سید محمدحسین شهرستانی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| لقب | مرعشی ثانی |
| تاریخ تولد | ۱۵ شوال ۱۲۵۵ق |
| تاریخ وفات | ۳ شوال ۱۳۱۵ق |
| محل دفن | حرم امام حسین(ع) |
| شهر وفات | کربلا |
| خویشاوندان سرشناس | سید محمدعلی شهرستانی • سید محمدحسین شهرستانی • سید محمدمهدی شهرستانی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | فاضل اردکانی • شیخ مرتضی انصاری |
| محل تحصیل | کرمانشاه • کربلا |
| اجازه اجتهاد از | سید محمدعلی شهرستانی • فاضل اردکانی |
| تألیفات | ترجمه الخصائص الحسینیه |
| سایر | تدریس در حوزه علمیه کربلا |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | اقامه جماعت در حوزه علمیه کربلا و مدرسه مروی تهران |
سید محمدحسین مرعشی شهرستانی حائری (۱۲۵۵-۱۳۱۵ق) مشهور به شهرستانی ثانی عالم شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق است که پس از فاضل اردکانی در کربلا به مرجعیت رسید. شهرستانی در حوزه علمیه کربلا تدریس می‌کرد و مدتی در مدرسه صدر و مدرسه مروی تهران نیز به اقامه جماعت و تدریس مشغول بود. حدود صد کتاب از او بر جای مانده است. مدفن شهرستانی در حرم امام حسین(ع) است.
زندگی‌نامه
سید محمدحسین شهرستانی در ۱۵ شوال سال ۱۲۵۵ق در کرمانشاه به‌دنیا آمد.[۱] نسبش به حسین الاصغر فرزند امام زین‌العابدین می‌رسد.[۲]
وفات
شهرستانی در ۶۰ سالگی در پنج‌شنبه ۳ شوال ۱۳۱۵ق در کربلا درگذشت[۳] و در ایوان متصل به قبور شهدای کربلا در حرم امام حسین(ع) (درمقبره خانوادگی خاندان شهرستانی) دفن گردید.[۴]
خاندان
خاندان شهرستانی از سادات مرعشی طبرستان هستند که پس از ازدواج جد سید محمدحسین با خاندان شهرستانی، به «شهرستانی» شهرت یافتند.[۵]
- پدرش، سید محمدعلی متوفای ۱۳ ربیع‌الاول ۱۲۸۷ق و صاحب آثاری چون: الاجماعیات، الاعتکافیه، حجیة المظنه، شرح التبصره، رسالة فی قرائة الماموم غیر المسبوق.
- مادرش، فاطمه دختر آقا احمد کرمانشاهی صاحب مرآة الاحوال است.
- جدش، سید محمدحسین مشهور به شهرستانی اول متوفای بعد از ۱۲۳۰ق و دارای تألیفاتی مانند: انیس الاخیار شرح مشکلات اخبار به فارسی، جلیس الابرار شرح مشکلات اخبار به عربی و معادن التحقیق در اصول فقه. او از سادات مرعشی بود که بعداز ازدواج با دختر سید محمدمهدی شهرستانی (از مهادی اربعه) به «شهرستانی» شهرت یافت.[۶]
فرزندان
سید محمدعلی (ثالث)، سید جعفر و سید زین‌العابدین (پدر سید عبدالرضا شهرستانی) پسران و فاطمه و سکینه، دختران او هستند. سید محمدعلی پس از وفات پدر، مرجعیت عامه را عهده‌دار شد.[۷]
جایگاه علمی
شهرستانی نزد پدرش ادبیات فارسی و عربی را آموخت. او برخی دروس حوزوی نظیر صمدیه و الفیه را حفظ کرد. در ۱۳ سالگی به عراق رفت و در کربلا ساکن شد. پس از وفات فاضل اردکانی در کربلا، کرسی تدریس و مرجعیت به او رسید.[۸]
شهرستانی در سال ۱۲۸۲ق از پدرش و در سال ۱۲۸۷ق از فاضل اردکانی اجازه اجتهاد گرفت.[۹]
شهرستانی در فقه و اصول نزد پدرش (سیدمحمدعلی)، عمویش (سیدمحمدتقی)، شیخ مرتضی انصاری و فاضل اردکانی شاگردی کرد. او فاضل اردکانی را از شیخ انصاری اعلم می‌دانست و عمده استفاده‌اش از وی بود. او همچنین در هیأت و نجوم نزد میرزا باقر یزدی و در حساب و هندسه نزد میرزا غلام هروی شاگردی کرده است.[۱۰]
تألیفات
برای شهرستانی در کتاب‌های تراجم حدود ۱۰۰ اثر ذکر کرده‌اند.[۱۱] اشک روان بر امیر کاروان ترجمه کتاب الخصائص الحسینیه یکی از مشهورترین آثار اوست.
سفرها
سید محمدحسین در سال ۱۳۰۵ق برای زیارت امام هشتم، راهی مشهد شد و پس از بازگشت در رمضان سال ۱۳۰۶ق در تهران مورد استقبال مردم، علما و رجال دولتی قرار گرفت. ملا علی کنی، در تجلیل و تکریم از او، اقامه نماز جماعت خود را در مدرسه مروی به شهرستانی سپرد.[۱۲]
به گفته آقا بزرگ تهرانی در رمضان، صف‌های نماز جماعت شهرستانی از حد شبستان می‌گذشت و حیاط مدرسه را فرا می‌گرفت. او در مدرسه میرزا حسین‌خان صدر قزوینی هم تدریس می‌کرد.[۱۳] سید محمدحسین پس از مدتی اقامت در تهران، به کربلا بازگشت و تا زمان وفات در آن‌جا ماند.[۱۴]
او همچنین سفری به حج داشت و شرح آن را در سفرنامه حجاز نوشته است.[۱۵]
پانویس
- ↑ بغدادی، هدیة العارفین،۱۹۵۱م،ج۲، ص۳۹۶.
- ↑ قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
- ↑ بغدادی، هدیة العارفین،۱۹۵۱م،ج۲، ص۳۹۶.
- ↑ قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
- ↑ شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۶.
- ↑ قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
- ↑ قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۳۲.
- ↑ شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۸.
- ↑ شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۸.
- ↑ بغدادی، هدیة العارفین، ۱۹۵۱م، ج۲، ص۳۹۶و۳۹۷؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۶، ص۱۰۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، ج۹، ص۲۳۲.
- ↑ آقا بزرگ، نقباء البشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۶۲۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین،ج۹، ص۲۳۲.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه،۱۴۰۸ق، ج۱۲، ص۱۸۶.
منابع
- آقا بزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، نقباءالبشر، مشهد، دارالمرتضی، ۱۴۰۴ق.
- آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق، ۱۹۸۳م.
- امین، محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف.
- بغدادی، اسماعیل پاشا، هدیة العارفین، بیروت، دار إحیاء التراث العربی،۱۹۵۱م.
- زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم، ۱۹۸۰م.
- شوشتری، جعفر، اشک روان بر امیر کاروان، ترجمه محمدحسین شهرستانی، دارالکتاب، ۱۳۸۰ش.
- قمی، عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش.