نماز احتیاط

نماز احتیاط، نمازی است یک یا دو رکعتی که به‌سبب پیش‌آمدن برخی اقسام شک در تعداد رکعت‌های نمازهای واجب چهار رکعتی، واجب می‌شود. در هفت قسم از شک‌های مربوط به تعداد رکعات نماز، با به‌جا آوردن نماز احتیاط، نماز صحیح خواهد بود.

کیفیت نماز احتیاط

• این نماز از قیام، نیت نماز احتیاط، تکبیر، خواندن سوره حمد به‌تنهایی، رکوع، دو سجده، تشهد و سلام به جا آورده می‌شود.

• نماز احتیاط اذان، اقامه، سوره و قنوت ندارد.

• این نماز به صورت اخفات خوانده می‌شود؛ هرچند که نماز اصلی، نماز جهری باشد.

• واجب است این نماز بلافاصله بعد از اتمام نماز اصلی و پیش از انجام عمل منافی نماز، به نیت نماز احتیاط خوانده شود.

• رعایت همۀ شروط نمازهای واجب دیگر در نماز احتیاط هم واجب است.

شرایط وجوب نماز احتیاط

در هفت نوع از شک‌های متصور در تعداد رکعات نماز، با به‌جا آوردن نماز احتیاط، نماز صحیح خواهد بود:

ردیف	محل شک	نوع شک	وظیفه نمازگزار	چگونگی نماز احتیاط
۱	بعد از سجده دوم	بین رکعت ۲ و ۳	بنا را بر رکعت سوم می‌گذارد	یک رکعت ایستاده یا دو رکعت نشسته نماز احتیاط می‌خواند
۲	در هر حال نماز	بین رکعت ۳ و ۴	بنا را بر چهار می‌گذارد	یک رکعت یا دو رکعت نشسته، نماز احتیاط می‌خواند
۳	بعد از سجده دوم	بین رکعت ۲ و ۴	بنا را بر رکعت چهار می‌گذارد	دو رکعت نماز احتیاط ایستاده می‌خواند
۴	بعد از سجده دوم	بین رکعت ۲ و ۳ و ۴	بنا را بر چهار می‌گذارد	دو ركعت ایستاده و دو ركعت نشسته، نماز احتیاط به جا می‌آورد
۵	در حال ایستاده	بین رکعت ۴و ۵	باید بنشیند و نماز را تمام کند	یك ركعت ایستاده یا دو رکعت نشسته، نماز می‌خواند
۶	در حال ایستاده	بین رکعت ۳ و ۵	باید بنشیند و نماز را تمام کند	دو ركعت نماز احتیاط ایستاده به جا آورد
۷	در حال ایستاده	بین رکعت ۳ و ۴ و ۵	باید بنشیند و نماز را تمام کند	دو ركعت ایستاده و بعد دو ركعت نشسته نمازاحتیاط می‌خواند

منابع

• حسن بن یوسف علامه حلی، محمدباقر خالصی و محمدجواد بن محمد حسینی عاملی، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.

• صدر، محمدباقر، الفتاوی الواضحه وفقاً لمذهب اهل البیت علیهم السلام (طبع قدیم)، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ ه.ق.

• مدرسی، سید محمد تقی المدرسی، فقه الخلل و احكام سائرالصلوات، تهران،‌ دار محبی الحسین(ع)، ۱۴۲۰ ه‍.ق.

• نجفی، محمدحسن(صاحب جواهر) و دیگران، رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، مشهد، مؤسسه حضرت صاحب الزمان، ۱۳۷۳.