ابوالحسن مشکینی اردبیلی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی نجفی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۵ق |
| محل زندگی | مشکین‌شهر • اردبیل • نجف • کربلا |
| تاریخ وفات | ۱۳۵۸ق |
| محل دفن | نجف • حرم امام علی(ع) |
| شهر وفات | کاظمین |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | فتح‌الله غروی اصفهانی • آخوند خراسانی |
| شاگردان | مرعشی نجفی • سید مرتضی فیروزآبادی |
| محل تحصیل | اردبیل • نجف • کربلا |
| تألیفات | حاشیه بر کفایة الاصول • الفوائد الرجالیه |
میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی نجفی (۱۳۰۵-۱۳۵۸ق) فقیه و اصولی اهل اردبیل و از عالمان شیعه قرن چهاردهم قمری. وی تحصیلات خود را از اردبیل آغاز کرد و سپس به نجف و بعد از آن کربلا هجرت نمود و در مجلس درس آخوند خراسانی و محمدتقی شیرازی حضور می‌یافت. پس از مدتی به نجف بازگشت و تدریس فقه و اصول را آغاز کرد و افرادی چون سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی از جمله شاگردان وی بودند. کتاب حاشیه بر کفایه از مشهورترین کتاب‌های اوست.
ولادت و وفات
میرزا ابوالحسن مشکینی معروف به اردبیلی نجفی، در سال ۱۳۰۵ هجری قمری در یکی از روستاهای مشکین‌شهر از توابع اردبیل به دنیا آمد.[۱] در بعضی کتب دیگر سال تولد وی بین ۱۳۰۵ق و ۱۳۰۶ق ذکر شده است.[۲]
بنا‌به نقل حرزالدین در کتاب معارف الرجال، وی در ۲۸ جمادی‌الثانی سال ۱۳۵۸ق در کاظمین درگذشت و بدنش پس از انتقال به نجف، در صحن حرم امام علی(ع) در حجره‌ای دفن شد.[۳] با این حال آقابزرگ تهرانی در کتاب نقباء‌البشر، زمان فوت وی را یک روز قبل‌تر، یعنی ۲۷ جمادی‌الثانی ذکر کرده[۴] و سید محسن امین زمان و مکان فوت میرزای مشکینی را بدون ذکر روز، رجب سال ۱۳۵۸ هجری قمری در نجف ذکر کرده است.[۵]
تحصیل و تدریس
میرزا ابوالحسن مشکینی در سال ۱۳۲۰ق به اردبیل رفت و مقدمات و سطح حوزوی را به‌پایان برد.[۶] در سال ۱۳۲۸ق به حوزه علمیه نجف رفت و نزد شیخ‌الشریعه اصفهانی و آخوند خراسانی، درس خارج فقه و اصول را گذراند.[۷]
یک سال پس از حضور در درس محمدکاظم خراسانی و فوت وی، به درس شیخ علی قوچانی رفت.[۸] میرزای مشکینی در سال ۱۳۳۷ق به کربلا رفت و در درس محمدتقی شیرازی حضور یافت.[۹]
وی در سال ۱۳۳۸ق پس از فوت استادش محمدتقی شیرازی به حوزه علمیه نجف بازگشت و به تدریس پرداخت.[۱۰] به گفته سید محسن امین در کتاب اعیان الشیعه، مشکینی اردبیلی مردی عالم و فاضل بوده است که در نجف به تدریس علم فقه و اصول مشغول بوده و صاحب کتاب هم بوده است.[۱۱] سید هادی خسروشاهی هم نقل کرده که اهالی مشکین‌شهر و اردبیل از میرزا ابوالحسن مشکینی رساله خواسته بودند، اما وی از این کار خودداری کرده و مرجع علی الاطلاق را سید ابوالحسن اصفهانی معرفی کرده و از مردم خواسته که از وی تقلید کنند.[۱۲] فقیهان و عالمانی از جمله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی،[۱۳] سید ابوالفضل خسروشاهی،[۱۴] سیدمحمّدصادق لواسانی،[۱۵] و سیدمحمدصادق بحرالعلوم[۱۶] از شاگردان وی دانسته شده‌اند.
آثار
میرزا ابوالحسن مشکینی دارای تألیفاتی است که برخی از آن‌ها چنین است:
- حاشیه بر کفایه
- حاشیه بر عروة الوثقی
- کتاب الطهارة
- رساله در تَرتُّب
- رساله در رِضاع
- کتاب الصلاة
- کتاب الزکاة
- رساله‌ای در کُرّ
- کتاب المناسک
- الفوائد الرجالیة[۱۷]
پانویس
- ↑ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۷، ص۷۵.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، مصفی المقال، ۱۳۷۸ق، ص۲۷.
- ↑ حرز الدین، معارف الرجال، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۴۵.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۳۶.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۸.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۹.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۹.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۸.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۹.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۳۶.
- ↑ خسروشاهی، «به مناسبت درگذشت آیت الله آقا میرزا جواد غروی علیاری؛ خاندان علیاری»، ص۱.
- ↑ العلوی، قبسات من حیاة سیدنا الأستاذ، ۱۴۳۴ق، ص۳۱ و ۴۲.
- ↑ «آیت‌الله سید ابوالفضل خسروشاهی»، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ «شخصیت‌ها، علما و بزرگان دینی قرن پانزدهم، لواسانی، سید محمد‌صادق»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۲۴۷.
- ↑ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش، ج۷، ص۷۵.
منابع
- «آیت‌الله سید ابوالفضل خسروشاهی»، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲۰ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۰ش.
- آقابزرگ تهرانی، محمدحسن، مصفی المقال، به تصحیح احمد منزوی، ایران، چاپخانه دولتی ایران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
- آقابزرگ تهرانی، محمدحسن، نقباء البشر، تهران، دار المرتضی للنشر، ۱۴۰۴ق.
- العلوی، السید عادل، قبسات من حیاة سیدنا الأستاذ، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی نجفی(ره)، چاپ چهارم، ۱۴۳۴ق.
- امین، سید حسن، مستدرکات أعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
- امین، سید محسن، أعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات،۱۴۰۳ق.
- جواهرالکلام، عبدالحسین، تربت پاکان قم، قم، انصاریان، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
- خسروشاهی، «به مناسبت درگذشت آیت الله آقا میرزا جواد غروی علیاری؛ خاندان علیاری»، روزنامه بعثت، نیمه دوم مهرماه ۱۳۹۷ش.
- حرز الدین، محمدحسین، معارف الرجال، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی نجفی(ره)، ۱۴۰۵ق.
- حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل پنج‌تن علیهم السلام در صحاح ششگانه اهل سنت (ترجمه)، قم، فیروزآبادی، ۱۳۷۴ش.
- حشمت الواعظین قمی، محمدتقی، بلوغ الأمانی، تهران، مدرسة العلمیة الإیروانی، چاپ سوم، ۱۳۸۰ش.
- «شخصیت‌ها، علما و بزرگان دینی قرن پانزدهم، لواسانی، سید محمد‌صادق»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۴۰۰ش.
- شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.