مسجد الحمراء
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| تأسیس | صدر اسلام |
| مکان | کوفه |
| وقایع مرتبط | نجات یافتن حضرت یونس(ع) از شکم نهنگ |
| مشخصات | |
| وضعیت | کاربری عبادی |
| معماری | |
| بازسازی | در حال بازسازی |
مسجدُ الْحَمراء از مساجد قدیمی شهر کوفه است که به‌جهت انتساب به گروهی از ایرانیان مسلمان به نام حمراء، چنین لقب گرفته است. امام علی(ع) در آن نماز خوانده و مطابق برخی روایات، جزو چهار مسجد مهم کوفه است. این مسجد در طول تاریخ، رها گردیده و به خرابه تبدیل شده بود؛ ولی امروزه در حال بازسازی است.
معرفی و جایگاه
مسجد الحمراء از مساجد قدیمی شهر کوفه است که ساخت آن به قرون اولیه هجری باز می‌گردد.[۱] مسجد حمراء، در شرق مسجد کوفه، کنار رود فرات در میان نخلستان‌ها واقع شده است.[۲] در برخی از روایات آمده است که امام علی(ع) در این مسجد نماز خوانده است. همچنین این مسجد را یکی از چهار مسجد مهم شهر کوفه دانسته و فرموده: «مسجد الحمراء در جای بستانی است که قبر برادرم، یونس بن متی، در آنجاست».[۳] داخل مسجد، محرابی وجود دارد که به نقل تاریخ‌نگاران، محل نماز خواندن امام علی(ع) است.[۴] برخی از مورخان معتقدند که مرقد منسوب به حضرت یونس(ع) در این مسجد قرار دارد.[۵] البته بیشتر مورخان مسلمان, مکان دفن او را در منطقه نینوا در شمال عراق دانسته‌اند و در حال حاضر زیارتگاهی برای او در شهر موصل وجود دارد.[۶]
دلیل نام‌گذاری
مسجد الحمراء در کوفه منتسب به نام گروهی از ایرانیان با نام حمراء است که به دین اسلام روی آورده و از سرزمین دیلم به کوفه مهاجرت کردند.[۷] به نقل منابع تاریخی، خلیفه دوم در نامه‌اش به فرماندهان عرب اعلام کرد که آنها را به سایر موالی ملحق کنند؛ ولی امام علی(ع) این گروه از ایرانیان را با دیگر اعراب ساکن کوفه مساوی قرار داد.[۸]
ساختمان مسجد
مسجد الحمراء در طول تاریخ به خرابه‌ای تبدیل شد؛ تا اینکه در سال ۱۳۱۲ق، دیواره‌ها و ساختمان آن تعمیر و بازسازی شد.[۹] در سال ۱۳۴۲ق نیز به‌همت مردم و هزینه شخصی به نام حاج عبدالکریم دیوان، مناره‌ای برای مسجد ساخته شد.[۱۰] امروزه بقایای باقی‌مانده از بنای قدیمی مسجد در درون فضای جدید مسجد قرار داده شده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ ابن‌فقیه، مختصر کتاب البلدان، ۱۴۱۶ق، ص۲۱۱.
- ↑ علوی، عراق (راهنمای مصور، سفر زیارتی)، ۱۳۹۷ش، ص۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ قائدان، عتبات عالیات عراق، ۱۳۸۳ش، ص۹۰.
- ↑ علوی، عراق (راهنمای مصور، سفرزیارتی)، ۱۳۹۷ش، ص۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ علوی، عراق (راهنمای مصور، سفر زیارتی)، ۱۳۹۷ش، ص ۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ ابن‌فقیه، مختصر کتاب البلدان، ۱۴۱۶ق، ص۲۱۱.
- ↑ ابن‌فقیه، مختصرالبلدان، ۱۹۶۷م، ص۱۷۱.
- ↑ ابن‌فقیه، مختصرالبلدان، ۱۹۶۷م، ص۱۷۱.
- ↑ علوی، عراق (راهنمای مصور، سفرزیارتی)، ۱۳۹۷ش، ص ۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ طریحی، العتبات المقدسة فی الکوفة، ۱۴۰۶ق، ص۱۴۰-۱۴۱.
- ↑ علوی، عراق (راهنمای مصور، سفرزیارتی)، ۱۳۹۷ش، ص۳۵۰-۳۵۱.
منابع
- ابن‌فقیه، احمدبن محمد، مختصر کتاب البلدان، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۱۶ق.
- طریحی، محمدسعید، العتبات المقدسة فی الکوفة، بیروت، دارالکتبی للمطبوعات، ۱۴۱۶ق.
- علوی، سید احمد، عراق (راهنمای مصور، سفرزیارتی)، مترجم حسین انصاریان، قم، معروف، ۱۳۹۷ش.
- قائدان، اصغر، عتبات عالیات، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.