میرزا ابوالقاسم تهرانی
| فقیه و اصولی شیعه | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۳۶ قمری |
| زادگاه | تهران |
| تاریخ وفات | ۳ ربیع‌الثانی ۱۲۹۲ق |
| محل دفن | مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی |
| خویشاوندان سرشناس | ابوالفضل تهرانی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | شیخ مرتضی انصاری • ملا عبدالله زنوزی • سید ابراهیم موسوی قزوینی • شیخ جعفر کرمانشاهی |
| شاگردان | ابوالفضل تهرانی • سید حسین صدرالحُفّاظ قمی • شیخ فضل الله نوری • عبدالنبی نوری • میرزا حسنعلی تهرانی • محمدصادق تهرانی بُلُّور |
| محل تحصیل | تهران • اصفهان • کربلا • نجف |
| تألیفات | التقریرات • رساله‌های اصولی • رساله‌های فقهی |
میرزا ابوالقاسم تهرانی (۱۲۳۶ـ۱۲۹۲ق) مشهور به کلانتر تهرانی فقیه و اصولی شیعه در قرن سیزدهم، تحصیلات خود را در تهران، اصفهان، کربلا و نجف تکمیل نمود. وی از شاگردان ممتاز و نویسنده تقریرات درس شیخ مرتضی انصاری بود. وی در سال ۱۲۹۲ق در ۵۶ سالگی درگذشت و در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.
زندگی‌نامه و تحصیلات
میرزا ابوالقاسم تهرانی در ۱۲۳۶ق در تهران به دنیا آمد. وی به جهت انتساب به دایی‌اش محمودخان کلانتر، به کلانتری شهرت داشت.[۱]
میرزا ابوالقاسم تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند.[۲] در ۱۲۴۶ق همراه عمویش به اصفهان رفت و سه سال به فراگیری علوم پرداخت و سپس به تهران بازگشت. در ۱۲۵۱ق به عتبات رفت و پس از حدود دو سال اقامت در آنجا، به تهران بازگشت و در مدرسه مروی ساکن شد او علوم عقلی و نقلی را نزد ملا عبدالله زنوزی و جعفر کرمانشاهی فرا گرفت.[۳]
بار دیگر برای تکمیل تحصیلات خود به کربلا رفت و چند سال نزد سیدابراهیم قزوینی، مؤلف ضوابط الاصول، درس خواند،[۴] اما به سبب بروز آشوب در کربلا به اصفهان رفت. پس از آرام شدنِ اوضاع عراق، به نجف رفت و در جلسات درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و مقرِّرِ بحث او شد. شیخ انصاری بارها به اجتهاد وی تصریح نمود.[۵]
درگذشت
تهرانی در اواخر عمر نابینا شد[۶] و در ۳ ربیع‌الثانی ۱۲۹۲ق[۷] درگذشت. او را در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند.[۸]
فعالیت دینی و علمی
وی در ۱۲۷۷ق به تهران بازگشت و مرجع امور دینی و علمی شد. علما در مجلس درس او در مدرسه مروی حاضر می‌شدند، از جمله : فرزندش میرزا ابوالفضل تهرانی، سید حسین صدرالحُفّاظ قمی، شیخ فضل الله نوری، عبدالنبی نوری، میرزا حسنعلی تهرانی و محمدصادق تهرانی بُلُّور.[۹]
تألیفات
آثار تهرانی عبارت است از:
- التقریرات که معروفترین کتاب اوست. این کتاب بر گرفته از درس اصول شیخ مرتضی انصاری و درباره مباحث الفاظ است و بخشی از آن با عنوان مطارح الانظار چاپ شده است.[۱۰]
- رساله‌های اصولی در موضوعاتِ حجیت قطع، حجیت ظن، برائت، استصحاب و تعادل و تراجیح
- رساله‌های فقهی در موضوعات طهارت، صلاة، صلاة المسافر، زکات، غصب، وقف، لُقَطَه، رهن، احیاء موات، اجاره و قضا و شهادات که هیچیک از آنها به چاپ نرسیده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۵، ص۷۱.
- ↑ نامه دانشوران ناصری، ج۲، ص۳۶۴.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص۳۶۹؛ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۴.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۵۹؛ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۴
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۵۹ ۶۰.
- ↑ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۵
- ↑ حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۹۳.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۶۰.
- ↑ شریف رازی، ص۲۲۱.
- ↑ مدرس تبریزی، ج۵، ص۷۱؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص۳۶۹.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۶۰
- ↑ نسخه خطی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، ش ۲۴-۲۶
- ↑ نسخه خطی کتابخانه شماره ۱ مجلس شورای اسلامی،ش ۵۵۳۷.
منابع
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳ق.
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن ، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴ق.
- شریف رازی، محمد، اختران فروزان ری و طهران، یا، تذکره المقابر فی احوال المفاخر، قم: مکتبه الزهراء، بی‌تا.
- مدرس، محمد علی، ریحانة الادب ج۱، انتشارات خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش.
- نامه دانشوران ناصری، قم: دارالفکر، ۱۳۳۸ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام
| بستگان |  | |
|---|---|---|
| استادان | ||
| شاگردان | ||
| نظریات | ||
| آثار مکتوب | ||
| سیاست | ||
| نمایندگان | ||
| مکان‌های مرتبط | ||
| وابسته | ||