میرداماد: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←آثار |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←استادان: حذف مطالب و افزودن مطالب جدید |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==استادان == | ==استادان == | ||
میرداماد از | به‌گفته آقابزرگ تهرانی، میرداماد در علوم نقلی از استادانی چون دایی‌اش [[عبدالعالی کرکی]] (پسر [[محقق کرکی]]) و حسین بن عبدالصمد (پدر شیخ بهایی) بهره برده و از این‌دو [[اجازه روایت]] داشته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۷.</ref> ابوالحسن عاملی و عبد على بن محمود الخادم الجاپلقى از دیگر استادان در این زمینه هستند.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۸.</ref | ||
به‌گفته مرتضی مطهری، استادان میرداماد در علوم عقلی شناخته نیستند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۰۹.</ref> تنها در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی به فخرالدین استرابادی سماکی اشاره شده است که البته برخی در آن تردید کرده‌اند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۱۰.</ref> | |||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
نسخهٔ ۳ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۲۹
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۹۹ توسط کاربر:P.motahari برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | میر برهان‌الدین محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی |
| لقب | میرداماد • معلم ثالث |
| تاریخ وفات | ۱۰۴۱ق |
| محل دفن | نجف |
| شهر وفات | نجف |
| خویشاوندان سرشناس | محقق کرکی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | حسین بن عبدالصمد حارثی |
| شاگردان | ملا صدرا • سید احمد عاملی • سلطان العلماء |
| تألیفات | القبسات•تقویم الایمان•الرواشح السماویه |
میر برهان‌الدین محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی (درگذشت ۱۰۴۱ق)، مشهور به میرداماد، فیلسوف و شاعر شیعی دوره صفویه و معاصر شیخ بهائی که به معلم ثالث نیز شهرت یافته است. اثر فلسفی مهم وی، کتاب قبسات و شاگرد برجسته او، ملاصدرا است. میرداماد به زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود و تخلص شعری او اشراق بود.
زندگی‌نامه
میر محمدباقر میرداماد در ۹۶۹یا ۹۷۰ق[۱] به دنیا آمد. پدر او شمس‌الدین استرآبادی داماد محقق کرکی و ازاین‌رو به داماد مشهور بود. به‌جهت همین، محمدباقر هم میرداماد شهرت یافت.[۲] استادالبشر[۳] و معلم ثالث[۴] از دیگر القاب او است.
میرداماد سال‌ها در مشهد به تحصیل علوم عقلی و نقلی اشتغال داشت[۵] و به تحقیق در آثار فلسفی گذشتگان به ویژه کتاب شفا و اشارات ابن سینا می‌پرداخت و سپس مدتی در قزوین و چندگاهی در کاشان و سرانجام در اصفهان ساکن شد.[۶]
وی به فارسی و عربی نیز شعر می‌سرود و «اشراق» تخلص می‌کرد. او نزد شاه عباس صفوی جایگاهی ممتاز داشت.[۷]
میرداماد در اواخر عمرش همراه شاه صفی صفوی برای زیارت عتبات، به عراق سفر کرد[۸] و در سال ۱۰۴۱ق بین کربلا و نجف درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد.[۹]
جایگاه علمی
میرداماد فیلسوف، فقیه، ریاضی‌دان، ادیب و رجالی بود.[۱۰] به‌گفته مرتضی مطهری، به‌طور دقیق، معلوم نیست که نزد چه استادانی فلسفه را فراگرفته است.[۱۱]
ایزوتسو اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه ژاپنی، او را عالمی جامع دانسته است که بر تمام دانش‌های متداول اسلامی، همچون فلسفه، کلام، طبیعیات، ریاضیات، فقه، اصول، حدیث و تفسیر تسلط کامل داشته است. به‌گفته وی، فلسفه میرداماد هم بر برهان عقلی مبتنی بود و هم بر کشف و شهود.[۱۲] سید محسن امین از وی با عناوین فیلسوف، ریاضی‌دان و متخصص در علوم غریبه یاد کرده است.
استادان
به‌گفته آقابزرگ تهرانی، میرداماد در علوم نقلی از استادانی چون دایی‌اش عبدالعالی کرکی (پسر محقق کرکی) و حسین بن عبدالصمد (پدر شیخ بهایی) بهره برده و از این‌دو اجازه روایت داشته است.[۱۳] ابوالحسن عاملی و عبد على بن محمود الخادم الجاپلقى از دیگر استادان در این زمینه هستند.خطای یادکرد: برچسب تمام‌کنندهٔ </ref> برای برچسب <ref> پیدا نشد تنها در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی به فخرالدین استرابادی سماکی اشاره شده است که البته برخی در آن تردید کرده‌اند.[۱۴]
شاگردان
- سلطان العلماء معروف به خلیفة السلطان.
- ملاصدرا[۱۵]
- شمس الدین گیلانی معروف به ملا شمسا.[۱۶]
- سید احمد عاملی (داماد و خاله زاده میرداماد)
- قطب الدین اشکوری (نویسنده کتاب محبوب القلوب)
- سید امیر فضل الله استرآبادی[۱۷]
آثار
سید محسن امین در اعیان الشیعه، نوزده اثر در حکمت، کلام، فقه و... را به او نسبت می‌دهد. به گفته امین، در آثار وی واژه‌ها و عبارت‌های مشکل وجود دارد.[۱۸] ایزوتسو کتاب قبسات را شاهکار علمی میرداماد خوانده است.[۱۹]
پانویس
منابع
- امین، محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- الداماد، میرمحمدباقر، القبسات، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۷ش.
- مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱۴، تهران: صدرا، ۱۳۷۷ش.
- محقق سبزواری، شرح المنظومه، تصحیح: حسن زاده آملی، تهران: نشر ناب، ۱۳۶۹-۱۳۷۹
- ترکمان، اسکندر بیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، کتابفروشی تایید.
- قمی، شیخ عباس، الفوائد الرضویه، قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۵
- شیخ حر عاملی، امل الآمل، تحقیق: احمد حسینی، بغداد: مکتبة الاندلس
- افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق: سید احمد حسینی، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات العلما، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات العلما، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات العلما، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۷.
- ↑ سبزواری، شرح‌المنظومه، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۲م، ج۲، ص۲۸۸.
- ↑ ترکمان، اسکندربیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، ج ۱ ص۱۴۶
- ↑ محقق، در مقدمه قبسات، صص ۱۰-۱۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۸۹.
- ↑ قمی، الفوائدالرضویه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۷۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات العلما، ج۵، اسماعیلیان، ص۶۸.
- ↑ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۰۹.
- ↑ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۰۹.
- ↑ ایزوتسو، در مقدمه قبسات، ص۱۱۵.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، اسماعیلیان، ج۵، ص۶۷.
- ↑ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۱۰.
- ↑ مدرس تبریزی، مقدمه قبسات، ص۶۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۸۹.
- ↑ مطهری، مجموعه آثار، ج۱۴، ص۵۱۲.
- ↑ مطهری، مجموعه آثار، ج۱۴، ص۵۱۳.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۸۹.
- ↑ ایزوتسو، در مقدمه قبسات، ص۱۱۵.