


امیرحمزه‌خان شینواری (۱۲۸۶-۱۳۷۲ش) مشهور به حمزه‌بابا، از شاعران و نویسندگان پاکستانی که علاقه‌ای ویژه به اهل‌بیت(ع) داشت تا جایی که او را شیعه می‌دانستند. او به‌صورت رسمی پیرو فقه حنفی و از صوفیان طریقت چَشْتی بود. از آثار او، ترجمه نهج البلاغه به زبان پشتو و اشعاری در رثای امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و با موضوع مهدویت است.

جایگاه و مذهب

حمزه‌خان شینواری، از شاعران مشهور زبان پشتو و اردو است. اشعار او بر سه نسل از شاعران اردو و پشتو زبان، تأثیرگذار بود. همچنین یک سازمان ادبی به زبان پشتو تأسیس کرد. او رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، شاعر، منتقد ادبی و داستان‌نویسی را به‌طور جدی پیش می‌گرفت. حمزه‌بابا در ابتدا به اعتقادات چپ‌گرایانه متمایل بود، بعداً به تصوف علاقه‌مند شد.[۱] گفته شده که وی از طریقت صوفیانهٔ چَشْتی پیروی می‌کرده است. او از علاقه‌مندان به اهل‌بیت پیامبر(ص) بود و در اشعار خود، از آنان یاد می‌کرد. برخی منابع او را شیعه می‌دانستند که از روی تقیه،[۲] از فقه حنفی اهل‌سنت پیروی می‌کرد. تا سال ۱۳۸۸ش، تنها ترجمه نهج‌البلاغه به زبان پشتو توسط او ارائه شده بود.[۳]

زندگی‌نامه

نام کامل او امیرحمزه‌خان شینواری است که با نام هنری حمزه‌بابا شناخته می‌شود.[۴] او همچنین با لقب‌های «امیرالمُتَغَزِّلین» و «ابوالمُراد» نیز یاد شده است. حمزه در سال ۱۲۸۶ش/۱۹۰۷م در لندی‌کوتل پاکستان به دنیا آمد.[۵] او در مقطع ابتدایی، به شعر علاقه‌مند شد و اولین شعرهای خود به زبان اردو را در همان دوران سرود. با راهنمایی‌های استادش سید عبدالستار، به سرودن اشعار به زبان مادری‌اش پشتو علاقه‌مند شد.[۶]

حمزه شینواری در ۲۹ بهمن سال ۱۳۷۲ش در ۸۶ سالگی[۷] در حیدرآباد درگذشت و در قبرستان اجدادی اشرف خیل در لورگی دفن شد؛ ولی دو سال بعد، نبش قبر شد و جسدش به زادگاهش منتقل گردید.[۸] بر قبر او بنایی ساخته شد که بعداً در سال ۱۳۸۹ش، تخریب شد و چندی بعد مجدداً بازسازی گردید.[۹]

اشعار و آثار

یکی از مشهورترین اشعار حمزه‌بابا، در رثای امام حسن مجتبی(ع) بود که در آن به امامت و عصمت او و ارتباط شهادت امام حسن و امام حسین(ع) اشاره کرده است. وی همچنین اشعاری را در رثای امام حسین(ع) و واقعه کربلا سروده است. از حمزه‌بابا، اشعاری با موضوع مهدویت نیز باقی مانده است. او بارها در اشعارش به موضوع عصمت و امامت اشاره داشته و از همین روست که برخی وی را شیعه دانسته‌اند.[۱۰] ترجمه نهج البلاغه به زبان پشتو و با نام «گفتار مقدس» در سال ۱۹۶۲م منتشر شده است. این ترجمه با حواشی حمزه‌بابا همراه است که عموماً از ترجمه اردوی نهج‌البلاغه رئیس احمد جعفری منتقل شده است.[۱۱]

پانویس

  1. POETRY: Celebrating the father of Pashto ghazal, dawn.com.
  2. «حمزه شینواری، شاعر ولایی»، سایت آندیال.
  3. «آشنایی با مشاهیر و نخبگان فرهنگی پاکستان»، خبرگزاری ایرنا.
  4. POETRY: Celebrating the father of Pashto ghazal, dawn.com.
  5. «حمزه شینواری، شاعر ولایی»، سایت آندیال.
  6. POETRY: Celebrating the father of Pashto ghazal, dawn.com.
  7. «حمزه شینواری، شاعر ولایی»، سایت آندیال.
  8. «Profile: Ameer Hamza Shinwari", thepeshawar.
  9. «حمزه شینواری، شاعر ولایی»، سایت آندیال.
  10. «حمزه شینواری، شاعر ولایی»، سایت آندیال.
  11. «آشنایی با مشاهیر و نخبگان فرهنگی پاکستان»، خبرگزاری ایرنا.

منابع