سید محمد موسوی کلانتر
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۹۶ق |
| تاریخ وفات | ۱۳۷۸ش |
| محل دفن | نجف، جامعة النجف الدینیة |
| شهر وفات | نجف |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید ابوالقاسم خویی • سید عبدالاعلی سبزواری • سید عبدالهادی شیرازی • سید ابوالحسن اصفهانى • سید حسن بجنوردی |
| محل تحصیل | نجف • سامراء |
| اجازه اجتهاد از | سید ابوالحسن اصفهانى |
| تألیفات | البداء عند الشيعة الإمامية، تاريخ الشيعة الإمامية، دراسات في اصول الفقه؛ شرح كفاية الاصول آخوند خراسانی، شرح المكاسب شيخ انصاری |
سید محمد موسوی کلانتر (۱۲۹۶-۱۳۷۸ش) از روحانیان شیعه ساکن نجف و مؤسس جامعه دینی نجف است. او در سامرا و نجف نزد سید حسن بجنوردی و سید ابوالقاسم خویی درس خواند و به درجه اجتهاد رسید. وی برخی از کتاب‌های درسی حوزه را با تجدیدنظر و تصحیح منتشر کرد و جامعه دینی نجف را به منظور ایجاد تحول در نظام آموزشی حوزه تأسیس کرد.
زندگی‌نامه
سید محمد موسوی کلانتر در عید قربان سال ۱۳۳۵ق (۵ مهر سال ۱۲۹۶ش) در سامرا به دنیا آمد.[۱] او در نجف درس خواند و به تدریس و تألیف پرداخت. پدر سید محمد کلانتر، سید سلطان از سادات آل‌گوشه[۲] شناخته‌شده در شوشتر و از علمای نجف بود.[۳]
فرزندان
فرزندان سید محمد کلانتر نیز به تحصیل در علوم دین پرداختند.[۴]
- سید علاء: داماد سید علی سیستانی و ساکن تهران.
- سید ضیاء: داماد سید محمد صدر و مدیر جامعة النجف الدینیة.
- سید عماد.
- سید سلطان.
- سید کمال: در انتفاضه سال ۱۹۹۱م، دستگیر و اعدام شد.
- سید حسین
درگذشت
سید محمد موسوی کلانتر در شب جمعه رمضان سال ۱۴۲۰ق مصادف با ۱۸ آذر سال ۱۳۷۸ش در حال اقامه نماز در مسجد مدرسه‌اش درگذشت.[۵] جنازه او پس از تشییع در کربلا و حرم امام علی(ع) و اقامه نماز توسط سید علی وعاج در اتاقی در کنار مسجد جامعة النجف الدینیة دفن شد.[۶]
ویژگی‌های اخلاقی
سید محمد موسوی کلانتر را فردی خوش‌اخلاق و پرکار خوانده‌اند که اهل تهجد و گریه بود و برخی گریه‌های او را به گریه‌های حضرت یعقوب تشبیه می‌کرده‌اند.[۷]
برخی وی را حجت کبیر خوانده‌اند.[۸] شریف قَرشی نیز از او به «الحجة المجاهد» یاد کرده است.[۹] مرتضی آل‌یاسین نیز در تقریظی که بر کتاب شرح لمعه وی نوشته، او را علامه خوانده است.[۱۰]
تحصیلات
کلانتر پس از فرا گرفتن علوم مقدماتی در سامرا، در سال ۱۳۵۱ق در شانزده سالگی به نجف مهاجرت کرد. تا سال ۱۳۸۲ق تا سطوح عالی و دروس خارج فقه و اصول را از علمای آن شهر فرا گرفت.[۱۱] وی در کلام اسلامی، نجوم، تراجم، علوم حدیث، لغت و تاریخ تبحر داشت.[۱۲]
اساتید
اساتید کلانتر را چنین برشمرده‌اند:
اجازات
موسوی کلانتر اولین اجازه اجتهاد خود را در سال ۱۳۶۲ق دریافت کرد.[۱۴] وی از سید ابوالحسن اصفهانی، سید عبدالهادی شیرازی و آقابزرگ تهرانی اجازه اجتهاد و روایت داشت.[۱۵] همچنین از سید عبدالاعلی سبزواری،[۱۶] میرزای نائینی، ضیاءالدین عراقی و محقق اصفهانی اجازه روایت دریافت کرده بود.[۱۷]
آثار
نوسازی کتاب‌های درسی حوزه، دغدغه سید محمد کلانتر بود؛ برخی از آثار او در این راستا و با همکاری انجمن جامعه نجف اشرف منتشر گردیده است.[۱۸] تألیفات و کتاب‌هایی که با تحقیق و تعلیق وی انتشار یافته‌اند عبارتند از:[۱۹]
- أعلام الرجال فی کتاب المکاسب
- البداء عند الشیعة الإمامیة
- تاریخ الشیعة الإمامیة
- دراسات فی أصول الفقه؛ شرح کفایة الاصول آخوند خراسانی
- شرح کتاب المکاسب شیخ انصاری
- مفتاح الفلاح فی شرح دعاء الصباح
- کتاب الإرث
- کتاب الزکاة
- محاضرات فی الأخلاق
- محاضرات فی تفسیر القرآن الکریم
- حیاة الشهیدین الاول و الثانی[۲۰]
- حیاة الشیخ الانصاری[۲۱]
- زکات در دین مقدس اسلام.[۲۲]
- تحقیق کتاب تذکرة الفقهاء علامه الحلی
- تحقیق کتاب شرح التجرید
- تحقیق کتاب المصابیح سید بحر العلوم
- تحقیق کتاب اللمعة الدمشقیة در ۱۶ جزء
- تحقیق کتاب جامع السعادات
- تعلیق کتاب رسائل شیخ انصاری
فعالیت‌های فکری دینی
- تأسیس جامعه دینی نجف: سید محمد کلانتر در سال ۱۳۷۵ق به‌منظور ایجاد تحولی در نظام درسی حوزه، با کمک مالی حاج محمدتقی اتفاق تهرانی، جامعه دینی نجف را تأسیس کرد.[۲۳] در این مدرسه علاوه بر دروس سنتی حوزه‌های علمیه، دروسی چون جامعه‌شناسی، فلسفه، اقتصاد و زبان‌های خارجی ارائه می‌شد.[۲۴]
- توسعه و تجهیز عتبات مقدسه: کلانتر با همکاری اتفاق تهرانی کتیبه‌ای منقش به قصیده عینیه ابن‌ابی‌الحدید را بر محیط داخلی گنبد حرم حضرت علی(ع) نصب کرد. او همچنین پنج درِ طلایی برای حرم امام علی(ع) و سه درِ طلایی برای حرم حضرت امام حسین(ع) تهیه نمود، و بر مزار کمیل بن زیاد صحابی حضرت علی(ع) مرقدی بنا کرد.[۲۵]
پانویس
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۱؛ «تبدیل تاریخ قمری به شمسی»، باحساب.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ جعفریان، جامعة النجف، حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف، ص۲۷۳.
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۳.
- ↑ الرفیعی، النجف الاشرف ذکریات و رؤی و انطباعات و مشاهد، ۲۰۰۹م، ص۱۰۸.
- ↑ جعفریان، جامعة النجف، حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف، ص۲۷۶.
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۳.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۳.
- ↑ شریف قرشی، حیاة الامام الحسین(ع)،۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹.
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۵.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۴.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۴.
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۴.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۴.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۴.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ عاید الغزالی و دیگران، «سیر اصلاحات در مراکز آموزش دینی نجف»، ص۲۰۳.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۵.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۵.
- ↑ جعفریان، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، ص۲۷۵.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۲۷۵.
یادداشت
منابع
- ابن‌ابی‌الحدید، الروضة المختارة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
- انصاری، ناصرالدین، «درگذشتگان»، در دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۶۰، بهمن و اسفند ۱۳۷۸ش.
- «تبدیل تاریخ قمری به شمسی»، سایت باحساب، تاریخ بازدید: ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ش.
- جعفریان، رسول، «جامعة النجف: حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف»، در مجله مقالات و رسالات تاریخی بهار۱۳۹۳، ش۲.
- حکیم، عیسی، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، قم، المکتبة الحیدریة، چ۱، ۱۴۲۷ق.
- الرفیعی، عبدالحسین، النجف الاشرف ذکریات و رؤی و انطباعات و مشاهد، لندن، دارالحکمة، ۲۰۰۹م.
- شریف قَرشی، باقر، حیاة‌الامام الحسین(ع)، قم، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
- عاید الغزالی، مصطفی، و مریم عزیزیان و لیلا نجفیان رضوی، «سیر اصلاحات در مراکز آموزش دینی نجف در فاصله سال‌های ۱۳۸۲-۱۳۱۸ق/ ۱۹۶۳-۱۹۰۰م»، در پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره ۵۴، ش۱، بهار و تابستان۱۴۰۰ش.