فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام کاظم(ع)

از ویکی شیعه

فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام کاظم(ع) مجموعه‌ای از القاب و کنیه‌های امام موسی بن جعفر(ع) که در منابع روایی و تاریخی ذکر شده است. مشهورترین کنیه امام هفتم شیعیان، ابوالحسن و در میان القاب نیز کاظم، باب الحوائج و عبد صالح از شهرت بیشتری برخوردار است.

کنیه‌ها

چهار کنیه برای امام کاظم(ع) ذکر شده است که مشهورترین آنها، ابوالحسن است که ابوالحسن اول و ابوالحسن ماضی نیز گفته می‌شود.[۱]

ابوابراهیم[۲] ابواسماعیل[۳] ابوالحسن[۴] ابوعلی[۵]

لقب‌ها

امام کاظم(ع) لقب‌های متعددی داشت که در میان آنها کاظم، باب الحوائج و عبد صالح مشهورتر از سایر القاب هستند.[۶] بنابر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی بیان شده، القاب امام کاظم(ع) به این شرح است:

شماره لقب معنا
۱ امین[۷] امانت‌دار
۲ باب الحوائج[۸] درگاه نیازها
۳ زاهر[۹] درخشان و نورانی
۴ زیْنُ الْمُجْتَهدین[۱۰] زینت مجتهدان
۵ سید[۱۱] آقا و سرور
۶ صابر[۱۲] شکیبا
۷ صالح[۱۳] درستکار
۸ طَیّب[۱۴] پاک
۹ عالم[۱۵] دانا
۱۰ عبد صالح[۱۶] بنده نیکوکار
۱۱ قائدُ العَسکَر[۱۷]
۱۲ کاظم[۱۸] فروبرنده (فروبرنده خشم)
۱۳ مأمون[۱۹] امین و در امان
۱۴ نَفْس زکیه[۲۰]
۱۵ وَفیّ[۲۱] بسیار باوفا. در برخی از نسخه‌های مناقب، «وافی» آمده است، به‌معنای وفاکننده به عهد و نگهبان عهد و آن‌که به شرط و عهد خود وفا کند. [۲۲]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۲۳.
  2. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۵.
  3. عطاردی، مسند الامام الکاظم، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶.
  4. قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۱، ص۶۹.
  5. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۸، ص۱۱.
  6. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۵.
  7. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۸، ص۱۱.
  8. شبلنجی، نور الابصار، نشر رضی، ص۳۰۱.
  9. ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۲۳.
  10. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۳۵.
  11. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۲.
  12. اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۷۴۳.
  13. ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ اهل‌البیت، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۲.
  14. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۲.
  15. حسینی عاملی، التتمة، ۱۴۱۲ق، ص۱۰۵.
  16. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۵.
  17. قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵۰.
  18. عطاردی، مسند الامام الکاظم، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶.
  19. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۲.
  20. ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۲۳.
  21. اسکافی، منتخب الانوار، ۱۳۸۰ش، ص۷۴.
  22. بنگرید: ابن‌شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، نشر مطبعه حیدریه، ج۳، ص۴۳۷.

منابع

  • ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ اهل‌البیت، قم، آل البیت، ۱۴۱۰ق.
  • ابن‌شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، قم، رضی، ۱۴۲۱ق.
  • اسکافی، محمد بن همام، منتخب الأنوار فی تاریخ الأئمة الأطهار علیهم السلام، تحقیق و استداک علی رضا هزار، قم، دلیل ما، ۱۳۸۰ش.
  • حسینی عاملی، تاج الدین، التتمة فی تواریخ الأئمة علیهم السلام، قم، بعثت، ۱۴۱۲ق.
  • سبط بن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمّة فی ذکر خصائص الأئمة، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
  • شبلنجی، مؤمن بن حسن، نور الأبصار فی مناقب آل بیت النبی المختار صلی الله علیه و آله و سلم، قم، رضی، بی‌تا.
  • عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الکاظم، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۹ق.
  • قرشی، باقر شریف، حیاة الامام موسی بن جعفر، بیروت، دار البلاغة، ۱۴۱۳ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.