برید بن معاویه عجلی
| از اصحاب اجماع | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| وفات | سال ۱۴۸ق یا ۱۵۰ق |
| مذهب | شیعه |
| صحابی | از اصحاب برجسته و معتمد امام باقر(ع) و امام صادق(ع) |
| اطلاعات حدیثی | |
| راوی از معصوم | امام باقر(ع) • امام صادق(ع) |
| مشایخ | محمد بن مسلم ثقفی کوفی |
| اعتبار | مرتبه بالایی از وثاقت |
| تعداد روایات | ۲۰۶ روایت |
بُرَید بن مُعاویه عِجْلی (درگذشت ۱۴۸ق یا ۱۵۰ق) از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و از فقیهان شیعه در نیمه اول قرن دوم است. روایاتی از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در ستایش او وارد شده است.
نام و کنیه
ابن حجر عسقلانی نام او را حاتم و کنیه‌اش را ابوالقاسم نوشته است.[۱] سال تولدش معلوم نیست.
جایگاه
وی از اصحاب برجسته و معتمد امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده[۲] و به گفته کشّی از جمله شش فقیه بزرگِ شیعه آن قرن است که در نشر فقه و معارف شیعه بسیار مؤثر بوده‌اند. این شش نفر را افقه الاوّلین نامیده‌اند[۳] که طبقه اولِ اصحاب اجماع نیز شمرده می‌شوند.
ابن غَضائری کتاب او را، که علی بن عُقْبه راوی آن بوده، دیده است.[۴] برید از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بدون واسطه و گاهی به واسطه محمد بن مسلم روایت می‌کند، همچنان‌که شمار زیادی از محدّثان از او حدیث نقل کرده‌اند. ۲۰۶ روایت از او در کتب شیعه ثبت است.[۵]
از منظر ائمه (ع)
روایاتی از امام صادق (ع) و امام کاظم(ع) در ستایش از برید و چند تن دیگر نقل شده است. در این روایات، از آنان به احیاکنندگانِ آثار نبوت، نگهبانانِ دین، اُمَنای خداوند بر حلال و حرام،[۶] محبوب‌ترین کسان نزد امام صادق (ع)، بشارت داده‌شدگانِ به بهشت و حواریون امام باقر (ع) و امام صادق (ع) تعبیر شده است.[۷]ابن حجرعسقلانی نیز به مقام او نزد ائمه شیعه (ع) اشاره کرده است.[۸]
نکوهش برید و ردّ آن
کشّی سه روایت در نکوهش او نقل کرده است که علمای بزرگِ رجال آن را پاسخ داده و نپذیرفته‌اند؛ زیرا، علاوه بر وجود راویان غیر ثقه در سلسله اِسنادِ این روایات، نشانه‌های تقیه نیز در این نکوهش دیده می‌شود. مؤلفان تنقیح المقال، اعیان الشیعه و معجم رجال الحدیث در این باره به تفصیل بحث کرده‌اند.[۹]
وفات
نجاشّی تاریخ وفات برید را در زمان زندگی امام صادق (ع)، یعنی پیش از سال ۱۴۸ قمری، نوشته است[۱۰] و برخی سال درگذشت برید را ۱۵۰ق می‌دانند.[۱۱]
پانویس
- ↑ ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۱۰.
- ↑ شیخ طوسی، ص۱۲۸ و ۱۷۱.
- ↑ کشّی، ص۲۳۳؛ نوری، ج۳، ص۷۵۷.
- ↑ خوئی، ج۳، ص۲۸۵.
- ↑ خوئی، ج۳، ص۲۹۰.
- ↑ کشّی، ص۱۳۷.
- ↑ علامه حلّی، ص۲۶-۲۷؛ امین، ج۳، ص۵۵۸.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۱۰.
- ↑ مامقانی، ج۱، ص۱۶۶؛ خوئی، ج۳، ص۲۸۸-۲۹۰؛ امین، ج۳، ص۵۵۹.
- ↑ تستری، ج۲، ص۲۸۱.
- ↑ تستری، ج۲، ص۲۸۲؛ نجاشی، ص۱۱۲؛ علامه حلّی، ص۲۷.
منابع
- ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت، ۱۳۹۰ق.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، چاپ حسن امین، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- تستری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، ۱۴۱۰ق.
- خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- شیخ طوسی، رجال الطوسی، نجف، ۱۳۸۰ق.
- علامه حلّی، رجال العلامة الحلّی، چاپ محمد صادق بحرالعلوم، نجف، ۱۳۸۱ق.
- کشّی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمد بن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ش.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی، نجف، ۱۳۵۲ق.
- نجاشی، احمد بن علی، فهرست اسماء مصنفّی الشیعه المشتهر برجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
- نوری، حسین، مستدرک الوسائل، چاپ محمدرضا نوری نجفی، تهران، ۱۳۲۱ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام
- دائرة المعارف بزرگ اسلامی